tag:blogger.com,1999:blog-21281369161926620012024-03-05T13:14:09.774-08:00Kulûba Xwendinê Ya Diyarbekirtaninhahttp://www.blogger.com/profile/14601941350514325826noreply@blogger.comBlogger31125tag:blogger.com,1999:blog-2128136916192662001.post-40906706074514380612014-05-31T10:11:00.001-07:002014-09-02T09:53:56.865-07:00Mekan, Bajar û Alegorî- Tahir Taninha<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<h1 style="text-align: justify;">
</h1>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://img01.imgfotokritik.com/fk_new/big/1/1/5/11529/1936344-tarihi-sokaklar.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://img01.imgfotokritik.com/fk_new/big/1/1/5/11529/1936344-tarihi-sokaklar.jpg" height="307" width="400" /></a></div>
<h1 style="text-align: justify;">
</h1>
<h1 style="text-align: justify;">
</h1>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";"> Di berhemên wêjeyî de vebêjêr atmosfera
metnê; bi alikariya, bi şayesendina mekanê ava dike. Cih, wek tevdigerîna
karekter diguhere û her dem bareke li ser karekter bar dike, an jî li ser
nivîskar. Ruhiyeta leheng cihê ku nivîskar ji me (xwiner) re sînorkirin ve
girêdayî ye. Ev jî bi çi awayî be girêdayî mekanê ye. Çi meskenê rasteqîn be, çi meskenê objeyan be û çi jî meskenê binhişî be ev
girêdan nayê guhertin. Dîsa mekan, carna
bi rasteqiniya xwe ve, carnan jî bi xeyalkirina xwe ve di berheman de cih
digre. Di derheqê cihê ku xeyal tê kirinê de nemaze mekanê wekî ‘<i>xanî</i>’ û <i>Gaston
Bachelard</i> di pirtûka bi navê <i>Poetikaya
Mekanê (Uzamın Poetikası)</i> de wisa dinivîse.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i><span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";">“Kesekê/î ku xeyal dike eger xaniyê wê/î li bajêr be, mexzenên li der
û dorê bi kurahî, ji binî axê ve daxwaza serdestiyê bike timî tim bi xeyalbûnê
ve rast tê.”</span></i><span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";">(r.58)
<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";"> Mekan, di berhemên wêjeyî yên bi kurdî(kurmancî)
hatine nivîsandin de, bi êşa bindestiyê ve herdem hatiye girêdan. Herdem
daxwaza welatek heye. Temsîliyeta welat jî, yexlev ji çiya digre. Gava nivîskar
behsa çiya kir, pêşî xweşikbûna çiyê derdiêxwe pêş. Piştî xweşikbûnê; êş, kul û
keser rêz dike. Bi neteweya xwe ve girêdide. Ev jî semboleke diafrêne. Lewra çiya
dibe mekaneke alegorik. Bi riya alegoriyê mercên xwe parve dikin. Mirov dizane
gava edebiyatzanekê/î kurd behsa çiya kir, behsa welat tê kirin. Janeke li ser
dilane. Her kurd di wê janêde dijîn. Ji civata xwe re, ji dinyayê re peyam
dayîne her dem, derdeke. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";"> Belkî alegoriya ku em behs dikin, wekî
Fredric Jameson nav lê kirî <i>alegoriya
netewî </i>be. Ev mijara ku Fredric Jameson behs dike rastî durûdirêj e. Ez bi
berfirehî qala wê nakim. Obje, mekan, metaforên ku di romanên kurdî(kurmancî)
de hatine bikaranîn wekî semboleke derdikeve pêş. Ev jî wekî li jor me gotî,
temsîliyeta ku xwîner bi aliyekî li gora fehmbariya xwe jê me’na derdiêxwe.
Carnan li gora xwîner-an jî şîrovegir, rexnevan- dibe metafor, carnan dibe nîgaş,
carnan dibe alegorîk. Wekî Yıldız Ecevit jî gotî<i> “Nîgaş(imge), di zimanên Rojava de, sertêgehek wisa ye ku di bin
sîwana xwe de hemû bikaranînên metaforîk, alegorî jî, sembol jî tê de, dihewîne.”</i>(r.49) van
hemû têgehan yekûdû ve girêdayîne.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";"> Gava di berhemên wêjeyî yên bi
kurdî(kurmancî) hatîn nivîsandin, mekan, hêma-an jî alegorîk, metafor- bû çiya;
welat, şoreş, gund; zarokatî û daburî, zindan; êxsirî, îşkence, xeribî,
nasname, derveyî welat;surgunî, xeribî derdikeve pêş. Vebêjêr van hemû mijaran,
hêmayan bi riya karateran-<i>Kevok, Temo,
Şêrko, Kevanot, Jehat</i>- bi riya mekanê ve diêne ziman. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";"> Fredric Jameson derbarê <i>alegoriya netewî </i>de wisa dibêje.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i><span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";">“Hemû tekstên
Cîhana Sêyemîn, wek mecbûrî alegorîk in, bi ser de jî bi awayek herî taybet
alegorîk in; divê ev alegorî wek alegoriyên ku ez dê bi <b>alegoriya netewî</b> bi
nav bikim bêne famkirin, hem jî ji romana ku ji tevnên nûneriya Rojava
derketiye an wê demê bi taybet, belbî divê bibêjim.”(r.372)<o:p></o:p></span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";">Temsîliyeta
karakter jî carnan dibe alegorik. Fredric Jameson derbarê vê mijarê de ji
nivîskarê Çînî mînakek dide. Karakterê <i>Lu
Hsun</i> yê bi navê <i>Ah Q</i> re dibêje:<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";"> “<i>Ah Q,
wek alegorîk Çîn bi xwe ye.”(r.379)<o:p></o:p></i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";">Ji vê hevokê em dikarîn bêjîn
karakterê <i>Mehmed Uzun Kevok</i>, wekî
olegorik Kurdistan bi xwe ye, an jî karakterê <i>Firat Cewerî Temo,</i> an jî karakterê <i>Selahattîn</i> <i>Bulut Jehat</i>,
an jî karakterê <i>Hesenê Metê Kevanot</i>,
an jî karakterê <i>Fawaz Hûsen</i> <i>Şêrko</i>. Û em dikarîn gelleke minakên bi
vî rengî bidîn. Em dikarîn îspat bikîn ku hemû karakteran bi <i>alegoriya netewî</i> ve girêbidin. Bi
mecbûrî.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";">Heger pirsgirêka neteweyî ya
kurd nebûya, van karakteran bi vî şeklî nedihatin afirandin. Her tiştên wan bi
neteweyî ve girêdayiye û çiqas van karakteran takekesiya xwe parêstîne jî, dîsa
buyerên li ser wan hatî, êşa wan, daxwaza wan, rêwitiya wan hemû dike tûrikê
neteweyî. Ev tûrik jî Kurdistan bi xwe ye. Tûrik jî alegorik e.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<i><span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";">Tzvetan
Todorov </span></i><span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";">berhema
wî ya bi navê <i>Fantastik</i> de li ser
alegorî, ji berhema <i>Angus Fletcher</i> yê
bi navê <i>Allegory </i>de jêgirtineke wisa
parve dike. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<i>“</i><i><span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";">Bi
awakî hêsan pênasa alegoriyê ev e; dema tiştek alegorîk tê gotin, tiştek din
diyar dike.”(r.2) (r.67)<o:p></o:p></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";">Dîsa ji Quintilian jêgirtineke
wisa dinivîse. </span>“<i><span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";">Domandina metaforê vediguhere
alegoriyê.” </span></i><span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";">Todorov
li ser vê parvekirinê fikrê xwe wisa dibêje: <i>“Bi gotinek din, metaforek bi serê xwe, ji axaftinek teşbîhdar pê ve ne
tişkî ye, eger metafor didome ew nîşan dide ku ji derveyê maneya ewil a
axaftinê armanca vegotina tiştek din heye.”</i>(r.67) Bi nêrîna ji vê
jêgirtinê, ka em ê lê binêrîn di wêjeya kurdî(kurmancî) de <i>çiya</i> çawa ji metaforê derdikeve dibe alegorî. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<i><span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";">Îrfan
Amîda</span></i><span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";"> nivîsa
bi navê <i>‘Têkiliya Kurdan û Mekan’ </i> de çiya wek metaforek dibîne. Belê di hin
romanan de çiya belkî wek metafor hatibe diyarkirin. Lê belkû çiya temsiliyeta
welat(Kurdistan) dike, bi alikariya hêmayan xwe diyar dike, çiya dibe alegorik.
Neteweyek di hişê netewên dî de çawa tê fehmkirin. Ev tişt ji bo hişmendiya
afirandinê muhîme. Lewre berhemên xwe yên ku ji derveyî gelên xwe, li ser vê
hişmendiyê ava dikin. Kurd jî di hişê neteweyên dî de çawa tê fehmkirin lazime
em bizanin. Yek ji vê fehmkirinê, kurd wekî <i>Gelê
Çiyayî </i>tê ditîn<i>,</i> tê zanîn.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";"> <i>Îrfan Amîda</i>, dîsa
di nivîsa(<i>Têkiliya Kurdan û Mekan</i>)
xwe de dibêje <i>“du mekanên xweser
derketine holê”<o:p></o:p></i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";">“</span><i><span style="background: white; color: #333333; font-family: "Bookman Old Style","serif"; mso-bidi-font-family: Tahoma;">Mekanek jê “çiya”
ye ku di her serhildanê de kurdan berê xwe dane çiyayên Kurdistanê û xwe di
nava wan çiyayan de parastine. Têkiliyeke xurt bi çiya re danîne. Ji loma jî
çiya bûye mekanekî xweser û metaforîk</span></i><i><span style="background: white; color: #333333; font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 10.0pt; line-height: 115%;">.<span class="apple-converted-space"> “ <o:p></o:p></span></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i><span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";"> </span></i><span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";">Rastî van mekanên xweser bi rewşa kesayetiya kurd
ve girêdayiye. Ji ber ku rewşenbîr herdem di nav lêgerîneke berpirsyariya gelê
xwe yê bindest bike û wan ji bindestiyê xelas bikede ye. Bêguman ev daxwaz bi
gel xwe bedelên giran aniye û diêne. Em li vir nivîskar wek rewşenbîr
dihesibênîn û ji xwe bedel jî an girtigehe, an mirine, surgûne, an jî çuyîna
çiyê ye. Her du mekan -çiya, girtigeh- jî mekanê serekeye di romanên kurdî de.
Derheqê nivîskarî ku me wek rewşenbirî bi nav kir, <i>Fredric Jameson</i> wisa dibêje<i>: “Divê
li ber çavan bête girtin ku her dem rewşenbîrên Cîhana Sêyemîn bi awayekî
rewşenbîrekî sîyasî ye.”(</i>r.380) </span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";"> </span><span class="apple-converted-space"><span style="background: white; color: #333333; font-family: "Bookman Old Style","serif"; mso-bidi-font-family: Tahoma;">Nivîskarên kurd yên
ku êş û elem, surguniyê de dijîn; pênûsa wan bi mecbûrî behsa çiya û girtigehê
kirîne. Lewre qala jiyana xwe kirîne. Mirov lê dinêre nivîskarên kurd -hin ji wan- ketîne girtigehê, çûyîne çîyê, surgûn
bûne û yên mala xwe de mayîn jî di hişê xwe de fetisînê ve rû bi rû mayîne.
Bêguman nivîskar dê berhemên xwe de behsa êşa xwe bike, dê behsa bajarê xwe bike, dê behsa serboriyên
xwe bike, dê behsa zaroktiya xwe bike. Ev tişt gellekî normal e. Li gora min
nivîskarê (nivîskarên kurd yên emrê wan li ser sih û pêncî re) ku behsa
zaroktiya xwe bike dê bi alegoriya-mekanê- çiya ve rû bi rû were, dê bi mekanê
gund re rû bi û rû were, dê bi mekanê kuçêyan ve rû bi rû were.<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span class="apple-converted-space"><span style="background: white; color: #333333; font-family: "Bookman Old Style","serif"; mso-bidi-font-family: Tahoma;"> Dîsa <i>Îrfan Amîda</i> wisa dinivîse.<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i><span style="background: white; color: #333333; font-family: "Bookman Old Style","serif"; mso-bidi-font-family: Tahoma;">“Ji ber valakirin û
şewitandin/rûxandinan, gund jî mekaneke metaforîk e û ketiye ezbera kurdan.”<o:p></o:p></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i><span style="background: white; color: #333333; font-family: "Bookman Old Style","serif"; mso-bidi-font-family: Tahoma;"> </span></i><span style="background: white; color: #333333; font-family: "Bookman Old Style","serif"; mso-bidi-font-family: Tahoma;">Li vêderê gund wek metafor-elbet di hin
berheman de heye-lê gund di jiyana nivîskaran de temsiliyeta rojên zaroktiya
xwe derbaskirine. Ji ber ku romanên mekanê wan gundin, karakterê wan yexlev zarokin.
Ev jî bi dabirûya vebijêr ve girêdayî ye.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="background: white; color: #333333; font-family: "Bookman Old Style","serif"; mso-bidi-font-family: Tahoma;"> “<i>Yek
ji mekanên din jî, yên di vê pêvajoyê de derketine holê, girtîgeh e.<span class="apple-converted-space">” </span></i><span class="apple-converted-space"> Berdewam dike </span>”<i>Helbet girtîgeh li her welatî hene lê ji ber ku di nava kurdan de ne
girtîgeh yek ji mekanên vê pêvajoyê ne û ne tenê bedena mirovan li wir girtî
ne, hema bigir, têkiliya hemû kurdan bi vî mekanî re heye û yek ji mekanên di
ezbera kurdan de ye.”<o:p></o:p></i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";"><i> </i>Exleb</span><span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";"> di berhemên edebîde yên bi kurdî(kurmancî);
çiya, girtigeh û gund wek mekan cihê xwe girtiye. Binhişiya mirov jî wek mekan
tê hesibandin. Romana bê mekan nîne. Miheqeq li ser cihke ramana xwe ava dike.
Di romana <i>Bextiyar Elî</i> ya bi navê <i>Êvara Pervaneyê </i>de, navê mekan nîne. Lê
bajar, kolan, kuçe, tirê çem, tirê bajar heye. Tenê navên wan bi eşkere nîne.
Nivîskar hewce nake navê mekanê binivîse. Ji xwe xwiner fehm dike ku mijar bi
kîja atmosferê, mekanê de derbas dibe. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";"> Bajarê <i>Dublîn </i>(peytexta Komara Îrlandayê ye) çiqas wek mekan di romanên <i>James</i> <i>Joyce</i> de derbas dibe û ew qas psîkolojiya karakter romanên xwe de diyar dike. Bandora mekanê li ser karakterên wî jî bi hemû awayî tê diyarkirin.
Wek <i>Steplen Dedalus.<o:p></o:p></i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";">Dîsa romana <i>Kuçeya Midaqê</i> ya <i>Necîb Mahfuz</i> binêrîn, bajarê <i>Qahîre’</i>yê
bi hemû nakokiyên xwe ve, bi xweşikbûna xwe ve, siyaseta xwe ve, keseyeta
mirovê ji rêzê û ya herî muhîm şexsiyeta xwe ve derdikeve pêş.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";">Mirov pirseke ji xwîner û
nivîskarên Kurd re bike: Gelo bajarê <i>Diyarbekirê</i>
bi hemû aliyên xwe ve wek bajarê <i>Dublîn</i>
li ser kîjan nivîskar an jî li ser kîjan romanî, helbestê, çîrokê tesîr kiriye?<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";">Berhemên edebî (kurmancî) ku
van salên dawî de derketîn de ka ez ê li hinek ji wan binêrîm <i>Diyarbekir</i>
çawa bûye mekan.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";">Romana <i>Edîp Polat</i> ya bi navê <i>Dûvpişk
Bi Xwe Venade</i><b> </b>buyerên meytê <i>Wedat Aydin</i> de hatîn qewmîn bi awayeke
realist, pencereyeke fotografîk dide xuyakirin. Di nava kuçeyan de kesên
birîndar, dibin bedenan de ku kesên li ber xwe didin, kesên tên girtin û polîs
dide nîşandin. Dîsa navê taxên bajêr bi raste rast dinivîse. Mekan bi hemû rasteqîna
xwe ve cihê xwe digre. Psîkolojiya ku atmosfera mekanê bi awayeke li ser
karakter bandor bike em nabînîn. Tenê aliyê rasteqînê, wekî bi çavê kamerayê
nîşanî me dide. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";">Dîsa romana <i>Dilawer Zeraq</i> ya bi navê <i>Mirina Bêsî</i> de behsa buyerên(beşek jê) ku salên notî li
Diyarbekirê dike.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";">Ji devê nivîskar (Civîna Kulûba
Xwendinê Ya Diyarbekir) ji sînemeya nû ya rasteqîn a Îtalya’yê girtiye, tesîra
wê rêbarê nivîskar dibêje li ser min heye û bi wî çawî min romana xwe nivîsiye.
Dîsa di vê romanê de kuçe û kolanên <i>Diyarbekirê</i>
dibe mekan.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i><span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";">“Piştî ku pêşiyê
girseyê li gel erebeya cendek tê de di bin Deriyê Rihayê derbas bû û qefleyê
berê xwe da bi hêla Deriyê Mêrdinê ve, vê carê jî ji alûleya ku berê wê bi Dêra
Dayika Meryem a Suryanan e, zarokên ku salên wan jî heft heta heftdehan bû û ji
aliyê mezinan ve rê li ber wan hatibû girtin da ku xisarek negihe wan, dest pê
kirin hin jê bi destan, çend jê jî bi kevirkaniyê xilîlk û kevir bi aliyê birc
û bedenan firandin.” (r.57) <o:p></o:p></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i><span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";"> </span></i><span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";">Nêrineke realîst, nêrîneke sînematografîk,
nêrîneke ji pencereya jor de li mekanê dinêre û wekî rojnamegerî vebêjêr
ditînên xwe parve dike.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";">Dîsa di pirtûka helbestê ya <i>Yildiz Çakar </i>de, mekanê ‘<i>derî</i>’ û ‘<i>Diyarbekir</i>’ heye. Ji xwe navê pirtûkê ‘<i>Derî</i>’ ye. Di vê berhemê de wek <i>Gaston
Bachelard </i>gotî derî du îhtîmal diêne bîra meriv. Derî an girtiye, kulf
kiriye, an jî vekiriye, heta dawiyê.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";"> Bajarê<i> Diyarbekir</i> di vê berhemê de <i>mazûvaniyê
</i>dike. Vebêjêr <i>li navbera derî û
Diyarbekir de dimîn </i>e.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";"> <i>Derî</i>
buye takesesî, buye karekter di helbesta <i>Yildiz
Çakarê</i> de.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i><span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";">-Li ser sînga te
me, li aliyê çepê dikeve mala min!<o:p></o:p></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i><span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";">Deriyo!<o:p></o:p></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i><span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";">……….<o:p></o:p></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i><span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";">-Li berderî me,
deriyo! (r.16) <o:p></o:p></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";"> </span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";">Çavkanî:<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";">1-Poetikaya
Mekanê(Uzamın poetikası)-Gaston Bachelard<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";">Weşanxane:
îthakî, çapa yekem Adar 2008, Stembol<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";">Werger:
Alp Tümertekin<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";">2-
Têkiliya Kurdan û Mekan, Îrfan Amîda profila nivîskar a facebookê.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";">3-Edîp
Polat- Dûvpişk Bi Xwe Venade<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";">Weşanxane:
Evrensel, çapa yekem, çile, 2011, stembol<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";">4-Mirina
Bêsî-Dilawer Zeraq<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";">Weşanxane:
Lîs, çapa yekem 2012, Amed<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";">5-Derî-Yildiz
Çakar<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";">Weşanxane:
Avesta, çapa yekem, 2012 Stembol<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";">6-Modernizmin
İdeolojisi-Fredric Jameson,çapa 1.
Nîsan,2008, Stembol.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";">Metîs.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";">7-Türk
Romanında Postmodernist Açılımlar-Yıldız Ecevit.çapa.6. 2009<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";">Stembol.
İletişim.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";">8-Fantastik-Tzvetan
Todorov çapa 2. kanun 2012. Stembol<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";">Metis<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<br />
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";"> Tahir Taninha<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";">Kulûba Xwendinê Ya Diyarbekir</span></div>
</div>
taninhahttp://www.blogger.com/profile/14601941350514325826noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2128136916192662001.post-64585322297387363202014-04-14T12:23:00.000-07:002014-11-24T08:53:37.367-08:00 Santiago de Compestela ya Ferhad Pîrbal - Tahir Taninha<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";"> </span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";"> </span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://www.avestakitap.com/download/11966.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://www.avestakitap.com/download/11966.jpg" height="320" width="214" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
Santiago de Compestela- Ferhad Pîrbal<o:p></o:p><br />
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";"><br clear="all" />
Hunermend ji êşên xwe hunerê
diafirêne. Ji ku tê êş?Huner ji ku peyda dibe gelo? Pirsên wisa her dem di serê hunermendan
de keliyaya û xwe pê êşandine. Jixwe afirenerî her dem êş difûrêne..<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";"> Dara ji Kurdistanê koçî Parîsê dibe. Ew
neqaş e. Rojekê di xewnên şevan de gava hêşîşê dikêşe, bi ‘<i>Venusê’</i> re dikeve seyrangeheke kêfxweşî tê de. Li gora dilê wî,
hejdeh saetan demên xweş, dilxaziya ciwaniyê pê re derbas dike. Di nav wê
mijxweşiyê de li ser kaqezêkê de navnîşeneya keçika can a ‘<i>Venûs</i>’ xêz dike. Piştî wê hişyar dibe. Piştî li ser wê şevê muddetekî
derbas dibe, dikeve rê ku here welatê Venûsê, Santiago de Compestelayê.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";"> Dara dikeve rê. Riya xweşikbûne, riya
afirandinê, riya efsûnî ya Evrupayê…<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";"> Diçe Santîago Compestelayê. Diçe mala
ku Venus jê re behskirî û navnîşana daye wî. Xaniyeke du qet hejmara 9ê de
pirîjinike dibîne. Pîrejin navê wê dizane, an jî Dara di mejiyê xwe de olan
dide.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";"> Mala ku li kêleka dêra Saint Jocke,
temsîliyeta fikra ku di mejiyê penaberande ye. Ewropa weke Afrodîte di hişê
penaberan de. Lê gava diçin wêderê rastî rasteqîniyê tên. Xeyalên wan parçe
parçe dibe.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";"> Xwedana otelê ku Dara lê cihbûyî, behsa
wê pîrejinê dike. <i>“Heftê salê berî niha
(ne îro) keçeke pir ciwan bi navê Venus hebû û keça diktor Esteban bû!”(</i>156)
Wekî ew mal, qibleya hunermendan be. Li wê malê Venus heye, xweşikbûnê, sedema
afirandinê… <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";"> Di paşmalka romanê de buyerên li
Kurdistanê çêdibe-kêmbe jî- heye. “<i>Dê û
bav û du xwişkên min û birayê min ê piçûk li Helebçe, bombebarana kîmyevî ew
tar û mar kiribûn…”(56)<o:p></o:p></i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";"> Di romanêde, ji bilî çend paragrafan
behsa qetlîama Helebçê nayê kirin. Lê di ruhiyeta karakter de her dem ev bûyer
mirov dibîne. Nivîskar, vê rewşê polîtîze nake. Meqseda wî tiştekî dî ye. Ji
armanca karakter dûr nakeve. Lê paşmalka romanê de rojhilatî, welat, êş her dem
cihê xwe digre.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";"> Di romanê de ji vê rewşa me behskirî
xwe xilaskirin, bi estetîk vegotin, dibin hêsîriya nivîskar de rizgarkirin,
rastî zehmete. Êşeke wek qetlîama
Helebçeyê xwe ji bandora wê parastin, bi awayekî dî vegotin zor e.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";"> Nivîskar, karakterê xwe ji siyasetê dûr
diêxwe. Pêşî de helwesta wê eşkere dike. Tenê koçberbûnê dipejirêne. Ev jî
rêwingiya hunermendiye. Dara xwe ji hemû aliyan dûr diêxwe.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i><span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";">“-Ê de kurê min,
îro hemû xelk an caşin an leşkerin, an peşmerge…<o:p></o:p></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i><span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";">-Wilo ye, lê ez
nabim yek ji wan jî.”</span></i><span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";">
(15)<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";"> Afirandina karakteran rastî
pirsgirêkeke. Nexasim di romanên welatên sêyemîn de, an jî welatên bindest de
welatên zordarî lê hene.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";"> Karakterê romanê hunermende. Nivîskar
di hin cihande wek epîfan nîşan dide.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i><span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";">“-Tu ji min
dipirsî: Romana te behsa çi dike? Roman timî behsa cîhaneke seranserî dike,
behsa hemû dinya û jiyan û her tiştî di heman demê de dike, vedîtineke
seranserî ji bo hemû jiyan û dinyaya îro bi hev re li ber çavan radixîne.
Roman, êdî, behsa mijareke taybet nake, lê bêhtir weke nêrînekê ye.”</span></i><span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";">(50)<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";"> Ev epîfan ramana nivîskar ya derheqê
romanêde dide xuyakirin. Nivîskar fikrê xwe bi riya diyalogê dide, raste rast
nakeve navbera karakteran.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";"> Em yexlev agahiyên derheqê Dara de ji kesên
dî dizanin. Xwedanê otelê Madam Carlos û Mademe Tardio dizanin. Lê ji hişê Dara
ku guhdariya wan dikir pê dizanin. Vebêjer, bihistînên Dara ji deve Mademe
Carlos û Madame Tardio ji me re parve dike. Me pêşî de behsa afireneriya
hunerê, xweşikbûnê kir. Dîsa ji devê Madame Carlos halê Dara vedibêje:<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i><span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";">“…min dît, yekser
sîtileke tijî boyaxa sor, bi herdu destên xwe hilgirt û bi ser û bejna xwe de
kir…pişt re sîtileke din a zer û sîtileke din ya şîn…her dikir hawar jî “Ez
nikarim, ez nikarim, ez nikarim.” Di dawî de çû ber neynika odeya xwe û li ser
çokê herifî, serî û pora xwe didirand û bi serê xwe de dikişand. Digiriya.
Tinaz bi xwe dikirin. Bi kulman li dev û rûyê xwe dida, xalên boyaxa rijiyayî
li ser laşê wî, bi tevahiya bedena xwe ve dianî. Xwe diresimand</span></i><span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";">.”(153)<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";"> Dara, dikeve cezebiya afirenerî yê, êş
kîşandinê. Heta dilê wî de reyên(demer) leşê wî de xwîna afirenerî neçe ew ava
nake. Bêçareyî, çêkirina xweşikbûnê hunermend tengezar dike. Çi resim çêbike, çi
peyv li ser rûpelên spî yek bi yek rêz bike, kul û keser duv wî ye. Nikare xwe
ji vê bobelatê xelas bike.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";"> Venus jixwe ne keseke ku bi wî re
têkilî deyne ye. Em dizanin di mitolojiyêde Venus (Afrodît) xudawena
xweşikbûnêye. Du deran de Dara bi Venusê(xudawena xweşikbûnê) re wek temsiliyet
a xweşikbûnê rû bi rû tê. Wekî hunera ku wî ber bi riya çêkirinê, xeribiyê,
lêgerinê ve bibe ye..<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i><span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";">“Di dawiya vê
guftûgoyê de “Venus” ku diyar bû dixwest min tev bide û li ber dilê min bide,
got:<o:p></o:p></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i><span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";">-Her çawa be, ev
hunera ku tu navê wê dikî “kasibî” qet weke parsekî nehatiye dîtin!”(12)<o:p></o:p></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";"> Daxwaziya dilê hunerê daf(dehf) dide û
Dara hêdî hêdî amedakariya çuyîna parestgeha hunerê bike, diçe ba Venusê, ba
xweşikbûnê, Santiago Compestela yê. Cihê ku di xewnên şevên wî de ku bi destê
recifî li ser kaqezê nivisiyî de.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";"> Qedera hunermendî naguhere. Dawiya dawî
negehiştina dilxaziya xwe ye. Di dawiya romanê de dîsa wek epîfan ji devê <i>Madame Melaga</i> a falcî dibêje:<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i><span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";">“-Kurê min…tê li
gelek welatên din ên vê Ewropayê bigerî, tê li gelek bajar û rê û pirên din jî
binêrî. Di wan rê û rêçikên penaberiyê yên evdaliya xwe de, qet ne dûr e tu
rojekê (berî dirandina pêlavên te) bi hesreta “Venus” serê xwe deynî… ev qedera
her hunermendekî ye.” </span></i><span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";">(166)<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";"> Rêwitiya hunermendên kurd ber bi dolên
kur, çiyayên bilind, dojeha Dante, bindestiya xwelîserî, sîxên ku her dem ji
aliyê civatê ve leşê wan dikeve, bêkesî, hesreta avabûna xiyaleke diçin. Qeder
nayê guhertin, di bîra kur de difetise… Lê dev ji lêgerîna xweşikbûna “<i>Venusê</i>” bernadin.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";"> <i>Kolana
Paradîsê</i> li bendê ye.. Oxira wan ya xêrê be…<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";">Santiago
de Compestela<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";">Ferhad
Pîrbal<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";">Weşanxane:
Avesta, <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";">Ji
Soranî bo Kurmancî:Besam Mistefa<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";">Stembol,2013,
çapa yekem.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";"> Tahir Taninha<o:p></o:p></span></div>
<br />
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";">Kulûba
Xwendinê Ya Diyarbekir <o:p></o:p></span></div>
</div>
taninhahttp://www.blogger.com/profile/14601941350514325826noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2128136916192662001.post-58098331416909723782014-02-03T10:33:00.000-08:002014-02-03T10:33:31.140-08:00Lîsteya Pirtûkan ku di Kulûba Xwendinê Ya Diyarbekir de hatine nirxandin:<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<span style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 17.940000534057617px;">Lîsteya Pirtûkan ku di Kulûba Xwendinê Ya Diyarbekir de hatine nirxandin:</span><br />
<br style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 17.940000534057617px;" /><span style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 17.940000534057617px;">Klasîkên Edebiyata Kurdî:</span><br />
<br style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 17.940000534057617px;" /><span style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 17.940000534057617px;">1-Baba Tahirê Uryan-Dubeytî</span><br style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 17.940000534057617px;" /><span style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 17.940000534057617px;">2-Eliyê Herirî-Meqamet</span><br style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 17.940000534057617px;" /><span style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 17.940000534057617px;">3-Melayê Batê-Helbest û Mewlûd </span><span class="text_exposed_show" style="background-color: white; color: #333333; display: inline; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 17.940000534057617px;"><br />4-Melayê Cizirî-Dîwan<br />5-Feqiyê Teyran-Helbest<br />6-Ehmedê Xanî-Mem û Zîn<br />7-Mele Mahmûdî Bazidî- Cami’iyê Risaleyan û Hikayetan Zimanê Kurmancî<br />8- Sîyahpoş - Seyf-ul Milûk û Melke Xatûn<br /><br />Destan:<br />1-Memê Alan<br /><br />Çîrok:<br />1-Cemîl Saîb-Di Xew De(Le Xewma)<br />2-Ahmed Muxtar Caf-Meseleya Wijdanê<br />3-Nureddîn Zaza-Gulê (Keskesor, Bîranînên Wî)<br />4-Qedrîcan- Guneh<br />5-Hesen Qizilcî-Kenê Parsek<br />6-Selahattin Bulut-Bihuşta Lal, Xadim<br />7-Ferhad Pîrbal-Çolistan<br />8-S.Lorîn Doğan-Kirasê Teng<br />9-Bahoz Baran-A Baş<br />10-Roşan Lezgîn-Li Bin Dara Biyê<br />11-Evdile Koçer-Mirin, Pêlava Birîndar<br />12- Edgar Allan Poe- Çîrokên Mirinê<br />13-Çehov-Kurteçîrokên Wî<br />14- Guy de Maupassant – Çîrokên Wî<br />15- Helîm Yûsiv - Jinên Qatên Bilind, Mirî Ranazin<br />16- Şêrzad Hesen – M, Xewna Pîrepindan<br />17-Fawaz Hûsen-Amîdabad<br />18- Fatma Savci - Ristika Morîkan<br />19-Hesenê Metê- Epîlog, Smîrnoff<br />20- Mehmet Dicle – Ta<br />21- Şener Özmen – Keleh<br />22-Mehmed Şarman-Pirça Winda<br />23-îsmail Dîndar-Kewên Birçî<br />24-<br /><br />Şano;<br /><br />1-Celadet Bedîrxan-Hevînd<br /><br />Roman:<br />1-Erebê Şemo-Şivanê Kurmanca<br />2-Eliyê Evdirehman-Xatê Xanim<br />3- İbrahim Ehmed -Jana Gel<br />4- Rehîmê Qazî- Pêşmerge<br />5-Mehmed Uzun-Tu, Ronî Mîna Evînê Tarî Mîna Mirinê<br />6-Jan Dost- 3 gav û 3 darek, Mîrname, Martînê Bextewar<br />7-Mîr Qasimlo- Wêneyên Keserê, Giyanê Bahozî<br />8-Firat Cewerî-Payîza Dereng, Ez ê Yekî Bikujim<br />9-Edîp Polat-Ristemê Zal, Duvpişk Bi Xwe Venade<br />10-Dîlawer Zeraq-Wêneyên Meçhul, Mirina Bêsî<br />11-Bavê Nazê-Miriyê Heram<br />12-Helîm Yûsiv-Tirsa bê diran, Soborto, Gava ku masî tî dibin<br />13-Bextiyar Elî- Êvara Perwaneyê, Apê min Cemşîd xan ku hertim bê ew li ber xwe dibir<br />14-Eta Nehayî-Gulên Şoran, Balindeyên Li Ber Bê<br />15-Gulgeş Deryaspî- Tariya Bi Tav<br />16- William Faulkner- Li Ber Sikratê<br />17-îlhamî Sîdar-jan<br />18-Lokman Ayebe-Gava Heyatê<br />19- Mîran Janbar – Qolyeya Cécileê<br />20-Hesenê Metê-Labîranta Cinan, Tofan, Gotinên Gunehkar<br />21- Ferhad Pîrbal – Hotel Europa, Santiago de Compestela<br />22- Ciwanmerd Kulek- Zarokên Ber Çêm<br />23- Îrfan Amîda- Pêşangeha Sûretan<br />24- Selîm Berekat - Şikeftên Haydrahodahosê<br />25-Fawaz Hûsen-Barê Şevê,<br />26-Şener Özmen-Rojnivîska Spînoza, Pêşbaziya Çîrokên Neqidayiyî<br />27- Gabriel Garcia Marquez - Serencama Mirinekê<br />28- Albert Camus – Biyanî<br />29- Sebrî Silêvanî - Bîst Sal û Êvarek<br />30- Remezan Alan- Saturn<br />31- Omer Dilsoz - Berbiska Zer<br /><br />Helbest:<br />1-Arjen Arî- Ramûsan min veşartin li geliyekî,Ev çiya rûspî ne,<br />Destana Kawa,Eroûtîka,Şêrgele<br />2-Berken Bereh- Êş(2001),Şagirtên Evînê(2003),Pandomîm(2006),Şîna Helbestê(2008)-<br />3- Osman Mehmed – Gulûcinûkavil<br />4- Mem Bawer- Meleyîketa Dîl<br />5- Rênas Jiyan – Janya<br />6- Fatma Savci - Xewnên Zîvîn<br />7- Rojen Barnas – Helbestên Wî<br />8-Yildiz Çakar- Derî<br />9-<br /><br />Teorî:<br />1- Haşim Ahmedzade - Romana kurdî û Nasname<br />2- Wayne C. Booth - Kurmacanın Retoriği<br />3- Ian Watt - Romanın Yükselişi<br />4- Dorrit Cohn - Şeffaf Zihinler<br />5- Terry Eagleton - Edebiyat Kuramı</span></div>
taninhahttp://www.blogger.com/profile/14601941350514325826noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2128136916192662001.post-34828014294695454572014-01-18T08:25:00.001-08:002014-01-18T08:25:19.158-08:00Bilûra Min A Şîrîn ya Celadet Bedîrxan- Fatoş Uzunca<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: 16.0pt; line-height: 115%;"> </span><span style="font-size: 16pt; line-height: 115%;"> </span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://www.rojava.net/Celadet%20Ali%20Bedirxan.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://www.rojava.net/Celadet%20Ali%20Bedirxan.jpg" /></a></div>
<br />
<div class="MsoNormal" style="tab-stops: 100.5pt; text-align: justify;">
<span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"> </span><span style="font-size: 16pt; line-height: 24.533334732055664px; text-align: left;">Bilûra Min A </span><span style="font-size: 21px; line-height: 24.533334732055664px; text-align: left;">Şîrîn</span><span style="font-size: 16pt; line-height: 24.533334732055664px; text-align: left;"> </span></div>
<div class="MsoNormal" style="tab-stops: 100.5pt; text-align: justify;">
<span style="font-size: 16pt; line-height: 24.533334732055664px; text-align: left;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> Celadet Ali
Bedirxan, stûna welatê kurd e. Jîyaneke li durê welat û bi êş û elem kêşaye. Ji
bo ku mirov helbestên wê fêm bike lazime jiyana Celadet bizane. Celadet Ali
Bedirxan, kurê Emin Alî Bedirxanê ji malbata Ezîzan e. Di sala 1897’an de li Stenbolê
hatiye dinê. Malbata wî bi deste
Abdulhamit hatiye koçberkirin û li Yemenê ciwar bûne. Piştî têkçûna Abdulhamit
tê Stenbolê û di şerê Cîhanê yê Yekemîn de cih digre. Piştî ku di sala 1922’an
de dardakirina Emîn Ali Bedirxan û sê kurên wî hatiye fermankirin li ser vê
tawanê bavê Celadet û birayê wî diçin Misirê. Piştî hin welatan –Elmanya,
Lubnan- dawiyê de diçe Şamê, li wê bi
cih dibe. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> Mirov
dibîne ku di jiyana Celadet de ‘’welat’’ ’’xerîbî’’ ‘’qedexe’’ û
‘’astengî’’cihek girîng girtiye û van bêjeyan mora xwe li hemû berhemên wî xistiye. Yek ji wan berheman ‘’Bilûra min a şîrîn’’ê. Helbesta Bilûra min
de hemû rengên jiyana Celadet xwe nişan dide. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> Celadet di ‘’Bilûra min’’ de hesreta
xwe, evîniya xwe, xemgîniya xwe bi zimaneke şîrîn û bi dileke germ nivîsandiye.
Ji ber dûr ketina welat dilê Celadet dilbikule. Di helbesta wî de ya binavê
‘Bilûra Min A Şîrîn' de du hêmayên sereke hene. Hesret û azadiya welat. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="tab-stops: 54.75pt; text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> Helbest bi peyvên lîrîk dest pê dike.
Celadet bilûrê wek hewalek nîşan dide.
Bilûr çawa xemê xemgîran direvîne û hevaliyê ji wan re dike, hewaltiyê ji dilê Celadet re jî dike. Bilûr
bi wî denge xwe yê nerm ji dilê Celadet re dibe derman û xemên dile wî bi dengê
xwe re dihelîne. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> Bilûra min
a şîrîn<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> Tu di
sariya sibehê<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> Û hingûra
êvarê de<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> Hevalê bê
hevalan, <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> Destbirayê
şivan û dilketiyan î. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="tab-stops: 54.75pt; text-align: justify;">
<span style="font-size: 12pt; line-height: 115%;"> Di berdewama helbestê de dibe
helbesteke pastoral. Di helbestê de çiya, zozan, zinar, berx, hesp… hene. Bilûr
dibe hesreta dilê Celadet û li çiya û zozanên welat digere, jê re agahiyan
tîne. Lewra armanca Celalet ji welatê xwe dûr ketin an jî welatek xeyalî nîne.
Armanca wî vegerîna welat e. Lê belê Celadet nikare here welatê xwe. Wê
astengiyê bi riya bilûrê diêne zimên. Denge bilûrê ji celadet re dibe bask û bi hev re
diçin </span><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">welat. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> Denge bilûra
min <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> Çiya û
zozanên bilind<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> Kaniyên bi
gul û rihan dorgirtî <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> Guhê şkeft û
sere zinaran <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> Guhdarên te
ne! <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> …<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> Nalîna
me bigehîne <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> Deşta
Sirûç û Diyarbekrê;<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> Û
beriya mêrxasên Berazan;<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> Û
kalîna berxan<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> Tev şehîna hespan <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> Li me vegerînin.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> Beşa duyem bi hişyarî dest pê dike. Mirov dibîne
ku rengê helbestê diguhere. Raman li kêleka hestê cihê xwe digre. Peyvên pozîtîf
cihe xwe dide peyvên negatif: roj diçe ava, stêra êvarê geş dibe, kolosên çiya
dibe gewr…Guhertina xwezayê guhertina dema kurda nişan dide. Rojên xwaş xelas
dibe, rojên xirab benda kurda ye. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Bilûra min, binêre û
bibihîze!<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Roj çû ava,<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Stêra êvarê bû geş,<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Kolosên çiya ên gewr<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Û hewraniyên wan ên sor û zêrîn<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Bûne çûn;<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Û pêlên ava şevê ên reş<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Ketine deşt û newalan<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Heta rûyê gir û kepezan.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Li gor hinek kesan şev aramiye, li gor hineka diya tiştên
xirabe, li gor hineka ji hemû tiştên xirab sitar dike. Celadet, şevê hem baş
hem ji nebaş dibine. Şev dibe wexta xapandinê. Reşiya şevê rengê xwe bide çi wek
xwe dike. Reşiya şevê renge xwe daye avê. Ava reş ketiye nava deşt û newalan,
her cih girtiye. Ava reş wek dafek xuya dike. Li aliyê din her çiqas şev wexta
fen û fola be jî wexta tevgera mêrxasiyêye jî. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Di qeraca de<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Kevir piyê şevgera dixapînin<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Û bê dengiya şeve de<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Pêjna lingên mêrxasan tê. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Helbest di serî de wek helbestek
şexsî xuya bike jî di dawiya helbestê de tê dîtin ku helbest ne şexsiye, êşa hevpar
e. Ew êş û kul ne tene ya Celadet e, yê hemê kurdan e. Wê çaxê kurd ketine
tengasiyê, rojên xirab dîtine. Celadet, ji
şahidê wan rojên xirab bûye. Tu car tu rewşenbîrek nikare li hemberî van
bûyeran bêdeng bimîne. Celadet jî li hemberî vana bêdeng nemaye û êşa dilê
welatê xwe bi riya qelema xwe li ser
kaxizê rişandiye. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Dema ko dinya hişyar dibe<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Ji xew radibe<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Ji me re<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Strana azadî û serbestiya<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Kurdistanê binehwirîne,<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Helbestê de hemû wextên rojê heye:
sibeh, êvar û şev. Di nav wan wextan û kurdan de têkilî heye. Sibeh dema kurdan
ê xweş e. Di vê demê de kurd serbixwe û bixwedî ne. Êvar nediyari ye. Kurd
hatine dawiya rojên xwe yên xweş. Şev tengasiye. Kurd ketine dewrek reş ku
pêşiya xwe nabînin. Le di dawiya helbestê de Celadet kurdan di şevê de nahêle,
roj dêrdikeve û bi xwe re dinyayê jî hişyar dike. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Helbest bi terza serbest hatiye
nivîsandin. Hevokên helbestê kurt e. Helbest heft beşe û risteyên helbestê vek
hev nîne. Risteyên hinek beşan direjin hinek kurtin.<a href="" name="_GoBack"></a> Di
helbestê de teşhis heye. Bilûr dibe hevalê bêhevala, bilûr dibîne û dibihîze, kevir piyê şevgera
dixapînin, dinya mina zarokekî dikeve ber şîr. Van taybetiyên ku Celadet bikaraniye
taybetiyên aîdê insanaye. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> </span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Fatoş Uzunca<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Kulûba Xwendinê Ya Diyarbekir <o:p></o:p></span></div>
<br />
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
</div>
taninhahttp://www.blogger.com/profile/14601941350514325826noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2128136916192662001.post-35483562177785070252013-10-19T11:10:00.000-07:002014-09-02T09:55:59.865-07:00Barê Şevê ya Fawaz Husên- Tahir Taninha<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";"> </span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://www.avestakitap.com/download/11930.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://www.avestakitap.com/download/11930.jpg" height="320" width="213" /></a></div>
<br />
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";"> </span>
<span style="font-family: 'Bookman Old Style', serif;"> </span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";"> Beşa 2<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";">Cih
dayîna çîrokên gelêrî di romanê de; terzeke cuda bi xwe re diêne. Zimanê romanê
dewlemend dike, efsûniyeke derdikeve
pêş.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";">Heger çîrokên gelêrî bi raste
rast di romanê de bê te nivîsandin, ji zimanê romanê re tiştekî ne maqûle. Wek
agahî dayîn tê xuyakirin. Heger vebêjêr ji devê karakter çîrokên gelêrî parve
bike, wê çaxê jî bi çêkiriya nivîskar (sêwirî,
kurmaca) ve em ê girê bidîn.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<i><span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";">“Hebû
nebû, rehme li dê û bavê min û we b û. Kêzek hebû û wê dixwest ji xwe re mêrek
bikira. Ew bir ê de pêrgî şivanekî li ber pezê xwe hat û wê jê re got: “Şivano,
ma tu min nakî?” Şivan got: “Belê.” Kêzê got: “Ma tê bi çi li min xî?” Şivan
got: “Bi darê xwe” Kêzê got: “Hû, ez, kêzê, kêz xatûnê, xwdiya şimika
reqreqanî, çavên kilê sibhanî, ez ten akim şivanî?”(111)</span></i><span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<i><span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";"><br /></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";">Şêrko, ji herema Rojhilatê
Kurdistanê ye. Vebêjêr bi saya nameya <i>Qazî
Mihemed</i> ku di berîka Şêrko de hatiye dîtin; buyerên siyasî yên di vê
herêmêde çêbûyîn, ji xwendevanan re parve dike, agahî dide. Agahî dayîn, zanîna
ez dizanim di hin romanên klasîk de hene. Carnan behsa kesayetên dîrokî tê
kirin carnan jî wekî <i>Victor Hugo</i> (
Romana bi navê <i>‘Notre Dame de Parîs</i>’ )<b> </b>behsa avasaziya xaniyên Parîsê dike.
Agahiyeke berfireh di derheqê xaniyên kevin dide.</span><b><span style="background: white; color: #444444; font-family: "Arial","sans-serif";"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";">Kesayetî di beşa ku behsa
karakterê Rustemê Zal dike de, dibin meseleyên civatî de piçekî winda dibe.
Belkî nivîskar ji herema Rojavayê Kurdistanê ye, ji bo wê çendî maye dibin
bandora rewşa vê heremêde. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";">Karakterê Rustemê Zal, ne wekî
di destana Rustemê Zal de pehlewane. Nivîskar dest pê kê de behsa karakterê
Rustemê Zal dike.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<i><span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";">“Rustemê
Zal ne qehremanê Şehnameyê bû û ji zîna hespî xwe yê rewan peya nebû.”(51)<o:p></o:p></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<i><span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";"><br /></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";">Fawaz Husênî, pêşî xwînerên xwe
hişyar dike. Ziddiyeke li ser navê karakterê Rustemê Zal nîşanî me dide.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";">Parîs, bihûşta di nav hişê Sîno, Dara, Şêrko û
Rûstemê Zal de, nebû war, nebû bihûşt…<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";">Li Parîsê xeyalên xwe bi cih neanîn, xweşiyek nedîtîn û
tu carî jî nabînîn. Ew penaberin û ji bindestiyê reviyîne, lewma dil parçebûye,
avakirin zehmete.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";">Civata ku lê şer û pevçûn
herdem heyîn, ew civat ji xwe re qehremanan peyda dike. Wêjeya wan yexlev li ser
propagandayê hişîn bûye. Dema Komara Turkiye’yê ava dibe, wêjeya wê demê
minakeke baş e. Karakterên romanên wê demê pehlewanin, zanane, xweşikin û hev
dû.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";">Di wêjeya kurdan de jî ev
mesele hê jî heye. Lê cudahiya wêjeya kurdan jî heye. Lewra heger tu bindest
bî, heger her tiştî te qedexe be mafê te heye ku kesên li hemberî zilmê
derketî, tu wêjeya xwe de wan bikî pehlewan. Lê bi vî şeklî edebiyateke baş jê
dernakeve. Elbet kesên ku li hemberî zilmê derketîn, şoreşgeran wek karakter di
romanê de dê cihê xwe bigrin. Bi kesayeta xwe ve, bi teknîk û zimanê xwe ve bê
te nivîsîn dê baştir be.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";">Fawaz Husênî, li Parîsê dije.
Wêjeya Fransî jî baş dizane. Bandora wêjeya Fransî li ser romanên wî heye. Nemaze
romana <i>Stendal<b> </b></i>ya bi navê<b><i> </i></b><i>‘Reş
û Sor’<o:p></o:p></i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";"><i><br /></i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<i><span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";">“Dema
wî kar nedikir, ew diçû ser girê Montmartrê û li dêm û lêvên bi ken û bi kêf ên
gerokên dinihêrî.”(102)<o:p></o:p></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<i><span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";"><br /></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";">Ji vê jêgirtinê karakterê <i>Stendal Julien Sorel </i>tê bîra meriv.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";"> Tahir Taninha<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";">Kulûba Xwendinê Ya Diyarbekir<o:p></o:p></span></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: '', 'Bookman Old Style', '', serif; font-size: 13.5pt;">Navdanka
Pirtûkê:</span><span style="font-size: 13.5pt;"><o:p></o:p></span></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: '', 'Bookman Old Style', '', serif; font-size: 13.5pt;">Fawaz
Husên</span><span style="font-size: 13.5pt;"><o:p></o:p></span></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: '', 'Bookman Old Style', '', serif; font-size: 13.5pt;">Barê
Şevê</span><span style="font-size: 13.5pt;"><o:p></o:p></span></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: '', 'Bookman Old Style', '', serif; font-size: 13.5pt;">Weşanxane:
Avesta</span><span style="font-size: 13.5pt;"><o:p></o:p></span></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<br /></div>
</div>
taninhahttp://www.blogger.com/profile/14601941350514325826noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2128136916192662001.post-41855057955844176272013-07-12T03:23:00.000-07:002013-07-12T03:23:03.350-07:00A short analysis of *Hesene Metê’s “Labyrinth of Jinn” -Omer Delikaya<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 17px; margin-top: 10px;">
</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 17px; margin-top: 10px;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 17px; margin-top: 10px;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://www.avestakitap.com/download/137.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="http://www.avestakitap.com/download/137.jpg" width="207" /></a></div>
<div style="background-color: white; margin-top: 10px;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 17px; margin-top: 10px;">
by Ömer Delikaya</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 17px; margin-top: 10px;">
In Labyrinth of Jinn, Hesenê Metê tells a masterful story of a teacher named Kevanot who is assigned in a village in which almost all villagers have widespread beliefs and relationships with supernatural things, particularly jinn. Newly wed Kevanot goes to the village with his wife Nergiz. Consistently repeated depicted gothic scenes and objects which abound in the novel narration reinforce and lay the groundwork as a reason of resemblance between teacher Kevanot and illiterate villagers.</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 17px; margin-top: 10px;">
At first as a teacher he tries to find solutions for the problems of villagers mostly related to education of students. He begins to learn their odd and strong traditions when one of his student bitten by a snake as inserting her hand into a hole of wall to find bird eggs. Teacher Kevanot learns that his students kill turtles, damage to nests of birds because of several superstitions. It is accepted as a normal tradition by their parents, too. Kevanot doesn’t uphold this odd tradition and tries to change children’s behavior towards animals but not able to do so. Himself self-confident and sensible, Kevanot is very genial and sympathetic towards the villagers including illogical ones, after all he starts to look like villagers.</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 17px; margin-top: 10px;">
The only well-educated villager Gabrany Bacho is one of the main characters in the novel. With the help of Gabran’s detailed notes about villagers which compose a great scale of roman, we as readers at least get the opportunity to observe villagers from the viewpoint of a native voice. Villager’s typical abnormalities which become one of main motifs in novel strengthen theme of jinn and make social reality more tangible. At the same time language used in novel, especially in aspect of giving villagers creative names and nicknames support the bizarre atmosphere of unusual events. In this sense, Gabran’s notes about villagers contain a lot of such creative names some of which are still in practice in villages of Kurdistan. From this perspective, labeling all villagers with one of his/her distinguishing feature create a social perception about villagers and we feel that what is talked about is a kind of aim to decrease effect of mystical events with the help of unfamiliar names of characters and their authentic features.<br />Deal with a conflict between individuals and society with a background full of interesting and somehow supernatural pattern of events, the novel contains repetitive gothic scenes. Dark, ghost, skull, graveyard, blood, sleep with nightmares are gothic elements in the narration. Some of them are continually repeated. These gothic scenes in jinn stories increase terror in the readers.</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 17px; margin-top: 10px;">
According to a villagers who goes under the control of jinn and finally able to escape from them, they “have crushed head, long or short and thick nose, thin legs...when they speak their teeth could be seen totally.” (pg: 117) The oddness of this point is that despite all the problems they have had because of these creatures, villager’s reflection of jinn is good. They don’t directly express their name “jinn” but just say “those who are superior than us”. This usage is a common usage about jinn even today. Actually in a way narrate some traditions and superstition, the novel takes a close anthropological look at a mountainous village of Kurdistan which named “Village of Mad”.</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 17px; margin-top: 10px;">
Although all this kind of behaviors in a way declare him as a teacher who is positive idealist, the conflict he become face to face in other extracts of the novel, especially in conclusion one, almost altogether change his attitude, and rather he finds himself doing the same insane activities for which he put the blame on villagers beforehand. Toward the end of novel Kevanot teacher who is clued with jinn as well, being accepted as an unconventional figure by villagers themselves, too. But this great change of main character doesn’t happen suddenly but in the chain of strange events. Narration moves ahead with a growing tension and toward to the end of novel repeated scenes of jinn create an atmosphere of horror in novel. This growing tension gives an unfailing fluency to the narration.</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 17px; margin-top: 10px;">
In conclusion Hesenê Metê’ roman named “Labyrinth of Jinn” is readable with its gothic elements, interesting dialogues, horror scenes and well combination of these features. It expresses the conflict between individuals and society. But at the same time it deal with distinct problems of Kurdish society.</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 17px; margin-top: 10px;">
*About the Author: Hesenê Metê is one of modern Kurdish novelist live in exile. He have enriched narration scale to a great extent and increased variation in the Kurdish literature, specifically with his fantastic novels. His novel titled “Labyrinth of Jinn” translated both in Arabic and Turkish language.</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 17px; margin-top: 10px;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 17px; margin-top: 10px;">
Omer Delikaya</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 17px; margin-top: 10px;">
Kulûba Xwendinê Ya Diyarberkir</div>
</div>
taninhahttp://www.blogger.com/profile/14601941350514325826noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2128136916192662001.post-62705278078510560322013-06-18T12:04:00.001-07:002013-06-18T12:04:16.409-07:00Labîrenta Cinan ya Hesenê Metê-Sadedîn Çira<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<strong style="background-color: white; font-family: verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;"></strong><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<strong style="background-color: white; font-family: verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;"><br /></strong></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<strong style="background-color: white; font-family: verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;"> </strong></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<strong style="background-color: white; font-family: verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;"> <a href="http://www.avestakitap.com/download/137b.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="http://www.avestakitap.com/download/137b.jpg" width="207" /></a></strong></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<strong style="background-color: white; font-family: verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;"><br /></strong></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<strong style="background-color: white; font-family: verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;"><br /></strong></div>
<strong style="background-color: white; font-family: verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;"> Jİ HÊLA TEKNÎK Û HÛNANDİNÊ</strong><br />
<br style="background-color: white; font-family: verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;" /><span style="background-color: white; font-family: verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;"> Labîrenta Cinan ji hêla teknîkî û hûnandinê ve berhemeke hevgirtî ye. Çîroka Mamoste kevanot bi gihiştina bersiva ku li bendê bûye dest pê dike. Ev beşa ewil ku ji nîv rûpelê pêk tê, bi xwendevanan dide zanîn ku M.Kevanot bersiva ku bi kêrî hindekarîyê nayê werdigre û bi monologa , “Ew gunda… Av û kuçên wî gundî.” (r.9) Wek dîmena filmekî ku karakter bi xeyalan vedigere paşerojê, çîrok, çar salên bihurî yên serleheng M.Kevanot û hevsera wî Nergiza Koçer ku li Gundê dînan jiyane pêşkeşî me dike.</span><br />
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;">
</div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;">
Li pey beşa ku serleheng bersiva ku dipa werdigre, beşa ku serleheng çawa jina xwe naskiriye, çawa wê xwestiye û çûyîna wan ya gundê dînan, geh ji devê vebêjî, geh ji devê serlehengî tê vegotin. Ev beş, di nava xwe de bi beşên ku M.kevanot bi tevgerên maqûl û niyeteke baş dixwaze tiştina ji bo gund û gundiyan bike didome.</div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;">
Piştî vê, ji pênûsa Gebranê Baço ku xortekî xwenda ye û xwestiye pirtûkekê li ser gundê xwe binivîsîne lê nîvçe maye, şayesandina 16 malên gund û gundiyan tê kirin. Bi vê teknîk û hûnandinê hem serleheng, hem jî xwendevan, gund û gundiyan ji nêzîk ve nas dikin û di derheqa gundî û şêniyên gundî de dibin xwedî fikrekê.</div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;">
Li pey vê beşa ku wek pirtûka Gebranê Baço ya nivçemayî ye û bi hostetî hatiye hûnandin, dîsa vebêj dest bi vegotinê dike.</div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;">
Vegotin heta beşa ku wek ji pênûsa G.Baço tê vegotin li ser ciddiyetekê dimeşe. Ji vê beşê û wirde, vegotina ciddî li gelek ciyan vediguhere vegotineke îronîk.</div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;">
Vegotina îronîk bi van gitonan dest pê dike: “Ji çarsed û bîst şêniyên gundê me bi kêmanî heşt kesên wan har, dehê wan dîn, bîstê wan cinî, sedê wan ehmeq, du sedên wan saxik…û yên mayî ne diyarin.”(R.72) Navê karakterên van 16 gundên ku tên şayesandin jî navên îronîk in. Mînak, Poznîkalî, Simbêlboq, kupo, Çavbeloq, Hecî Nîvçe, Cefto, Fistûj, Sofî Kurmî ûwd.</div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;">
Ev beşa ku wek pirtûka nîvçe ya G.Baço ye, bi hûnandineke xurt, vegotineke herikbar û îronîk ku bi hostetî mijar hatine hilbijartin tije ye. Lê beşa berî vê beşê ku têra xwe ciddî ye li ber vê beşê giraniya xwe ji dest dide, wateya ciddîbûna wê sivik dibe. Çend mînakên din ji îroniya vê beşê:</div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;">
“Lê pîrozweriya vê bîra gundê me ne tenê ji fonksiyona wê ya avê ye…keç û bûkên ku bi bixwazin (keç û bûkên gundê me hemû jî vî tiştî dixwazin) fesadiya yekê an jî çêlî xortekî gundê me bikin, hebûna vê bîra me ji bo wan rêyeke herî baş û dayîneke xwedê ye.”(r.72)</div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;">
“Lê xwedê li rûyê keç û xortên me mêze kir (ji vî aliyî de carina xwedê li rûyê gundiyên me mêze dike.”(r.73)</div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;">
“Fis di mala poznîkalî gundê me de disekine, lê qise nasekine.”(r.74)<br />“dibêjin, ev keça mala simbêlboq ji piya jî mîza xwe kiriye.”(r.77)</div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;">
“meriv ê bibêje ku xwedê di kar û barê hunera xwe de tenê li ser çêkirina Rîco î gundiyê me poşman bûye, pêşiyê xwestiye jinekê ava bike, du re di gava dawîn de jî poşman bûye û hinek tiştên mêraniyê lê reşandiye.”(r.102)</div>
<div class="img alignnone size-full wp-image-6594" style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 13px; line-height: 16px; width: 200px;">
<img alt="" height="130" src="http://www.kulturname.com/wp-content/hesene-mete-u-labirenta-cinan1.jpg" style="border-style: none; border-width: 0px;" width="200" /><div style="background-color: #fffde5; border-bottom-color: rgb(230, 228, 207); border-bottom-style: solid; border-bottom-width: 1px; border-top-color: rgb(242, 240, 217); border-top-style: solid; border-top-width: 1px; font-family: verdana; font-size: 9px; line-height: 1.1em; margin-top: 2px; padding: 3px;">
»Hesenê Metê û Labîrenta cinan</div>
</div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;">
<strong> KARAKTER</strong></div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;">
<b><br /></b> Karakterên di labîranta cinan de dibin qûrbanê temaya „cinan“ û lawaz dimînin. Karakter M. Kevanot heta cîhekî karakterekî xurt e. Em heta cîhekî dibêjin, ji ber ku ji cihekî û pê ve (em ê li jêr bi mînakan diyar bikin) sirf ji bo temaya cinnan û wî li gund dînkirinê, li pey beşa ku wek pirtûka nivcomayî ya Gebranê Baço ye, em yekser dibînin ku Kevanot jî û jina wî jî hatine guhertin. M. Kevanotê zana, zarxweş û maqûl diçe, yekî din dikeve şûna wî. Nivîskar ji bo temaya cinan li hev bihûne û armanca xwe ya derbarê cinnan û pîrebokan de pêk bîne, neheqî li lehengê xwe yê xwedî ideal dike. Merivekî ku dixwaze di gundekî ku beşa herî biçûk ya civakê ye guherînên erînî bike, zû bi zû, bêyî ku berxwe bide radestî vê beşa civakê ya kovî û nezan dike.</div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;">
<b> DEMA KU KARAKTER XURT BE</b></div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;">
<br /> Serleheng dibêje: “Ez tênagêhêjim bê çima pêşniyarên baş ê cî negirin? Ku meriv ji wan re bibêjin û wan serwextî başiya van tiştan bikin, çima nepejirînin..? Ma ez tiştekî çewt dibêjim?”(r.54)</div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;">
Dîsa ji Gebranê Baço re dibêje: “Ez bawer im tu pirr hişk diçî ser gundiyan (ji “ez bawer im” kurdî, ji “tu pirr hişk diçî ser wan” bihna tirkî difûre) lema, birayê Gebran. …ez bi çavên xwe jî dibînim ku tu tew pîvana gundiyan nadî ber çavan. Tu li gor zanebûna xwe bi wan re dipeyivî… Li gor zanebûna wan bi wan, bi zimanê wan bipeyive.”(r.55)</div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;">
“Yekî xwenda û biaqil divê bi her seriyekî re derbas bike. Serhişk hene, serserî hene, saxik hene, ehmeq hene, dîn hene…belê, hene lê…Lê hunermend jî ew e ku meriv bikanibe bi wan re bide û bistîne…”(r.56)( Em qet rastî wê hunermendiyê nayên)</div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;">
Piştî ku G.Baço qala zewaca bavê xwe ya bi keçeke 12 salî re dike jî, serleheng wanî dibêje:<br />“Di avahiya civakan de berborên kevin û kifikî hene û berdewam e jî. Ev di her civakê de bi rengekî derdikeve pêş. Di civakên me de jî, bi van rengan çewtî hene, kêmasî hene…Te divê jî û navê jî ew ê her tim hebin. Lê… divê meriv hêdî hêdî û ji tiştên biçûk dest pê bikin. Bi gotin, bi peyivîn, bi bihneke fere û yek bi yek.”(r.65) (Ji xeynî li vir bilêvkirinê, em rastî bîn firehiya xwediyê van gotinan jî qet nayên)</div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;">
“Ez ji te re sond dixwim ku ezê dîsa jî ji wan nerevim, ez ê li ber xwe bidim û nola hunermendekî têkevime nava wan, rengên nû, rengên baş û çêtir pêşanî wan bidim…”(r.65)</div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;">
Me ev mînak bi dirêjahî dan da ku karakter heta ku dera xûrt e destnîşan bikin. Heta vir serleheng xwedî sekneke bi biryar e.</div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;">
<b>DEMA KARAKTER ZEÎF DİBE</b></div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;">
<br /> Serlehengê xwediyê van gotinên li jor xwediyê vîn û îdeal e, di beşa piştî beşa ku wek pirtûka G.baço ya nivçemayî ye, ji devê vebêjî wanî tê guhertin:</div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;">
“Li vî gundî, li nav van malan û bi van şêniyan re ev dibe payiza çaran ku li malbata M.Kevanot dibûhure, ji bo ku bi her awayî ji gundiyan re bibe alîkar, kêmasiyên wan rast bike, di van sê salan de çi ji destê Kevanot tê, ew dike.”(r.107)</div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;">
Kevanot di van sê salan de çi dike? Bi tenê li odeya gundî bi çend gotinan qala mijara zarokên ku beqan digirin, kusî û çûkan dikujin dike, ewqas. Navê gundî gundê dîna ye lê dema Kevanot ji wan re dibêje: “Ev rewşên zarokan bi min tenê çareser nabin. Divê hûn jî xwe serwextî vê yekê bikin û em bikanibin bi hev re çareser bikin…”(r.49) Di gel “dînbûna xwe,” mezinê gundiyan Sêvdînê Selîm dibêje: ” Tu çi dibêjî bila wisa bikin, xoce, ma wê ji te çêtir bizanibin.” Gundiyên “dîn” jî, “Te çawa divê em wisa bikin, xoce.” dibêjin. Vebêj weha didomîne:</div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;">
“Bi qasî sê saet û nîvan li ser vê rewşa zarokan, M.Kevanot pêşniyarên xwe dibêje (lê pêşniyar li holê nîne), metodên pedagogan bi lêv dike û dixwaze bi gundiyan re dûrûdirêj bipeyive…”(49)</div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;">
Lê ev pêşniyar û metod bi tenê wekî nav di vê hevokê de dimînin. Heta cihê ku vebêj dibêje “di van sê salan de çi ji destê Kevanot tê, ew dike ” jî, û li pey wê jî, em rastî pêşnûmaya tu kirin, pêşniyara tu alîkariyê û plana tu metodê nayên. Ji aliyekî din jî, vebêj bi xwe jî dide zanîn ku gundî: “cara ewile ji nêzîk ve (ji dûr çawa tê bihîstin gelo?) gotinên felsefe, pedagog û psikolojiyê dibihîsin.”(r.51)</div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;">
Yanî bi gotin û metodên ku gundî ji wan fahm nakin, wan nizanin, dixwaze bi gundiyan “nede fahmkirin”, ji ber ku armanc di mijara gundiyên labîrenta cinan de, ji bo hevgirtina tematîk, pêşkeşkirina aliyên nebaş ên gund û gundiyan e û têkbirina serleheng e. Li vir nivîskar xwestiye netehmûliya civaka gundî li ber fikarên nû yên mamosteyekî deşifre bike. Em bi hemû netehmûliya gundiyan dihesin lê fikarên serlehengî, xwestekên wî yê guhertinê çi ne em tênagihêjin. Bi têkbirina serlehengî re nivîskar dixwaze bibêje meriv çiqasî zana û bi sebir be jî, nikare di nav gundiyan de îdare bike û dîn dibe. Heta derekê em bi wî re lê bêyî ku em pêşniyarek, pêşnûmayek û hewldaneke serlehengî bixwînin, piştî beşa pirtûka nivçe ya G.Baço, ew serlehengê xwedî vîn, maqûl û sozdayî ku “wê li ber xwe bide û wek hunermendekî têkeve nava wan” diçe, lehengekî ji îdeal û vîna xwe derbasbûyî, teslîm bûyî dikeve şûna wî. Lehengekî ku bi nezanan re bûye nezan, bi ehmeqan re bûye ehmeq tê! Nivîskar bi mafdarî xwestiye ji aliyê tematîk berhemê li hev bihûne, baş jî hûnandiye lê neheqî li lehengê xwe kiriye. Bi destwerdana nivîskêr, serleheng bêyî ku berxwe bide, bêyî ku hewl bide “rengekî nû, rengên baş û çêtir pêşanî wan”(gundiyan) bike, wî radestî wan kiriye. M.kevanot jî, “êdî xwediyê du serî mange, nogîn û perone, pênc mî û bi qasî şêst serî mirîşk” e. “Bi navê zanista çandiniyê hêleke hewşa dibîstanê jî dike bîstanê fringî û îsotan.” “Wek fermandarekî ku leşkerên hêja hilbijêre,” Kevanot ji xwendevanên xwe hinek zarok hildibêjere û peywîra birina mange û golikan li axûrê girêbidin dide wan, peywira avêtina qûtê mirîşkan û wan xistina lîsê jî li hinan bar dike.<strong> <em style="color: #333333; font-size: 11px;">(Heta niha jî kîjan karmend hatiye vî gundî ferman daye, xwestiye, girtiye û ewqas…”(r.48) </em></strong>Êdî M.kevanot jî ji wan karmenda ye. Ferman dide, dixwaze û digire.</div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;">
Dema mîxo yê notirvan diçe cem Şero ku porê wî kur bike, Mîxo ne alîgirê pere dayînê, Şerô jî di rika bê pere porê te naqûsînim de ye: di kêliya ku Mîxo di nedana peran de û Şero jî di stendina peran de didin berhev, M.kevanot jî tê wir. Mîxoyê notirvan ji bo Şero dibêje ku: “Ew bê pere tiliya xwe jî di çavê meriv re nake, ..Lê ku tu bibêjî a ji te re pênc banot û ji dêla heskê ve bi destê xwe van kuftikan ji beroşê derxîne, Şero ê wisa bike. Ez bi sê kevirên jinberdanê sond dixwim ku ew ê wisa bike.” M.kevanot jî: “ku bikanibe bi lepan wan kuftikan ji beroşê derxîne, ez ê bi xwe jî pênc banotan bidime wî.”(r.140).</div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;">
Mamosta Kevanot ku berê dixwest van gundiyan serwext bike, wan bi çewtiyên wan bihisîne, niha tevlî çewtiyên wan dibe û bi tevgereke ku mehdê mirovî dixelîne serî li Şero germ dike, bi pênc banqnotan her du destên Şero dixe beroşa ku li ser agirî dikele û heta zendên wî dide şewitandin, dilê wî qet naêşe, li ber vê kirina xwe ya xerab hişê wî li astengekê nalikûme. Bi vê jî namîne, bi gundiyan re (du zarokên şagirtê dibîstanê jî bi xwe re dibin) bi şev diçe kuştina çûkan.</div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;">
Serleheng Kevanot ji ber tirsa ku li wî çêdibe şevekê ku diçin nêçîra çûkan, bi nexweşiyek ku wek “edr”ê (sara) xûya dike dikeve. Di ketina wî ya vê nexweşiyê de tu qusûr û qebheta gundiyan nîne, ew bûye wek gundiyan û bi wan re bi şev diçe nêçîra çûkan, paşê diçe serdana nexweşekî ku cinnî bûye û ji ber tirsa ku li wir li wî peyda dibe nexweş dikeve lê vêbêj gundiyan sucdar dike.</div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;">
Ji xeynî gilî û gazindên ku ji sedemên paşdehiştina dehan salan e, her du karakter, M.Kevanot û G.baço tu tiştî nakin. Yek ji ber kevneşopî û kevneperestiyên ku li nava wan hatiye dinyê riya xwe digire û direve, yek jî soz dide ku wê berxwe bide û rengên cûda nîşanî gundiyan bide lê soza xwe jibîr dike û tevlî rengên ku ji wan gazin dikir dibe û têk diçe.</div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;">
G.Baço jî karaktereke zeîf e. Dema ku wê gundê xwe terk bike û biçe, ji Kevanot re wanî dibêje: “tê bibînî ku di kuçan de, di hewşan de, di penceran de çawa serê xwe dirêj kirine, weke cin û pîrebokan li vê rewşa te dinerin. Bi kurtebirî, ev kuçên vî gundê ha ê li te bibin labîrenteke cinnan…”(r.55) Em di talî de dibînin ku ne ji ber daxwazên fikrên nûjen gund li kevanot dibe labîrenta cinnan, ji ber ku xeyala dapîra wî dev ji wî bernade, ji ber ku nexweş ketiye û her carê dikeve erdê ji ser hişê xwe diçe, ji ber ku nikare dersan bide zarokan û bi tenê bi wan re li hewşa dibîstanê dilîze û cara dawî jî bi şagirtên dibîstanê re kum û kolozan davêjin hewayê û dibêjin, “hatin!…ha, hatin!…melek û periyên asîmanî hatin!…” û kumê ku dikeve erdê wekî “ev bêyom e, ev cinn e, ev şeytan e” bi nav dikin û bi keviran dikevine ser heta wî kumî perçe perçe bikin, gund li Kevanotî dibe labîrenta cinnan.</div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;">
Xwendekarê zanîngeha edebiyatê G.Baço, ku karakterê ji çewtiyên civaka xwe aciz e, di pirtûka wî ya nîvço mayî de, em tenê çewtiyên gundiyan, gotegotên gundiyan, kêmasî û nezaniya gundiyan dixwînin, geh bi pêkenî, geh bi henekê xwe pê kirin, geh bi darizandin û geh jî bi gilî û gazin. Di vê vegotinê de ne rênîşandayînek heye, ne fikreke guhertinê heye û ne jî kirineke zanistî heye. Li vir Xwendekarê zanîngeha edebiyatê ji warê xwe derdikeve û diçe. Di encamê de, dibe karaktereke reviyayî, karaktereke têkçûyî li hember bavê xwe.</div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;">
Jina M.kevanot Nergîza Koçer jî, ji serî heta beşa ku bi Xanê re dipeyive, tenê wek siyekê, wek aksesuarekê li kêleka Kevanotî dixûye. Nivîskar vê lawaziyê bi dengegazbûna (ketumî) wê ve girê dabe jî li van beşan, em dizanin ku keçên eşîrên kurd li her derê bi rehetî dikarin biaxivin û ji xwe bawer tevbigerin.</div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;">
Ji destpêkê heta beşa ku bi meta Xanê re diaxive, Nêrgîza Koçer tenê sê gotinan dibêje: “nizanim ku…” “na…” û “Li zoman” Keçên eşîran ku di civaka gundan de yên herî bi xwe bawer in, bi tenê wek siya M.Kevanotî hiştiye. Tirsonek û şkestî.</div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;">
“Çi aferideyeke bêguneh e, xwedê!… weke horiyeke asîmanî!… lê divê ez jê re kat bikim…hemû tiştên ku ez dizanim, jê re bi lêv bikim û jê re bibim alikar…bila têbighêje, bila fêri jiyana şaristaniyê bibe û bila bi awayekî şaraza ji jiyanê bitamije…”</div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;">
Keçên eşîrên kurd ji mamosteyekî bajarî ne kêmtir bi ûsûlê û rabûn û rûniştinê dizanin. Nîvîskar jineke wanî xêzkiriye ku ne wek keça eşîran, wek keçeke mala belangazê gundî be. Bi qasî dînê gundî (Guzû) jî karaktera Nêrgîzê nade axaftin. Di hatin û çûyina gundiyan de jî, em bi xêrhatinekê, an jî oxirkirinekê ji devê wî nabihîsin. Karaktereke zêde melisî maye li ber mamostetiya Kevanotî. Di destpêka beşa ku her du leheng jî ji nişka ve tên guhertin, vebêj wanî dibêje.</div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;">
“Ku ji xweşikiya wê ya koçerî nebe, meriv tê dernaxîne ku jina mamosteyekî ye.”(r.107) Çi eleqeya jinbûna mamosteyekî bi xweşikbûna koçerî re heye? Çima xweşikbûna koçerî nîşana jinbûna mamosteyekî bajarî be? Ji xweşikbûna wê ya koçerî têderxistina vebêjê ku jina mamosteyekî ye, di pirtûkê de hunera ji nivîskariyê wêdetir e!..</div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;">
Karakterê Guzî dînê gund karakterekî serkeftî ye, dema diaxive gotina, “Tu çima xwî dikî.” dubare dike. Ev jî zevtkirina nivîskar ya bûyeran û jîrtiya wî ya avakirina karakteran nîşan dide. Xwezî serlehengê xwe jî ji ber tematîkê lawaz nexista û Nergîza Koçer jî di bin mamostetiya wî de nehelisan da. Li her deverê Kurdistanê kurd ji dînên xwe hez dikin û wan ji civakê dûr naxînin. Di karakterê Guzî yê dîn de û çawa gundî dikevin qirika wî jî, em rastî dînekî xwe yê ji bajêr, ji gund, ji taxê tên.</div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;">
Meta Xanê jî karaktereke qewîn e. Dema em beşa Nêrgiz û Xanê dixwînin, em Xanê wek jineke dilpola û henûn ji jinên gundê xwe dibînin. Vebêj dema bi giştî qala gund û gundiyan dike, qencî, dilpakî, safitî, ciwanik û camêriya wan jî dike qûrbanê gellacî, paşgotinî û nezaniya vegotî.</div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;">
<strong> Jİ HÊLA ZİMANÎ VE</strong></div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;">
<b><br /></b> Ferhenga nivîskarî fireh e, zanîna wî ya jiyana gundîtiyê têra xwe heye. Ji diyalogên di navbera jinan bigirin, heta bi zimanê argo çêjeke vegotinê xwendevanan ditamijîne.</div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;">
Ji hêla zimanî ve berhem xurt e lê nivîskar bi zanebûn û bi rik xwe li devoka heremî dike bela. Nivîskarê ku li şûna xwezayê û siruştê, gotina “Natur” bi kar aniye li gelek ciyan, çima di devoka herêmî de ku tenê ji Erxenê pêk tê bi israr e gelo? Bişirîn di labîranta cinan de “pişirîne”, kevanî; “kewanî”, aniha; “anûha”, anî; “hanî”, Ajot; “hajot”, stêrk; “hêstêrk” û biqewime jî, “biqewume” ye. Gotinên heremî dewlemendiyek in lê devoka heremî tenê tevlihevî ye.</div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;">
Tevlîhevkirina têgehan; “…dema ku kincan li xwe dike û di kuçên gundê me de dimeşe, tirsek dikeve dilê mirov. Lê şêniyên gundê me baş pê dizanin ku bi vê simbêlê, bi vê bejnê bizdonekekî wekî wî li dinyayê jî peyda nabe.” (R.75) Ku şêniyên gundî pê dizanin bizdonekeke wekî wî li dinyayê jî nîne, dema li kuçeyên gund dimeşe, merivê ku tirs dikeve dilê wan kîne gello?</div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;">
“Lê em ê li vir jiyaneke xweş li dar bixin…”(R.22) Şahî tê li dar xistin, davet li dar dikeve lê jiyan, xweş an ne xweş tê jiyîn li gor ku em dizanin.</div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;">
“Pêşiyê xwestiye jinekê ava bike.” Gelo ne hewceye, “xwestiye jinekê biafirîne” be?</div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;">
Ku ne çewtiya çapê be, nasnav jî di Labîrenta cinan de bûye “naznav”. Ango “nas” bûye “naz!”</div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;">
Nivîskarê ku hakimê zimên e di hinek ciyan de gotin çewt bi kar anîne. Mînak: “…desmalên xwe ji wan re dileqînin…”(r.73) Leqandin ji tiştê ku berê li cihê xwe sabît bûye û niha li cihê xwe dileqe re tê gotin. Desmal tên kilkirin, tên hejandin jî belkî lê bi tu awayî nayên leqandin.</div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;">
Nivîskarî hay ji zimanê argoyê jî heye. Mînakek: “Binere guhanên te derketine rastê.”(r.131) Guhan ji bo çiçikên ajalan tê gotin lê dema kesek bixwaze haqaretê li kesekî/ê bike, ji pêsîrên jinan re jî guhan tê gotin. Li vir jî dema ku diya Xanê li Kewê hêrs dibe jê re wanî dibêje. Di gelekî ciyan de argo bi zanîn hatiye bi kar anîn.</div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;">
<strong> ENCAM – SOSYOLOJÎ</strong></div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;">
<b><br /></b> Cahilî, fesadî, serhişkî, dînîtî û hemû aliyên feodalî yên di Labîrenta cinnan de tesbîtên di cih de ne ku li her gundekî Kurdistanê bi hezaran çîrok û bûyerên bi vî rengî hene. Lê di gel hemû van aliyên nexweş yên gundiyan jî, em rastî projeyeke Kevanotî ku ji bo xwendevan bizane çi xwestiye bike û gundî li dij derketine, nayên.</div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;">
Di gundê Labîrenta Cinan de sosyolojiya civaka gundîtiyê, baweriyên bêbingeh, gotegotên gundiyan, nezanî, xizanî û çîrokên cinan ku li hemû gundên kurdan pirr ne dûrî hev in hatine şayesandin. Nivîskar, sosyolojiya gunditiyê, ji aliyê feodalî, kenveperestî û olperestiyê ku çawa kundiyên kone ji bo berjewendiyên xwe olê ji xwe re dikin palpişt, bêyî ku zêde estetîze bike raxistiye ber çavan. Em kurdên ku wek desthilatdarên xwe yên tirk xwe ji her kesî çêtir dibînin û ji xwe razîne, pê dihesin ku çiqasî pirr aliyên me yên feodal, kevneperest û nezan hene. Em pê dihesin ku gelek tiştên me yên paşdemayî hene ku em ji ber wan fedî dikin.</div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;">
Nivîskar sosyolojiya civaka gundîtiyê û rewşa mirovê ku dixwaze çewtiyan biguherîne lê nikare û bi xwe dikeve nava wan çewtiyan gelekî baş şayesandiye û vegotiye. Ji aliyê psikolojiya lehengî ve heman serkeftin tune ye. Ji hişmendiyeke xurt, ji fikarên rasteqîn tavilê karakter dikeve rewşa psikolojiya gundiyekî nezan. Mamosteyê gundî ku bi zimanê malê (kurdî) bi gundiyan re diaxive, ji wan hez dike û ew jî qedrê wî digirin, talî radestî çewtiyên ku li dijî wan derdiket dibe û dibe kesekî ji rêzê. Îdealên xwe ji dest dide.</div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;">
Vebêj di mijara olan de alîgir tevgeriya ye, ev alîgiriya wî di zewace bavê G.baco de ku ji bo zewaca xwe ya bi keçeke 12 salî re rewa bike, dema zewaca Pêxember (hsl) ya bi hz. Aişe re ji xwe re dike mînak û di hemû mijarên ku bi olê re têkildar in, bi vegotina neyînî diyar dibe. Ji ber nezanî, konetî, an jî kesayetiya mele û seydayên nevborî em dikarin vêya fahm bikin û maf jî bidinê lê, di beşa beriya beşa dawî de dema ku serleheng hewesa xwe davêjê ser olan û dixwaze teolojîyê fêr bibe, vebêj Zerdeştî, Buda, Mesîh bi awayekî û îslamê jî bi awayekî din dişayisîne:<br />“Di rûpelên rojane de weke bûyerên rojê şer û kuştinan ji bo ol û Pêxemberê herî dawîn xwendiye.”(r.178) Nivîskar ne mecbûr e dilê her kesî xweş bike lê heqê wî jî tune ye yên wekî wî bawer nekin biêşîne.</div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;">
Hesenê Metê di labîrenta cinnan de, sedem çi dibe bila bibe, bêyî ku li sedeman bialiqe van qûsûr û kêmasiyan (carina bi devê G.Baço, carinan bi devê vebêj) didarizîne, mehkum dike û yek bi yek dixe çavê me. Nivîskar ne tenê bi çîrok û metelokên cinnan, bi nezanî, korfahmî, serhişkî, fesadî, feodalî, baweriyên bê bingeh û bi olê jî gundiyên kone dike wek cinn û pîrebokan, gund jî bi wan re dike labîrenta cinnan. Nezaniya gundiyan, kevneşopiyên nebaş, beweriyên çewt û çîrokên li ser cinnan derxistiye pêş, qedirzanî, fedekarî û saftiya wan bi cahiliyê daye xwarin ku tu hêz nikare wan gundiyan rast bike.</div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;">
Wek millet, an jî civaka gundî û bajarî em jî ne bê guneh û bê qûsûr in. Lê em hîn bûne ku ji van guneh û qûsûrên xwe re kirasan bidirûn; kirasên xwexapandinê. Ji her qûsûrekî xwe re sedeman peyda bikin û bi wan xwe bişon.</div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;">
Tu netew bi gundiyên xwe pêş neketine.(Gundiyên tu netewê jî bi qasî yên kurdan nehatine kuştin û ji dêvla civaka bajarî berdêlên mezin nedane.) Gundiyên tu netewê jî ne bê qûsûr in. Çawa ku divê em xwe û gundiyên xwe tiştekî pîroz nebînin, her wisa divê em qûsûr û kêmasiyên xwe jî wekî çiyan li ser rêya xwe bilind nekin. Her netew mecbûr e nezanên xwe perwerde bike. Kurdan çima (nezanên) xwe perwerde nekirine, çima nikarin perwerde bikin ev jî bi giştî him ne di destê wan de ye, him bi tevahî ne qebheta wan e. Nivîskar bi serlehengî û G.baço bi me dide zanîn ku, meriv çi bike bila bike nikare civakeke gundiyan biguherîne, an jî çewtiyên wan, kêmasiyên wan bi wan bide qebûl kirin û biserkeve. Ku meriv têkeve vê hewldanê, meriv dîn dibe û têk diçe.</div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;">
<strong> </strong></div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;">
<strong>Sadedîn Çira</strong></div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;">
<strong>Kulûba Xwendinê ya Diyarbekirê</strong></div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;">
<strong><br /></strong></div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;">
<strong>Labîrenta Cinan</strong></div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;">
<strong>Hesenê Metê</strong></div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;">
<strong>weşanxane: Avesta</strong></div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;">
<strong><br /></strong></div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 13px; line-height: 16px;">
<strong>kulturname.com</strong></div>
<div>
<strong><br /></strong></div>
</div>
taninhahttp://www.blogger.com/profile/14601941350514325826noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2128136916192662001.post-91674116862684170592013-04-15T12:00:00.001-07:002013-04-15T12:00:50.142-07:00 Dûvpişk Bi Xwe Venade ya Edîp Polat-Bawer Berşev<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> </span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://static.ideefixe.com/images/370/370345_1.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://static.ideefixe.com/images/370/370345_1.jpg" width="263" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> </span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="background-color: #fafafa; color: #7c6e59; font-family: 'Trebuchet MS', verdana, helvetica; font-size: 20px; text-align: left;"> Dûvpişk Bi Xwe Venade</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> </span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> Li gorî
lêkolîna weşînerekê (YAYFED) di sala 2012an de 263 pirtûkên kurdî hatine
çapkirin û di nav hemû zimanan de jî piştî Erebî (303) bûye çaremîn. Ji bo me
kurdan serkeftiyeke herî mezin e. Divê kurd şanaz bibin. Bi zimanê xwe ku ewqas
qedexe dîtiye û hê jî bi dewlemendiya xwe winda nekiriye û her diçe bêhtir tê
çapkirin û xwendin. Heta deh sal berê jî nivîskarên kurd bi zimanekî biyanî
(Tirkî, Swêdî, Îngîlîzî hwd.) dinivîsandin. Lê hêdî hêdî vedigerin zimanê xwe.
Edîp Polat jî ji wan nîvîskaran e.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> ‘<i>Dûvpişk Bi Xwe Venade’</i> romana Edîp Polat
ya dawî ye. Heta niha gelek berhemên wî bi tirkî derketine. Cara yekem bi kurdî
di sala 2005’an de kurteçîrokek bi navê <i>‘‘Şorbe
û Fedî,</i> <i>Xela û Xeyidî’’</i> dinivîse.
Romana wî ya yekem jî di sala 2008’an de bi navê ‘<i>’Ristemê Za</i>l’’ tê çapkirin.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> Romannûs di
romana xwe de du roman bi hev re honandiye. Her du roman jî qala heman mijarê
dikin. Nivîskar di her navberê de derbasê romana biçûk dibe û hingê paragrafekê
cih dide romana xwe ya duyem. Di vê romanê de pîrikek heye û heman mijarê ji
zarokên xwe re vedibêje. Dibe ku nivîskar xwestiye 30-40 sal şûnda jî, bila
pîrikên/dayikên me ji zarokên me re qala bûyerên 90’î bikin, da ku neyên
jibîrkirin. Di dawiyê de romana pîrê û ya mezin digihêje hevdu û bi hev re
didomin. Piştî vê pevgirêdanê, xwîner dikeve kelecan û meraqeke mezin. Ev jî
taybetiya vê romanê ya herî mezin e. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> Di pirtûkê de
gelek mîtolojî û efsaneyên ku li ser Amedê hatine gotin hene. Efsaneya qertelê;
sembola ariyan, efsaneya kevira mê; kevirê nêr û teqîna çiyayê Qerejdaxê û
peyama wê derdikeve holê. <b><i>‘</i></b></span><b><i><span style="font-family: "Arial Narrow","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">’Çima hûn ji wolqana
devê min ditirsin. Niha dem hat ez vedire</span></i></b><b><i><span style="font-family: "Arial Narrow","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-font-family: Arial;">ş</span></i></b><b><i><span style="font-family: "Arial Narrow","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">im, ez dizêm, ha ji we re
kevirekî herî qewîn. Ger hûn bi van kerpîçên kevirîn bihonin, xaniyan lêbikin,
ayetan hedîsan li ser bedenan binivîsin ez careke din nateqim û heta dinya ava
be venare</span></i></b><b><i><span style="font-family: "Arial Narrow","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-font-family: Arial;">ş</span></i></b><b><i><span style="font-family: "Arial Narrow","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">im</span></i></b><b><i><span style="font-family: "Agency FB","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">!’’</span></i></b><i><span style="font-family: "Agency FB","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-font-family: Calibri;"> Nivîskar di pirtûka xwe de cih dide
hin bûyerên ku qewîmiye jî. Wek Vedat Aydın ku Jîtemê kuşt û wek faîlê nediyar
hate binavkirin. Nivîskar wî, di lehengê bi navê Refîkê de karekterîze kiriye <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-font-family: Calibri;"> Ew jî çû! Dûvpişk bi wî jî veda!<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-font-family: Calibri;"> <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-font-family: Calibri;"> </span><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> Roman li Amedê
derbas dibe. Nivîskar, kolan, kuçe û taxên Amedê pir xweş binexş kiriye. Xwîner carinan li mizgefta Hz. Silêman dia
dike, carinan li ser bircên Amedê çay vedixwe û carinan jî li Deriyê Çiyê û
Baxlarê li hemberî kontrayan û Jîtemê
têkoşîn dide. Di romanê de her tim aksiyonek heye û tu carî kelecana xwînerê
venamire. Nemaze xwînerên Amedî dê ji pirtûkê gelek tehm bigrin. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> Lehengên romanê
yên sereke 3 kes in. Yezdan Zaxoyî, Ekrem Duhokî û Mervan Şen. Du pêşmerge û
xortekî Amedî. Ekrem û Yezdanî piştî bûyera Helepçeyê li Amedê bi cih dibin.
Her sê yekem car li Amedê di qehwexaneyekê de hev dinasin. Di bêrîka Ekrem de
pirtûkeke biçûk heye bi navê Programa PDGKê. Pirtûk qala demokrasî û
federasyonê dike ji bo iraqiyan. Pirtûk bala Mervanî dikêşe û dixwaze wergerîne
tirkî. Di kovarekê de li ser navê Ekrem û Mervanî tê weşandin û ji bo wan 2 sal
ceza tê birrîn. Her wiha piştî vê bûyerê zordariya dewletê li ser van her sê
hevalan dest pê dike. Du kurdên başurî û
kurdekî bakurî.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-font-family: Andalus;"> Karekterê herî serkeftî û bandor li
xwînerê kirî ez dibêjim Ekrem Duhokî ye. Romannûs rola herî mezin daye Ekremî.
Peyamên xwe, hestên xwe, mebesta nivîsîna pirtûka xwe bi kesayeta, bi jiyana,
bi têkoşîna karekterê Ekremî aniye
zimên.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> Mala Ekremî
li Taxa Baxlarê ye, zexta polisan li ser malbata wî her diçe zêdetir dibe.
Jîtem bi kincên pêşmergeyan tên mala wan û Ekremî dipirsin. Polîs mala bavê wî serobino dikin û diqêrîn </span><b><i><span style="font-family: "Arial Narrow","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">“</span></i></b><b><i><span style="font-family: "Arial Narrow","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-font-family: Andalus;">Ka Ekrem? Ka ew li ku derê ye? Lez bikin, herin
bînin! Ya na em dê vî banî bi ser serê we de birûxînin!</span></i></b><i><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">’’ </span></i><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">bûyereke
wiha hatiye serê her kurdekî û ra</span><span style="font-family: "Cambria","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">steqîna</span><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> pirtûkê jî li vir derdikeve pêşberê
xwîneran û xwîner jî wekî malbata Ekremî diêşin. Piştî van bûyeran Ekrem mecbur
dimîne ku bireve. Dema direve rê de Yezdan Zaxoyî dibîne ku çend sale hevdu
winda kiribûn. Lê Zaxoyî ji hal ketiye, madê wî zer bûye û ditirse. Ekrem
dibêje </span><b><span style="font-family: "Arial Narrow","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">“</span></b><b><i><span style="font-family: "Arial Narrow","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-font-family: Andalus;">Malneketo te ez nas nekirim?</span></i></b><b><i><span style="font-family: "Arial Narrow","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">’’</span></i></b><i> </i><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Wisa xuyaye ku gelek bûyer hatine serê Zaxoyî da ku Ekremî jî
nas nake yan jî ji tirsa dewletê naxwaze bîne bîra xwe. Piştî çend deqan Zaxoyî
bi matelmayineke kûr li Ekremî nas dike, zêde nikarin biaxivin ji ber ku Jîtemê
daye pey Ekremî. Ekrem diçe mala Mervan. Mervan jî bi dîtina Ekremî kêfxweş
nabe, ditirse, xof dikeve dilê Mervanî û dibêje, </span><b><i><span style="font-family: "Arial Narrow","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-font-family: Andalus;">“Ez karmend im Ekrem, dema te di mala min de bigrin dê ‘cezayê
terorîstekî’ li min bibirin. Ew çax dê malik li min mîrat bikin.</span></i></b><i><span style="font-family: "Agency FB","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-font-family: Andalus;">’’</span></i><span style="font-family: "Andalus","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-hansi-font-family: Andalus;"> </span><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> Belê Mervanê kurdên
bakurî jî alîkariya Ekremî nekir û paşê dibe profesor jî. Vebêjer tahlîleke baş
dike û van xayîntiyan wiha tîne zimên, </span><b><i><span style="font-family: "Arial Narrow","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-font-family: Andalus;">“Mirin li kolanan bêserê xwe digeriya û tax
kiribû bin dagirkeriya tir</span></i></b><b><i><span style="font-family: "Arial Narrow","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-font-family: Arial;">sê</span></i></b><b><i><span style="font-family: "Arial Narrow","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-font-family: Andalus;">. Xofê mal bi mal li deriyan dida, çekên dûvpi</span></i></b><b><i><span style="font-family: "Arial Narrow","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-font-family: Arial;">ş</span></i></b><b><i><span style="font-family: "Arial Narrow","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-font-family: Andalus;">k di dest kesên biyanî de bûn. Hest sar dibûn, hevaltî, dostanî sist
dibû.’’ </span></i></b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-font-family: Andalus;">xwestiye rasteqîna kurdan binivîse ku her tim
xayinê hev in û ji bo berjewendiya xwe hev difiroşin.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-font-family: Andalus;"> Ekrem bi nasnameya birayê xwe direve
Enqerê û li wir hevala xwe ya berê Aycanê dibîne û dizewice. Paşî, ji taqîba
polîsan û tirsa Jîtemê dixwaze
bireve biçe Swîsreyê. Bi navê birayê xwe
Akîf pasaporteke sexte derdixe. Û serî li ateşeya swîsreyê Henry Nîkolî dide.
Henry Nîkol bawer nake ku ew Akîf e lê dîsa jî alîkariya Ekremî dike. Keçeke
wergêr tirk jî li cem Henry Nîkolî dixebite û baweriya Ekremî hîç pê nayê. Diçe
balafirgehê ku biçe Zurîhê. Lê di balafirgehê de polîs wî digirin. Keça wergêr
giliya wî dike. Di odeyekê de li cem îtîrafkerekî rûdine û sohbet dikin.
Îtîrafkar qala mirina Refîkî dike ku çawa hatiye kuştin û gelek îtîrafên din.
Li vir tiştekî balkêş e îtîrafkar sûcê xwe napejirîne, xwe mafdar jî dibîne û
dixwaze alîkariya Ekremî jî bike lê her tim heman hevokê dubare dike ji Ekremî
re, </span><b><i><span style="font-family: "Arial Narrow","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-font-family: Andalus;">“kî ji ber dûvpi</span></i></b><b><i><span style="font-family: "Arial Narrow","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-font-family: Arial;">ş</span></i></b><b><i><span style="font-family: "Arial Narrow","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-font-family: Andalus;">kên dewletê xelas bûye heta niha’’</span></i></b><span style="font-family: "Andalus","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-hansi-font-family: Andalus;"> </span><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-font-family: Andalus;">polîs
tên hundir û Ekremî kelepçe dikin.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-font-family: Andalus;"> Ev roman bi bûyerên xwe ve, bi mijara
xwe ve û bi karekterên xwe ve rasteqîna me kurdan nîşanî me dike.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-font-family: Andalus;"> <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="background: #FFF9EE; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; mso-line-height-alt: 15.75pt; text-align: justify;">
<span style="color: #222222; font-family: "Georgia","serif"; font-size: 16.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: TR;">
Bawer Berşev<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="background: #FFF9EE; line-height: 15.75pt; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="color: #222222; font-family: "Georgia","serif"; font-size: 11.5pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: TR;">Kulûba Xwendinê Ya Diyarbekir<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="background: #FFF9EE; line-height: 15.75pt; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="background: #FFF9EE; line-height: 15.75pt; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="color: #222222; font-family: "Georgia","serif"; font-size: 11.5pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: TR;">Edîp Polat<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="background: #FFF9EE; line-height: 15.75pt; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="color: #222222; font-family: "Georgia","serif"; font-size: 11.5pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: TR;">Dûvpişk Bi Xwe Venade<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="background: #FFF9EE; line-height: 15.75pt; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="color: #222222; font-family: "Georgia","serif"; font-size: 11.5pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: TR;">weşanxane: Evrensel Basım Yayın<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
</div>
taninhahttp://www.blogger.com/profile/14601941350514325826noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2128136916192662001.post-49427061782747575402013-04-13T12:57:00.000-07:002014-09-02T09:57:23.858-07:00Di Romana Bextiyar Elî de Metafora Ba-Tahir Taninha<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<div class="MsoNormal">
<a href="http://www.avestakitap.com/download/11947.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; font-family: 'Bookman Old Style', serif; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em; text-align: center;"><img border="0" src="http://www.avestakitap.com/download/11947.jpg" height="400" width="262" /></a><span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";"> </span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";"> BA<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";"> “<i>Kes bi esehî nizane di kîjan rojê de ba Cemşîd dibe”</i><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";"> Li welatên her dem di bindestiyê de mayîn, roj bi her awayî
bi sar çavê xwe vedike. Ba, li nik wan gelan wek hevkariyeke mecburî xuya dibe.
Tenêtî, serma, hêvî, evîn, tirs di hemû giyanên daxwazkirina serxwebûna
niştimaniyê de heye. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";"> Di wêjeyê de her dem metafora ba cihê
xwe girtiye. Ba, piranî di romanên gelên bindestî de hatiye bikaranîn. Ji bo ku
atmosfereke psikolojiya karakter baş derbikeve holê, ev metafor tête bikaranîn.
Her dem şikestinên karakteran bi hevkariya ba tête nivîsandin.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";"> Metafora ba, bi tenê serê xwe di
romanên kurdî de wek min li jor jî gotî atmosfera metnê, derûniya karakter bide
nasîn tête bikaranîn. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";"> Di romana Bextiyar Alî ya bi navê ‘<i>Apê min Cemşîd xan ku hertim bê ew li ber
xwe dibir’</i> de ba wek karakterek hatiye hûnandin. Bi alikariya ba Cemşîd xan
difire, di guhere û serpêhatiyên wî çêdibe. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";"> Cemşîd xan pêşî dibe komunîst. Ew êdî
dijberî civata ku lê dijî ye û iktîdarê
ye. Ji bo vê çendê rastî îşkenceyê tê. Di zindanê de laşê xwe yê gîran
dihavêje û pir sivik dibe û dû re ji zindaneke li Kerkûkê difire.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";"> Cemşîd xan di girtigihê de diguhere.
Xelas bûna wî jî di girtigihê de dest pê dike. Ji laşê xwe yê giran xilas bûn,
wî ji êsîrbûnê rizgar dike. Cihê ku azadî lê nîne, ji wî re dibe wargeha
azadiyê. Du ziddiyet di eynî mekanê de pêk tê. Ev jî ruhiyeta Cemşîd xan dide
xuyakirin. Lewre tu caran ji vê ziddiyetê xelas nabe.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";"> Nivîskar, bi alîkariya metafora bayê
karakterê Cemşîdî wek temsîliyeta rizgarbûnê dide xuyakirin. <i>“bayekî pir bihêz û ji nişka ve tê, ji bo
cara yekê ew ba Cemşîd xan ji ser erdê bilind dike.” </i>Gava ew bilind dibe,
li jêr nîşaneyên azadbûnê derdikevin holê. Vebêjer van nîşeneyan wisa dinivîse.
<i>“Li jor hemû bajar dîtiye, glop, çirayên
otomobîlan û ronahiya rêza glopên li ser kolanên pir mezin.”<o:p></o:p></i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i><span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";"> </span></i><span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";">Cemşîd xan, ji zindanê rizgar dibe. Lê zindan di
jiyana wî de xilas nabe. Wî dibin gundê Baranok. Du parêzvan ji wî re digirin.
Yek vebêjer e û yê dî Smayîl e. Dîsa li vir jî metafora ba wek temsîliyeta
azadbûnê derdikeve holê. Şevên tarî de Cemşîd xan difire û behna xwe wisa
vedike.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";"> Malbata wî, wî dibin radestî leşkerên
dewletê dikin. Wî jî dibin şerê Irak û Îranê. Li wêderê Cemşîdî difirênîn û
cihên leşkerên Îranê nîşanê rayedarên Irakê dike.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";"> Cemşîd xan pir xemgîn dibe ku beşdarî
şer bûye. Hêsir dibarîne. Wijdana wî difûre û dibê <i>êdî bi riya min gelek kes wê bên kuştin… bi riya min gelek zarok wê
sêwî bibin û kezeba gelek dayikên dûr ku ez wan nas nakim, bişewite. Min rojekê
ji rojan nexwestiye beşdarî şer bibim.<o:p></o:p></i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i><span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";"> </span></i><span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";">Şer xerabe, talankirine, êşe, êtîme. Tu kes di şer
de serkeftinek dest nagire. Herkes di şerde winda dike. Birînek her dem di dilê
şervanan de dimêne.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";"> Metafora ba, wek pencereya karakter
hatiye hûnandin. Cemşîd xan ji ezmanan de her tişt dibîne û dîtina wî jî ji
hemû dîtinan ve balkêşandineke cuda ye. <i>“..ji
ezmanan ve ji her kesî bêhtir xerabiya vî şerî dibînim.”<o:p></o:p></i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i><span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";"> </span></i><span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";">Ba, çiqas temsîliyeta azadbûnê bike jî dîsa êş û
kal nîşanî karakter dike. Lê ji qedera bindestiyê nikare bireve.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";"> Bextiyar Alî, karakterê xwe Cemşîdî wek
neynika xerabiyan, dilxweşiyan, ezabên takekesiyê dide xuyakirin. Nexasim
şexsiyeta jin û mêrên kurd. Pirsgirêkên salane ku ruhê mirovên kurd xirab kirî,
bindest hiştî dide xuyakirin. Bi rêya bayê, di jorde temaşe dike.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";"> Ji binîde derûniya Cemşîdî, bi rêya
buyerên ser wî hatî jiyîn derdike ve holê.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";"> Bextiyar Ali, şandiniyên wêjeyî di romana
xwe de dihêrêne. Xwe digihêne Odysseia, Dante û bi nehînî Don Kîşot.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";"> Cemşîd xan, bi her buyerek ve tête
guhertin. Guhertina Cemşîd xan, peyamên ku ji xwîneran re bête qesekirine.
Carnan li hudûdê Başurê Kurdistanê li gel şervanên Bakurê Kurdistanê, bi leşkerên
tirkan re şer dike. Carnan, fundamantalîstên li mizgeftan kom bûyînan re
hevkarî dike. Peyamên Mela Qasim ji gel re qal dike. Carnan jî dibe penaber û
li bajarê Stenbolê di singa <i>jinên
laşfiroş</i>an de xwe digevizîne. Ew û vebêjer rastî hin kesên ku ticareta mirovan
dike tên. Li gel wan ticaretê dikin. Pereyeke baş jî qezenç dikin. Carekê li
sînorê Yewnanîstanê esker wan dorpêç dikin. Cemşîd xan dîsa bi rêya metafora
bayê xwe xelas dike. Deh salan wek Odysseia hin bajaran, welatan digere. Ji bo
ku bi vegere welatê xwe.<i> <o:p></o:p></i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i><span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";"> “Carekî li Malta, carekî Li Qibris,
carekê li peravên Albaniya û carekê jî l ser sinorên Balkan..”<o:p></o:p></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i><span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";"> </span></i><span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";">Metafora bayê, bi hemû aliyan ve di romana
Bextiyar Alî de cihê xwe girtiye. Rastî di wêjeya kurdî de jî ba wek metaforek
cihê xwe gellekî girtiye.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";">Belkî di hin pirtûkan de ba wek
objeyek hatîbe nivîsandin, lê ba gava ruhiyeta karakter derbixe holê wê çaxê
dibe metafor. Mînakên wisa pirin.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";">Cemşîd xan serfiraziya xwe an
jî neserfiraziya xwe di psîkolojiya bindestiyekê de dide xuyakirin. Çiqas xwe,
ji hemû bûyeran bi parêze jî, dîsa bindestiya wî derdikeve holê. Bextiyar Alî
karakterê xwe ji vê bindestiyê xelas nake. Çiqas bifire ew qas dikeve erdê. Erd
û ezman, wek dualizmekî de Cemşîd xan diafirêne, di welatê bindestîyê de.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";"> Tahir Taninha</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";">Kulûba Xwendinê Ya Diyarbekir</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-family: 'Bookman Old Style', serif; text-indent: 0px;"><br /></span><span style="font-family: 'Bookman Old Style', serif; text-indent: 0px;"> Bextiyar Elî</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-family: 'Bookman Old Style', serif;">Apê min Cemşîd xan </span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-family: 'Bookman Old Style', serif; text-indent: 0px;">ku hertim bê ew li ber xwe dibir</span><br />
<span style="font-family: 'Bookman Old Style', serif; text-indent: 0px;"> ji soranî bo kurmancî: Besam Mistefa</span><br />
<span style="font-family: 'Bookman Old Style', serif; text-indent: 0px;">weşanxane: Avesta</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-family: 'Bookman Old Style', serif; text-indent: 0px;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
</div>
taninhahttp://www.blogger.com/profile/14601941350514325826noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2128136916192662001.post-38340340440205182892013-04-07T01:55:00.001-07:002013-04-07T01:55:23.369-07:00Edebîyatê Kirmanckî De Ziwanê Qiseykerdoxî Ser o - Abdullah ÇELİK<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center; text-indent: 30.0pt;">
<a href="http://www.zazaki.net/images/html_page/rosan_lezgin-tariyiya_adiri.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="http://www.zazaki.net/images/html_page/rosan_lezgin-tariyiya_adiri.jpg" width="217" /></a></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center; text-indent: 30.0pt;">
<b><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><br /></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center; text-indent: 30.0pt;">
<b><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">EDEBÎYATÊ KIRMANCKÎ DE ZIWANÊ
QISEYKERDOXÎ SER O<o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center; text-indent: 30.0pt;">
<b><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Abdulah ÇELÎK<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 30.0pt;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Mario
Vargas Llosa kitabê xo “Yew Romannusê Ciwanî rê Mektubî” de, yew eserê
viraşteyî (fiktion; kurmaca) de behsê rolê vengê qiseykerdoxê mentî keno.
Goreyê Llosa, “heçiqas alternatîfî bêhûmar biasîyê zî, exlebê xo hîrê
alternatîfî estê: qiseykerdoxo karakter, qiseykerdoxo îlahî ke teberê hîkaye de
yo, yew zî qiseykerdoxo nedîyar ke merdim nêzano teber yan zereyê dinyaya ke
qisey bena de yo. Her di tewirê verênî yê qiseykerdoxîye edetanê edebîyan ra
nat estê; qiseykerdoxo tewirê hîrêyin, eserêko nipînewe yê romanê modernî yo.” <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 30.0pt;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Gama
ke merdim metnanê kirmanckî etud keno, tîpê qiseykerdoxî ke vejîyenê vernî û
asenê, yan qiseykerdoxê karakter o, yan zî qiseykerdoxo îlahî yo ke her çî
zano. Sedemo ke nê her di hawayê qiseykerdişî wina ekserîyet yenê bikar ardene,
kîşta tercîhê nuştoxî yê weçînayîşê nê hawayê qiseykerdişan de, beno ke tewirê
qiseykerdoxê nedîyarî hema nêşinasnenê bo. Nuştox kamcîn vengî bi kar ano,
cumleya destpêkî ya metnî ra eşkera bena. Mesela, merdim eşkeno <b><i>Gorse</i></b>yê
Jêhatî Zengelanî, <b><i>Xafilbela</i></b>yê Murad Canşadî, <b><i>Teberik</i></b>ê Alî Aydin Çîçekî seba nê hawa
qiseykerdişî rê sey metnanê nimûneyan ser o bixebitîyo.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-right: .9pt; mso-layout-grid-align: none; tab-stops: 36.0pt; text-align: justify; text-autospace: none; text-indent: 30.0pt;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Eke
ma bala xo bidîm <b><i>Tarîyîya Adirî de</i></b> yê Roşan Lezgînî ser, ma do bivînim ke qiseykerdoxo
zafhûmar ameyo bikarardiş. Hîkaye wina dest pêkena: <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-right: .9pt; mso-layout-grid-align: none; tab-stops: 36.0pt; text-align: justify; text-autospace: none; text-indent: 30.0pt;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">“<i>Destê
to veşeno. Destê to yo rast. Veşayîşêko xerîb, xam. Yew bizoteyê adirî mîyanê
muyanê barî û nermekan yê peyê bazinê destê to de halîn viraşto. Veşneno.</i>”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-right: .9pt; mso-layout-grid-align: none; tab-stops: 36.0pt; text-align: justify; text-autospace: none; text-indent: 30.0pt;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Ziwanê
“to/ti”yê hîkaye de, vengê qiseykerdoxê hîkaye nedîyar (xeybane) kerdo û no
veng zî ge-ge hîkaye de qiseykerdoxo îlahî ke her çî zano ge-ge zî sey
qiseykerdoxê karakterî xo nîşan dano. Qiseykerdox kam o? Eke cumleya ke bi
“Destê to veşenê…” dest pêkena bi dîqet etud bibo, do nedîyarîya (belirsizlik) qiseykerdoxê
ke na cumle serf keno do hîna vêşî fehm bibo. Keso ke vano “Destê to veşenê…”
kam o ecêba? Yew waştî, qiseykerdoxo îlahî ke her çî zano, qiseykerdoxo
karakter, yew vengo ke hema nêvejîyayo meydan, wendox o, yan zî qiseykerdox bi
xo yo? Herhal nê heme yê. Ez vana qey cewabê nê heme persan eynen sey
qiseykerdoxê metnî do sey yew muamma hertim wina kîştêk de vindenê. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-right: .9pt; mso-layout-grid-align: none; tab-stops: 36.0pt; text-align: justify; text-autospace: none; text-indent: 30.0pt;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Goreyê
Mario Vargas Llosa, ganî nuştox qerar bido ke metn de kam qisey keno. Ez vana
qey derdo tewr pîl yê nuştoxanê ke xo rê edebîyat kerdo meşexele no yo. Eke
merdim vajo edebîyatê kirmanckî de Roşan Lezgîn nê derdî ra xelisîyayo ez vana
qey do tespîtêko xelet nêbo herhal. Çunke mi verê cû va, <b><i>Tarîyîya Adirî de</i></b> vengo
ke metnî qisey keno, ma vînenê ke ey sey vengêkê zafhûmarî saz kerdo. Seba ke
hîna asan fehm bibo, eke merdim çend nimûneyan bido baş beno. Mesela: <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-right: .9pt; mso-layout-grid-align: none; tab-stops: 36.0pt; text-align: justify; text-autospace: none; text-indent: 30.0pt;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">“<i>Berê
to gineno piro. Hîkaye nîmcet manena. Ti ber akenî. Mêmanêka bêwext a. Esas,
waştîyêka ereykewta ya. Nêeşkaya adirê eşqî ra xo ver ro bido. Wina wextêko
bêwext de dayo piro ameya. La erey kewta. Rasta xo, her çî de erey kewta.</i>” <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-right: .9pt; mso-layout-grid-align: none; tab-stops: 36.0pt; text-align: justify; text-autospace: none; text-indent: 30.0pt;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Eke
merdim bala xo bido ser, metno ke qal beno ziwanê “to/ti”yî ser o awan bîyo.
Coka qiseykerdox sey qiseykerdoxêkê nedîyarî vejîyeno vera ma. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-right: .9pt; mso-layout-grid-align: none; tab-stops: 36.0pt; text-align: justify; text-autospace: none; text-indent: 30.0pt;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Ez
vana qey yewna nimûne do nê ferqî hîna dîyar nîşan bido: <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-right: .9pt; mso-layout-grid-align: none; tab-stops: 36.0pt; text-align: justify; text-autospace: none; text-indent: 30.0pt;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">“<i>Îfadeyê
rîyê cinîke ra, merdim vano qey, seke mîyanê nivîne de verara waştîyê xo de
bîya. Waştî heyecanê heskerdişî ra xo şaş kerdo, yew vateyo çors vato yan yew
hereketo şaş kerdo. Xururê cinîke şikito. A zî hêrs bîya, heridîyaya. Bîya asê.
Îsyan kerdo. Nê hêrsî reyra wina viran sereyê xo darto we, vejîyaya teber.
Heskerdişê aye zî aye ra heskerdiş zî nîmcet mendê. Merdim vano qey, eslê xo de
wazena a vîstika şabîyayîşî ke nîmcet verdaya temam bikero. La bi xururê xo nêdana
werî. Nika nusena. Her çî ra fek veradayo, nusena. Heme hîsanê xo yê nîmcetan
roman de temam kena.</i>”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-right: .9pt; mso-layout-grid-align: none; tab-stops: 36.0pt; text-align: justify; text-autospace: none; text-indent: 30.0pt;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> Tîya de qiseykerdoxo îlahî mesela qisey keno.
Çunke cayo ke vengê qiseykerdoxî ca dayo xo, cayêko teberê mekanî de yo. Cayo
ke qiseykerdoxê na hîkayeya ke temaya eşqêkê ereymendeyî ser o saz bîya
vindenê, mesafeya mîyanê nuştoxî û metnê ey zî dîyar kenê. Merdim eşkeno vajo
ke Roşan Lezgînî no çî zaf bi muwazene saz kerdo.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-right: .9pt; mso-layout-grid-align: none; tab-stops: 36.0pt; text-align: justify; text-autospace: none; text-indent: 30.0pt;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">No
fehmê fikrî ke Flaubertî reyde dest pêkerdo, hetê teorîsyenanê edebîyatî yê
badê ey gelek ame averberdiş. Ewro hema vajîn ke heme teorîsyenî derheqê
senînîya metnêkê modernî de hemfikir ê; vengê qiseykerdoxî ganî mesafe bikero
mîyanê xo çîyo ke qisey keno, heta eke mumkin o, wa nêasîyo. Eke merdim vajo
Roşan Lezgîn bi nê fehmê modernîstî hereket keno, ez vana qey do vateyêko cayê
xo de bo.<b><o:p></o:p></b></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-right: .9pt; mso-layout-grid-align: none; tab-stops: 36.0pt; text-align: justify; text-autospace: none; text-indent: 30.0pt;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-right: .9pt; mso-layout-grid-align: none; tab-stops: 36.0pt; text-align: justify; text-autospace: none; text-indent: 30.0pt;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-right: .9pt; mso-layout-grid-align: none; tab-stops: 36.0pt; text-align: justify; text-autospace: none; text-indent: 30.0pt;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> Abdullah Çelik</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-right: .9pt; mso-layout-grid-align: none; tab-stops: 36.0pt; text-align: justify; text-autospace: none; text-indent: 30.0pt;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Kuluba Xwendinê Ya Diyarbekir</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-right: .9pt; mso-layout-grid-align: none; tab-stops: 36.0pt; text-align: justify; text-autospace: none; text-indent: 30.0pt;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-right: .9pt; mso-layout-grid-align: none; tab-stops: 36.0pt; text-align: justify; text-autospace: none; text-indent: 30.0pt;">
</div>
<div class="MsoNormal" style="margin-right: 0.9pt; text-indent: 30pt;">
<strong style="background-color: white; font-family: verdana, geneva; font-size: x-small; line-height: 16px; text-align: center; text-indent: 0px;">Tarîyîya Adirî de</strong></div>
<br />
<div class="MsoNormal" style="margin-right: .9pt; mso-layout-grid-align: none; tab-stops: 36.0pt; text-align: justify; text-autospace: none; text-indent: 30.0pt;">
<strong style="background-color: white; font-family: verdana, geneva; font-size: x-small; line-height: 16px; text-align: center; text-indent: 0px;">Roşan Lezgîn</strong></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-right: .9pt; mso-layout-grid-align: none; tab-stops: 36.0pt; text-align: justify; text-autospace: none; text-indent: 30.0pt;">
<strong style="background-color: white; font-family: verdana, geneva; font-size: x-small; line-height: 16px; text-align: center; text-indent: 0px;"> </strong><strong style="background-color: white; font-family: verdana, geneva; font-size: x-small; line-height: 16px; text-align: center; text-indent: 0px;">Weşanxaneyê Roşna, Dîyarbekir, 2012, 80 r.</strong></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-right: .9pt; mso-layout-grid-align: none; tab-stops: 36.0pt; text-align: justify; text-autospace: none; text-indent: 30.0pt;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
</div>
taninhahttp://www.blogger.com/profile/14601941350514325826noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2128136916192662001.post-55779011496500099572013-03-17T08:12:00.000-07:002013-03-17T08:12:37.334-07:00Martînê Bextewer ya Jan Dost-Abdullah Esen<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> </span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: 'Bookman Old Style'; font-size: 12pt; line-height: 115%;"> </span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: 'Bookman Old Style'; font-size: 12pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://www.avestakitap.com/download/11934.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="http://www.avestakitap.com/download/11934.jpg" width="210" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: 'Bookman Old Style'; font-size: 12pt; line-height: 115%;"> </span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: 'Bookman Old Style'; font-size: 12pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: 'Bookman Old Style'; font-size: 12pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: 'Bookman Old Style'; font-size: 12pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: 'Bookman Old Style'; font-size: 12pt; line-height: 115%;"> </span><span style="font-family: 'Bookman Old Style'; font-size: 12pt; line-height: 115%;"> </span><span style="font-family: 'Bookman Old Style'; font-size: 12pt; line-height: 115%;"> </span><span style="font-family: 'Bookman Old Style'; font-size: 12pt; line-height: 115%;">BEXTEWERÎYA LAL</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: 'Bookman Old Style'; font-size: 12pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> Bextewerîye hertim mêrdiman ra biya sey mebest û armanc
.Salixnayişê ( tarîfkerdişê ) aye goreyê her mêrdimî vurîyeno, her mêrdim goreyê xo aye şayese keno. Beno ke seba gedeyêkî bextewerîye werdişê yew leteya saye ya, seba yew
ciwanî bextewerîye vênayişê waştaya xo
ya, seba yew yextiyarî bextewerîye vilênayişê gijikê tornê xo ya. Şikl û awayê
bextewerîye seba lazimêya her mêrdimî bedelino.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> Nûştox Jan Dostî romanê xo yê peyniyên, Martînê Bextewerî
de çekûya ‘ bextewerîye’ xo rê kerdo yew rayîr. Elmanya ra hetanî rocehelatê
miyanên pirtûkê “ El ifade fî iksîr El se’ade” dima kewto. Helbet armancê
lehengê peydakerdişê no pirtûkî yo. Çimkî wazeno wandişê no pirtûkî reyde xo
birisno salixnayişê bextewerîye. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> Nûştoxî şêweyêkî cîyawaz kar ardo honanekerdişê pirtûkî de.
Miyanê romanî heta kê vacê bi meseleyan
ra degiryaye yo. Meseleya binkeyî beno ke meseleya Martînê bextewer a, sewbîn
meseley bi na mesela reyde amey girêdayîş. Nûştoxî hem atmosfera dor û verê
lehengê xo bi meseleyanê bînan xemilnayo, hem zî zaf dîmen û dekor miyanê
romanî de ca kerdîy. Bi vatişê bîn raray kê di miyanê yew rûpelî de çend heb
meseleyan têreyde wanenê. Her çend no tewir waneyîş barê kê giran keno zî heta
peynîya pirtûkî gama heme meseleyan hesênê kê kêfweş benê.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> Martînê Bextewer sereviyêrtişêy xo rocexelatî
sey namey nûştê. Seba Hansê Kal înan biwano pê înan xemê xo vila biko. Namey zî
nêerşawitê, ê pêser kerdîy, sey defteran înan seveknayê . Gama ke agêreno yeno,
mergê Hansê Kalî hesêno, seba ey henî giringêya nameyan nêmanena. binê masaya rayvanxaneyî de înan vîr keno, yew wandoxê îlahîyete înan vêneno. Haya wandoxan zî bi wandişê ey reyde
rayîrvanêya ey bena. Çiyêko Martînê Bextewer serî ra viyerto ma bonder benê. La
roman têna serameyişê Martînê Bextewer serî de nêameyo pêşanayîş. Beşê ( qismê
)romanî yê ke behsê rayîrvanîya Martînê Bextewer keno pêro ma bi wandişê
wandoxê îlahîyete reyde pêhesênê. Behsê
new serr û new meng û new rojanê rayîrvanîya ey keno.
Beşê bînî de zî behsê meseleyanê kesanê miyanê rayvanxaneyî yeno kerdiş.
Meseleya wayanê Hansî, meseleya jamkutî, meseley kesanê miyanê rayvanxane
û meseleya Gustavê embazê Martîn.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Nûştox
hem bi xo vacêrî ( vegotin ) keno, hem zî bi vacêrîya Gustav û wandişê wandoxê îlahîyete reyde barê
vacêrîya xo sivik kerdo, înan xo rê kerdo hetkar. Bi ney raybazî reyde
nûştoxî wandoxanê xo muhtacî
yew vaceroxî nêkerdo. Peynîya pirtûkî de zî
sazkerdişê felsefeyê pirtûkî teslîmê Dawûdê Yezdanyarê Mamzêdî kerdo.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Roman
sey pirtûkêkê tarîxî asena. Çimkî rayîrkewtişê Martînê Bextewer hetê rocexelatî
ra bi mohrkerdişê pêkerdişê Karlofçaye reyde dest bide beno. Ginana berheme de
hem behsê halê sîyasî yê ewrupa ameyo kerdiş hem zî behsê halê sîyasî yê
rocexelatî yeno kerdiş. Xora gama lehengê romanî semedê dûrkewtişê xo ma rê
rave keno, behsê zilmê serdestan yeno kerdiş.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> Martînê Bextewer seba ke
bextewer niyo, maya ey zî merda
welatê xo terikneno. Xora verê biryargirewtişê ey, xoşberêya miyanê ey û
Hansê Kalî beranê rayvanî ey ra akeno. Hansê
Kal seba rayvanî zaf hetkar veceno. Çimkî dormarê welatê ey de lec û kiştiş est o, nekokîyê olê xirîstîyan
yew bi yew salix dano. Gama yeno rocexelatê miyanên hewneno heman çîy eyta de
zî est ê. Meseleya Gustavî de zî zilmê diwelanê emperyalistan serî çermsiyayan ( zencîyan ) de ameyo
vacêrîkerdiş. Wexte ke kê înan pêro hesênê qet zerra kê de şik nêmaneno, kê
qanih benê kê vanê no roman romanêkê tarîxî yo.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Hansê
Kal xoşinasnayişê kesan bi balûye ( şaberû ) reyde şîrove keno. Martînê
Bextewerî ra vano; eke wazenî bextewerî bişinasnî ganî ti sey balûye do qalikê
xo ra bivecî. Rayvanîya Martînê Bextewerî serî ra çend serrîy viyêrenê, miyanê
balûye qalikî ra veta pûç beno. Eyta de
kê felsefeyêkê xorîn hesiyenê. Çimkî herra welatî ra dûrbiyeyîş, kê xozaya
kesayetî xo ra zî dûr fîneno. Kê rayîr xo zî şaş kenê , kewenê miyanê sewbîna
rayîran . Hetê arîşî ( manevî ) hetê ehlakî ezitîya kê serûbin bena, kê sey
balûye pûç benê. Gama serameyişanê
Martîn Bextewer û embazê ey Gusta wanenê, kê ney felsefeyî pecirnenê.
Hem Martînê Bextewer hem zî Gustav seba ke welatê xo ra dûr kewtê, ezitîya înan
lete –lete bena. Gustav kesêkî oldar o, gedeyêya ey û Martîn têreyde viyerta,
gama şino welatê Efrîka beno kesêkê xidar. Rehm û zereveşayî pîzê înan de
nêmanena. Zerra înan leymin bena. Xora pûçbeyişê Martînê Bextewer bi
genîbiyeyişê ( leyminbiyeyişê ) ey dest bide beno. Boye tira yena. Dima ra zî
gama bi ney halê xo yê leyminbiyeyişî reyde wazeno agêro welatê xo,
rayvanxaneyan de raştî tay biyeran yeno ziwanê ey zî lal beno. Hende ke lal beno
çewirî reyde nêşêno qal biko, derdê xo vaco.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> Peynî de gama ke yeno welatê xo, pirtûkê
Bextewerî pistînê xo ra veceno wazeno biwano, pirtûk veşena bena wele. Vengêkê
efsûnî yeno goşanê ey verî ra vano; ‘ Heme rayîrîy ver bi venganê ( talê ) şinê’
.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Hem
hetê honanekerdişê romanî hem zî hetê cagirewtişê
fikr û ramanan roman, romanêkî serkewteye ya. Gama kê wanenê, kê tira zaf tehm
û ekl gênê. Karerdişê şêwazê vacerî ( vegotin ) vajeyê kurdî çiyêko sifteyîn ( ewil ) o. Mabênê biyer û biyeyişan de
vacêke ( mantiqe ) pêgirêdaye est a. Heme biyer goreyê na vace herikênê.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Beno
ke miyanê yew rûpele miyanê raray çend meseley têreyde yenê vacerîkerdiş tikî
wandoxan bibetilno, la no şêwe zî sebr û deyax dano kê, kê mecbûrê heme
virdîgileyanê ( hûrgiliyan ) pirtûkî kenê, wandişê kê watedar kenê. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="tab-stops: 276.6pt; text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> Abdullah ESEN<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> Kulûba Xwendinê Ya Diyarbekir<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> Çime : Martînê Bextewer / Jan Dost / Avesta /
2011<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-size: 14pt; line-height: 115%;"> <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-indent: 35.4pt;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-indent: 35.4pt;">
<br /></div>
</div>
taninhahttp://www.blogger.com/profile/14601941350514325826noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2128136916192662001.post-65845855292979395502013-03-01T09:11:00.000-08:002013-03-01T09:30:39.366-08:00Berbiska Zer ya Omer Dilsoz-Ahmed Kanî<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
Berbiska Zer-Omer Dilsoz</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://www.avestakitap.com/download/11926.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://www.avestakitap.com/download/11926.jpg" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 15.45pt; margin-bottom: 15.0pt; mso-margin-top-alt: auto;">
<span style="font-size: 10.5pt;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 15.45pt; margin-bottom: 15.0pt; mso-margin-top-alt: auto;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 10.5pt;"> Ahmed Kanî</span><br />
<span style="font-size: 10.5pt;"><br /></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 15.45pt; margin-bottom: 15.0pt; mso-margin-top-alt: auto;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 10.5pt;"> Romana </span><b><span style="font-size: 10.5pt;">Omer Dilsoz</span></b><span style="font-size: 10.5pt;">î ya bi navê </span><b><i><span style="font-size: 10.5pt;">Berbiska Zer</span></i></b><span style="font-size: 10.5pt;">, di Gulana
2012an de, di nava weşanên Avestayê de, di serdema fuara pirtûkan a Amedê de
derket pêşberî xwendekarên kurdî. Jiber hin sedeman min heta îro derfeta
xwendina vê romanê bi dest nexist. Çend roj berê, bi helkeftina mêvandarîya </span><b><span style="font-size: 10.5pt;">Omer Dilsoz</span></b><span style="font-size: 10.5pt;">î ya </span><i><span style="font-size: 10.5pt;">Kulûba Xwendina Romana Kurdî ya Diyarbekirê</span></i><span style="font-size: 10.5pt;">, min derfeta xwendina vê romanê bi dest xist.<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 15.45pt; margin-bottom: 15.0pt; mso-margin-top-alt: auto;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 10.5pt;">Nivîskar, </span><b><i><span style="font-size: 10.5pt;">Berbiska Zer</span></i></b><span style="font-size: 10.5pt;"> li ser sê beşan
dabeş kiriye. Ev sê beş, bi navên </span><b><i><span style="font-size: 10.5pt;">Lerz</span></i></b><span style="font-size: 10.5pt;">, </span><b><i><span style="font-size: 10.5pt;">Dîdar</span></i></b><span style="font-size: 10.5pt;"> û </span><b><i><span style="font-size: 10.5pt;">Rastî</span></i></b><span style="font-size: 10.5pt;">yê hatine binavkirin. Bi rastî, meriv nikare bêje ku
dabeşkirineka bi rêk û pêk hatîye holê. Jiber ku bûyerên romanê di nava hev de
hatine pêşkêşkirinê.<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 15.45pt; margin-bottom: 15.0pt; mso-margin-top-alt: auto;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 10.5pt;">Ev romana navborî, bi hevokeka nûçeya
televîzyonê weha dest pê dike: </span><i><span style="font-size: 10.5pt;">"Temaşevanên hêja, îro jî çaleke tijî hestî hate dîtin…"</span></i><span style="font-size: 10.5pt;">(r.9) Nûçeya televîzyonê, li mala serlehenga romanê, </span><b><span style="font-size: 10.5pt;">Sînem</span></b><span style="font-size: 10.5pt;">a parêzer, ji alîyê wê û
</span><b><span style="font-size: 10.5pt;">Cemîl</span></b><span style="font-size: 10.5pt;">ê parêzer î heval û hogirê wê ve tê temaşekirin. Bi gotina </span><b><span style="font-size: 10.5pt;">Cemîl</span></b><span style="font-size: 10.5pt;">î ya:</span><i><span style="font-size: 10.5pt;">"Sînem, ji kerema xwe tu dikarî dengê tvyê piçekî
daxî!"</span></i><span style="font-size: 10.5pt;">(r.9), wekî ku Cemîl bixwaze Sînemê ji bandora nûçeyê
bi dûrxe, lê berevajî dûrketina Sînemê ji nûçeyê, bêtir Sînem li ser nûçeyê
dihizire. Cemîl nerazîbûna xwe weha dide der: </span><i><span style="font-size: 10.5pt;">"Sînem, ev çendek e, halê te, ne çi hal e, …"</span></i><span style="font-size: 10.5pt;"> Bi vî awayî gengeşeyek dûr û dirêj di navbera her du parêzerên hevalê hev
de, dest pê dike. Di dawîya gengeşîyê de, Sînem bi hevoka </span><i><span style="font-size: 10.5pt;">"Derî li milê rastê ye, kerem ke."</span></i><span style="font-size: 10.5pt;"> bera Cemîl dide. Cemilê hevalê Sînemê piştî vê bûyerê dibe hogirê </span><b><span style="font-size: 10.5pt;">Zîn</span></b><span style="font-size: 10.5pt;">a parêzer. Di vê beşê de
bi awayekî berfireh li ser jêkbûn(veqetîn)ê radiweste. Di rûpelekê de bi qasî
12 caran jêkbûnê dinivîse. Meriv dikare bêje ku bi awayekî felsefî nêzîkê
jêkbûnê bûye.<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 15.45pt; margin-bottom: 15.0pt; mso-margin-top-alt: auto;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 10.5pt;">Roman bi jiyana xwerû ya gundê </span><b><i><span style="font-size: 10.5pt;">Sêserê</span></i></b><span style="font-size: 10.5pt;"> ve girêdayî bûyereka
kontrayî radixe ber çavan. Leşkerên komandoyî cil û bergên (şalûşapikên)
şervanên kurd li xwe dikin yanî xwe dixin delqên şervanan û dixwazin bi vî
awayî têkevin navbera gel û şervanan. Ev karê hanê dîsa li ser serê bêkes û
stûxwaran pêk tê. Emre û Cîhan, Hakan û Sebrî tîmeka ji van kontrayan e, serokê
wan jî Arda ye. Mezinê hemû tîman bînbaşî yê ku ji alîyê leşkeran ve bi navê
Efe dihat nasîn bû. Kar û xebatên kirêt yên van tîman hemî ji alîyê Emre ve
têne vegotin. Emre piştî ji leşkerîyê tê, poşmanîyeka mezin dijî. Dengê wijdanê
wî herdem wî tengezar dike. Tevî ku dizewice (sê caran), dike-nake dilekî rehet
jiber dengê wijdanê xwe nabîne.<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 15.45pt; margin-bottom: 15.0pt; mso-margin-top-alt: auto;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 10.5pt;"> Berjen </span><span style="font-size: 10.5pt;">ê nevîyê </span><b><span style="font-size: 10.5pt;">Nûh</span></b><span style="font-size: 10.5pt;">î ku evîndarê Sînemê ye,
berxvanîya gundê Sêserê dike. Nivîskar, sendina berbiska zer a Sînemê ji alîyê
Berjen ve weha vedibêje: </span><i><span style="font-size: 10.5pt;">"Spêde hêj
zû bû. Taveke tînde û zelal hêdî hêdî daw û damenên xwe li bejn û bala Bestanê
dipêça. Şivanê pezî berî bi çend deqeyan berê kerîyê pezê xwe dabû nav gelî û
sertarên çiyê, berxik hêdî hêdî ji kozê dihatine berdan. Berjen, wekî her
sipêdê îro jî tûrikê xwe avêtibû milê xwe û hêdî hêdî li ber berxikên xwe ket û
xwest berê wan bide çerwarê. Durê û Sînem ji bêrîyê vedigeriyan, zerika şîrî di
destê Durê de, Sînem jî li pey dihat. Durêyê qet pûte pê nekir û jê raborî,
Sînem gihîşt Berjenî, di bin lêva xwe re pê re bişirî, taveke germ li ser rûyê
wê yê xweşik tîşk veda.</span></i></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 15.45pt; margin-bottom: 15.0pt; mso-margin-top-alt: auto;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 10.5pt;">"Berjen, tu çawa yî?" got
û hêj Berjen bersiv lê nedayî, "Qusûra dayîka min nenêre, serejin wisa ne,
hela dayîka keçikekê bin hema wisa dînokî dibin, dibin şivanê ser serê
wan…"<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 15.45pt; margin-bottom: 15.0pt; mso-margin-top-alt: auto;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 10.5pt;">Tîneke germ li ser dilê Berjen veda,
çavên wî yên reş î zeytûnî vegeşiyan, bû pirtepirta dilê wî, çend caran gotina
xwe li ser devê xwe vekarî, pişt re bi dilekî xwebawer li Sînemê vegerand,
"Ne ne, xem nîn e, min ji bîr kir jî," paşt re bi awirekê ji seranpê
li bejn û bala Sînemê temaşe kir, bi dû re, hêdîka destê xwe da berbiska zer a
nav porê Sînemê, ew girt.<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 15.45pt; margin-bottom: 15.0pt; mso-margin-top-alt: auto;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 10.5pt;">"Kuro, tu çi dikî dîno" got
Sînemê bi kenowarî.<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 15.45pt; margin-bottom: 15.0pt; mso-margin-top-alt: auto;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 10.5pt;">"Bila diyariya te be, çavstêrka
Sêserê."(…)<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 15.45pt; margin-bottom: 15.0pt; mso-margin-top-alt: auto;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 10.5pt;">"Lawo Bêjo, ka tuyê çi bi
berbiska keçikan bikî?"<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 15.45pt; margin-bottom: 15.0pt; mso-margin-top-alt: auto;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 10.5pt;">"Sînem bêhna te jê tê, çend nik
min be tu dê bê bîra min… Hem porê te wisa berdayî xweşkoktir e, gulîyên xwe
girênede Sînem…"(…)<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 15.45pt; margin-bottom: 15.0pt; mso-margin-top-alt: auto;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 10.5pt;">"Ti dîsa berbiska min bide, ez
ê biçim mektebê, dê bixim ber kezîyên xwe, te zanî…"<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 15.45pt; margin-bottom: 15.0pt; mso-margin-top-alt: auto;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 10.5pt;">"Na na, bi Xwedê ez nadim, heta
tu ji wî sûretên sorî qurmizî maçekê nedî…" (…)<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 15.45pt; margin-bottom: 15.0pt; mso-margin-top-alt: auto;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 10.5pt;">"Ka berbiska min?"<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 15.45pt; margin-bottom: 15.0pt; mso-margin-top-alt: auto;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 10.5pt;">"Ka ramûsana min!"<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 15.45pt; margin-bottom: 15.0pt; mso-margin-top-alt: auto;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 10.5pt;"> Nûh jî aşvanîya wî gundî dike. Di
navbera Nûh û Gula jinebî de nêzîkahîyek dilî heye. Gulê jinebîyeka pir xweşik
e, hemî xort û mêrên gund bihesret û kedera Gulê dişewitin. Lê; Gulê xwe
diparêze rû nade tu kesî. Bes ji zanyarîya Nûhî hez dike. Rojekê ku behsa
nêzîkahîya Sînem û Berjenî tê kirin, destana bi nav û deng ya Sînemê vedibêje.
Gulê bi awayekî dilxweş bi navê konemêro banî Nûh dike. Di jiyana gundê Sêserê
de zêde karekter nîn in. Ji ber vê jî meriv dibêje qey nivîskar xwestiye bi hin
fîgûranan vê hêjmarê temam bike. Wekî mînak li nik karektera xurt ya Gulê û
diya Sînemê Durê bi navê Zerê karekterek, bes ji bo carekê li mala Nûhî çay
vexwarinê dixuye. Nûh û Berjen ji derekî nediyar hatine wî gundî, bêkes û
bêxwedî ne.<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 15.45pt; margin-bottom: 15.0pt; mso-margin-top-alt: auto;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 10.5pt;">Hêzên kontrayî bi awayekî bêtirs, bi
rojê têne gund û derin.<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 15.45pt; margin-bottom: 15.0pt; mso-margin-top-alt: auto;">
<div style="text-align: justify;">
<span lang="IT" style="font-size: 10.5pt;">Bi
zanîn tên mala Nûhî. Li vir meriv têkiliya di navbera pirs û tirsê de dibîne. </span><span lang="FR" style="font-size: 10.5pt;">Bilbilê ku dînekî ji gundê Sêserê ye, hîs dike ku
kesên di nava cil û bergên şervanan de ne, ne kesên pak in. Ji helwest û
tevgerên wan bêaram dibe û dibêje ew xayîn in. Bi tevî ku Bilbil dînekî </span><i><span lang="FR" style="font-size: 10.5pt;">‘eware ye, bêpîvan hêrîşên Gula
jinebî dike, her dem dibêje" ma çi dibe Gulê tu carekê min bikî mêvanê
sing û beran…"</span></i><span lang="FR" style="font-size: 10.5pt;"> Li vir
nivîskar dixwaze bêje ku komel di bin hinek tirsan de nikarin rastîya dilê xwe
bibêjin. Di vî warî de Nûh ji Sînemê re wiha dibêje</span><i><span lang="FR" style="font-size: 10.5pt;">:"Keça min, Bilbil dîn e ma
ne?!" Kesî deng nekir, Nûh dewam kir:"Naxêr! Bilbil dîn nîn e, ji
min, te, wî û wê biaqiltir e. Belkî ji ber ku ji me biaqiltir e, lewma em jê re
dibêjin dîn." Bi meraqtir lê vegerand Sînemê: </span></i><span style="font-size: 10.5pt;"><o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 15.45pt; margin-bottom: 15.0pt; mso-margin-top-alt: auto;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 10.5pt;">"Çawa mamê Nûh?"<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 15.45pt; margin-bottom: 15.0pt; mso-margin-top-alt: auto;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 10.5pt;">"Weha keça min… Heçî em in, em
di vî gundî de li gorî hinek edet û kevneşopîyan dijîn.<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 15.45pt; margin-bottom: 15.0pt; mso-margin-top-alt: auto;">
<div style="text-align: justify;">
<span lang="FR" style="font-size: 10.5pt;">Qebûlên
me yên xweser û yên giştî hene. Bo nimûne, ji bo ku em di nava gundî de bibin
xwedan gotin divê em xwe bidine pêş û ji zibarê bigire heta paletîyê, ji
piştîhênanê heta reqs û govendan divê em xwe di difna her kesê re bibine derê û
ew me qebûl bikin… Ma ne wisa ye?"</span><span style="font-size: 10.5pt;"><o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 15.45pt; margin-bottom: 15.0pt; mso-margin-top-alt: auto;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 10.5pt;">"Erê, lê!"<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 15.45pt; margin-bottom: 15.0pt; mso-margin-top-alt: auto;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 10.5pt;">"Yanî keça min, biaqilî û
bêaqilîya me jî qebûlên vî gundî diyar dikin. Xasma, ya rastîn cudatir e her
tişt… Her dem gotina giştî ya rast nîn e, hindek caran, hindek kes hene di nava
me de, gelekî dilzîz û paşkêş in. Şermoke ne, an jî bi çavekî cudatir li jiyanê
dinêrin. Dixwazin em wan guhdarî bikin, lê edet e, çu carê civatek, komek, an
jî gundek xwe danaxe piyê kesekî û bi qebûl û têgihîştina kesekî ve serê xwe naêşîne…"<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 15.45pt; margin-bottom: 15.0pt; mso-margin-top-alt: auto;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 10.5pt;">"Çawa xalo?" (…)<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 15.45pt; margin-bottom: 15.0pt; mso-margin-top-alt: auto;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 10.5pt;">"Yanî ez aşvan im, nevîyê min
şivan e û Bilbil dîn e, kê Bilbil dîn kiriye? Ji bo çi Bilbil xwe bi dînîyê
danîye û ji ber çi Bilbil wisa pişta xwe daye jiyanê û kavil li ber kavilî
digere? Gelo ya rastîn, Bilbil nebî dînîtî û xemsariya me li nav çavên me
bide!"<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 15.45pt; margin-bottom: 15.0pt; mso-margin-top-alt: auto;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 10.5pt;"> Li alîyê dinê, li devera rojhilatê
ciyê ku dibêjinê Navzoman, tîmek gerîla heye. Ev şikeft serdestê hemû Bestan û
derobera wê ye. Dema leşkerên komando tên devera Bestan Cûdî wek fermandarê
koma gerîla, civînekê li dar dixe. Weha dipeyîve: </span><i><span style="font-size: 10.5pt;">"Îro ji sibê ve ye, ez bi dûrbînê liv û tevgera
li Gelîyê xwarê raçav dikim."</span></i><span style="font-size: 10.5pt;"> </span><i><span style="font-size: 10.5pt;">Bi awirên wekî bazan çav li Xebat kir,
"Heval" got:"Ji kerema xwe re, tu nîşeyên civînê li lênûskê
binivîse. Wek rapor em ê ji komîteya rajor re bişînin."</span></i><span style="font-size: 10.5pt;">(r.54) Di vê komê de du gerîlayên din bi navê Dijwar û Rizgar jî hene. Cûdî
axaftina xwe weha didomîne</span><i><span style="font-size: 10.5pt;">:"Hevalno,
îro ji sibê ve ye liv û tevgereke ne asayî li Gelî heye. Berê çend landrowerên
leşkerî hatin, birek leşker li wê derê peya kirin." Dijwar axaftina wî dibire
wiha dibêje: "Nexwe em bixêrhatinekê lê bikin" Cûdî wiha
dibêje:" Neyê heyecanê heval(…) Vê carê ne wekî her carê ye. Dijmin bi
plangerîyeke nû radibe. Xuya ye, konsepteke nû dixine dewrê. Vê carê li hemberî
me ne hêzeke leşkerî ya wekî her tîmî heye; vê carê em bi kontrayan re rûhev
in. Heta niha me gelek çalakîyên mezin li dar xistin û her carê me şikestîyên
mezin dane dijmin. Ew di çeper û enîyê de, bi taktîkên şerê gerîla nikarin, ev
wekî ronîya rojê aşkere û li ber çavan e. Wer xuyaye ku wan jî ev rewş
nirxandiye û niha dest bi taktîkên nû yên şer kirine. </span></i><span style="font-size: 10.5pt;"><o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 15.45pt; margin-bottom: 15.0pt; mso-margin-top-alt: auto;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 10.5pt;">Bi qasî min ji dûrbînê şopand, birra
leşkerên em behsa wan dikin, tîmeke taybet e û ji pêncî şêst kesî pêk tê. Xuya
ye, serkêşîya wana îtîrafkar û nokerên ku ji nava me qetîyane dikin. Evana cilên
gerîla li xwe kirine; xuya ye, ew ji bo raçandina hin komplo û plangerîyan
hatine. Divê em planên wan têk bibin(…)"<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 15.45pt; margin-bottom: 15.0pt; mso-margin-top-alt: auto;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 10.5pt;">Di nava koma gerîla de, çar kes
hene. </span><b><span style="font-size: 10.5pt;">Dijwar</span></b><span style="font-size: 10.5pt;"> ji Nisêbînê ye, </span><b><span style="font-size: 10.5pt;">Xebat</span></b><span style="font-size: 10.5pt;"> ji Farqîna Amedê ye û </span><b><span style="font-size: 10.5pt;">Rizgar</span></b><span style="font-size: 10.5pt;"> jî ji Bazîdê ye. Nivîskar li se r devokên hevalên Cûdî bi Cûdî hin
nirxandinan dide kirin.<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 15.45pt; margin-bottom: 15.0pt; mso-margin-top-alt: auto;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 10.5pt;">Di romanê de Gulê xwedî roleka mezin
e. Hem li gundê Sêserê tim alîkarê bêkesên wekî Nûh û nevîyê wî Berjen e, hem
jî bo pêwendîya di nava parêzeran û Emre de roleka mezin pêk tîne. Roman, ji
hêla vegotinê ve xwedî honandineka hêja ye. Her dem di nava vebêjeran de bi
peyvan girêdanekê pêk tîne:<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 15.45pt; margin-bottom: 15.0pt; mso-margin-top-alt: auto;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 10.5pt;">1- "…Xwedêyo, ev çi hestî
ne?(dibêje Sînem)<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 15.45pt; margin-bottom: 15.0pt; mso-margin-top-alt: auto;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 10.5pt;">Xwedêyo bê ew hestiyên kê ne?(dest
pê dike Gulê)"<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 15.45pt; margin-bottom: 15.0pt; mso-margin-top-alt: auto;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 10.5pt;">2-"Ez li dû wijdanê bûm…(Gulê
vegotina xwe diqedîne)<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 15.45pt; margin-bottom: 15.0pt; mso-margin-top-alt: auto;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 10.5pt;">Wijdan. Ax wijdana min…(Emre dest pê
dike)"<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 15.45pt; margin-bottom: 15.0pt; mso-margin-top-alt: auto;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 10.5pt;">3-"Ey wijdan min agir
têkvedida!...<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 15.45pt; margin-bottom: 15.0pt; mso-margin-top-alt: auto;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 10.5pt;">Agirê te…(Emre vegotina xwe bi dawî
tîne)<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 15.45pt; margin-bottom: 15.0pt; mso-margin-top-alt: auto;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 10.5pt;">Têkve nede agirî kuro Berjen, ka wê
hestîka destê xwe deyne…" ( Dibêje Nûh)<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 15.45pt; margin-bottom: 15.0pt; mso-margin-top-alt: auto;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 10.5pt;">4-"Ez hem ji qisetên mela hem
jî ji tolazîya şivên ditirsiyam."( Berjen dibêje) Gulê jî bi "Ez ji
tolazan ditirsiyam." dest bi vegotinê dike.<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 15.45pt; margin-bottom: 15.0pt; mso-margin-top-alt: auto;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 10.5pt;">5-"Ranede deriyê dilê xwe!
Ranede… Raa…( bi gotina Berjen beşa "Lerzê" diqede)<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 15.45pt; margin-bottom: 15.0pt; mso-margin-top-alt: auto;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 10.5pt;">"Rade rade, Zînê ka pencerê
rade, sar e." (bi gotina Sînemê beşa "Dîdarê" dest pê dike.)<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 15.45pt; margin-bottom: 15.0pt; mso-margin-top-alt: auto;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 10.5pt;">Tevî vê xweş li hev anînê car caran
hinek peyv di cih de bi kar neaniye. Wekî mînak di rûpela bîstan de, di cihê </span><b><i><span style="font-size: 10.5pt;">pêsîr</span></i></b><span style="font-size: 10.5pt;">ê de </span><b><i><span style="font-size: 10.5pt;">guhan</span></i></b><span style="font-size: 10.5pt;"> (bo ajelan e) bi kar
anîye. Paşê di rûpela 169an de hejmara karekterên xwe li hev xistîye, weha
dinivîse: "De kerem bikin", li malxweyan vegerand Emre û her şeş bi
hev re ber bi dilê Tîjê ve ketin rê." Nexwestin siwar bibin, her şeş bi
hev re, bi peyayî di ber birc û bedenên hezarsalî yên Tîjê re ketin nav kuçe û
kolanên vî bajarê kevin… (…) "Ez (1-Emre) li bajêr bûm. Sê jin (Gulê,
Sînem, Zînê) û mêrek (Cemîl) hatibûn pêşiya min; ji bilî mêrî min hersêyên
dîtir dinasîn. Bi telefonê em gelek caran axivîbûn."<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 15.45pt; margin-bottom: 15.0pt; mso-margin-top-alt: auto;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 10.5pt;">Di dawiyê de Sînem û Gulê rastî hev
hatine, lê bi gotina tu ji min re nas dixuyî, wekî hev nasnakin tevdigerin. Ev
helwesta wan pir realîst nîn e. Valahîyek din jî dema Sînem ji gund dere û heta
dibe parêzer bi awayekî nexwerû tê veşartin.<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 15.45pt; margin-bottom: 15.0pt; mso-margin-top-alt: auto;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 10.5pt;">Lê, di dawîya romanê de, dema ku ji
çala hestîyan, di nava destê Berjen de, Sînem berbiska xwe ya zer dibîne, li
xwe tê mikurê û dibêje." Herê Berjenê min, xwezî min ne ramûsanek hezar
ramûsan bo te bidana."</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 10.5pt;"><br /></span>
</div>
</div>
<div class="MsoNormal">
<div style="text-align: justify;">
<o:p> Ahmed Kanî</o:p></div>
</div>
<div class="MsoNormal">
<div style="text-align: justify;">
<o:p>Kulûba Xwendinê Ya Diyarbekir</o:p></div>
</div>
<div class="MsoNormal">
<div style="text-align: justify;">
<o:p><br /></o:p></div>
</div>
<div class="MsoNormal">
<div style="text-align: justify;">
<o:p>Berbiska Zer</o:p></div>
</div>
<div class="MsoNormal">
<div style="text-align: justify;">
<o:p>Omer Dilsoz</o:p></div>
</div>
<div class="MsoNormal">
<div style="text-align: justify;">
<o:p>weşanxane: Avesta</o:p></div>
<br />
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<o:p> </o:p>www.diplo-kurdi.com/roman</div>
<br />
<div style="text-align: justify;">
<o:p><br /></o:p></div>
</div>
<div class="MsoNormal">
<div style="text-align: justify;">
<o:p><br /></o:p></div>
</div>
</div>
taninhahttp://www.blogger.com/profile/14601941350514325826noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2128136916192662001.post-33166198142900456082012-11-25T03:55:00.000-08:002014-09-02T10:00:02.413-07:00Barê Şevê ya Fawaz Husên-Tahir Taninha<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://www.avestakitap.com/download/11930.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://www.avestakitap.com/download/11930.jpg" height="400" width="266" /></a></div>
<h2>
<span style="font-weight: normal;"><br /></span></h2>
<h2>
<span style="font-weight: normal;"><br /></span></h2>
<h2>
<span style="font-weight: normal;"> <o:p></o:p></span></h2>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Bookman Old Style"; mso-no-proof: yes;"> <b>Beşa 1<o:p></o:p></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style"; mso-no-proof: yes;"> Di romana ‘Barê
Şevê’ de penaberî; hem bi rastiya jiyanê hatiye nivîsandin hem jî wek sembola
parçebûnê hatiye xemilandin. Vebijêr, ji parçeyên Kurdistanê lehengên xwe hilbijartiye.
<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style"; mso-no-proof: yes;"> Penaberî, ji
xwe parçebûneke ji dil bi xwe re têne. Kesek here kuderê ew parçebûn ji rihê
wî/ê tu caran xelas nabe. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style"; mso-no-proof: yes;"> Jiyana zarokatî
li ku derê derbas bibe bila bibe, tu caran giyanê mirov bernade.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style"; mso-no-proof: yes;"> Sîno, ji bakurî
kurdistanê ye. Kurê Mele Gundoro ye. Nivîskar, navê Mele Gundoro bi zanebûn lê
kiriye û dizane ku ew kes miroveke çawa ye. Mele Gundoro melayeke sextekare. Ji
bo berjewendiyên xwe li gund bûye mela. Da ku zekat, sedeqe û weydî leybide,
debare xwe bi vî şeklî derbas bike.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style"; mso-no-proof: yes;"> Xwîner, ji
şexsiyeta lehengê dikare halê civatê derbixwe holê. Civat, çawa ye, gundî çawa
hereket dikin, bajarî bi çi mujîlin, rewşa siyasetê çi ye. Elbet daxwaza
nivîskar ne ewe ku tenê civat bide xuyakirin, başî û nebaşiyên wan jî bide
eşkerekirin. Derdê nivîskar takekesiye. Ji xwe civat keseyeta mirov diveşêre.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style"; mso-no-proof: yes;"> Rastiya şertên
ku di nava gelde tên jiyandin, vebijêr carnan ji rasteqiniyê dûr dikeve û hin
hevokên xwe bi efsûnî di ristîn e.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style"; mso-no-proof: yes;">“<i>Herdû melayiketên li
ser milên wî bê rawestan xêr û gunehên wî dinivîsandin û wextê wan tunebû serê
xwe bixwerînin.”</i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style"; mso-no-proof: yes;"><i><br /></i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style"; mso-no-proof: yes;"> Vebijêr, gava behsa Gundoro dike, ji cih û
warên ew dijî, qala demên kevnar dike û medeniyetên li wêderê dijiyan dike. Lê
wek agahiyek behsa wan dewletan nake. Bi saya objeyek dide xuyakirin.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style"; mso-no-proof: yes;"> <i><o:p></o:p></i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i><span style="font-family: "Bookman Old Style"; mso-no-proof: yes;">“Li ser
wan pereyên entîke serê qralan û xaça papyên Romayê mohrkirî bûn. Mele çend
pirtûk li ser dîroka navçeyê xwendibûn û dizanîbû ku di demên kevnarê de, ew
der derûdor di navbera Rojhilatê û Rojavayê de tixûb bûn.”<o:p></o:p></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i><span style="font-family: "Bookman Old Style"; mso-no-proof: yes;"> </span></i><span style="font-family: "Bookman Old Style"; mso-no-proof: yes;">Piştî ku Gundoro ew pereyên entîke dîtin,
ew diçe Diyarbekrê û wan pereyên entîke difiroşe <i>Ezrayê Cihû</i>. Vebijêr bi eşkere nanivîse ku Gundoro pereyên entîke
daye çend banqnotan an jî çiqas entîkeyên wî hebûn. Em tenê ji hevokeke fehm
dikin ku Gundoro dewlemend bû ye.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i><span style="font-family: "Bookman Old Style"; mso-no-proof: yes;">“Piştî
seatekê, mele ji dukanê derket û ew bûbû yek ji dewlemendên herî mezin ên
Diyarbekrê.”</span></i><br />
<div style="text-indent: 0px;">
<span style="font-family: 'Bookman Old Style'; text-indent: 35.4pt;"><i> </i></span><span style="font-family: 'Bookman Old Style'; font-size: 12pt; text-indent: 35.4pt;">Sîno, kurê Gundoro ye, hezdike here Parîsê. Parîsa
efsûnî, xweşik…</span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style";"> Sîno, li Diyarbekrê mezin dibe. Di şeş
saliya xwe de diçe nik melê ku Qur’anê bixwenê. <st1:personname productid="L↑ S○no" w:st="on">Lê Sîno</st1:personname> fêrî Qur’anê nabe.
Ayetek tenê jî, ji ber nekiriye. Ji hin ayetan jî heznekir. Nemaze ayeta <i>“Mirovanî” </i>ya <i>114’an.</i><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i><span style="font-family: "Bookman Old Style";">“Bibêje, ez xwe davêjim
gerdena Mezinê mirovan. Keyê mirovan. Xwedayê mirovan. Dijî xerabiyê ew kesê ku
ramanên xirab pêşkêş dike û xwe dide alî. Ew kesê ku xerabiyê diniqutîne dilê
mirovan. Ew kesê ku ins be, çi cin.”<o:p></o:p></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i><span style="font-family: "Bookman Old Style";"> </span></i><span style="font-family: "Bookman Old Style";">Gelo
meqseda nivîskar çi ye ku ew ayetê hilbijartiye? Gelo Sîno cin e an jî mirov e?
Li vêderê vebijêr, serê xwineran tevlîhev dike. Çûnkî, di dawiya ayetê de behsa
cin dike.<i> “Ew kesê ku ins be, çi cin.” </i>Belkî
ji aciziya Sîno ji vî hevokê tê. Lê ne zelala ku Sîno cin e. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style";"> Fawaz Husên, bajarê Diyarbekrê wek <i>dîwarên xwe yên bilind de dike kurtepist û
nanê xwe bi hevîrtirşê çîrokên cin û pîrebokan distire </i>dibîne. Berdawamiya
hevokê wisa ye.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i><span style="font-family: "Bookman Old Style";">“Weha jî, çîroka mele
Gundoro ji xwe re çend guhertokên seyr peyda kirin û hin kesan tiştên dûrî
aqilan li ser jidayikbûna kurê mele li hev anîn.”</span></i><span style="font-family: "Bookman Old Style";"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style";"> Vebijêr, di van hevok û jêgirtina ayetê
de, tê xuyakirin ku hezdike serê xwîneran tevlîhev bike. Pêşî dibê …<i>cin û pîrebokan distirê. Ji ber bêkariya
piraniya şêniyan û dirêjbûna şevên zivistanê, xeyala gelêrî li dora çavên pir
reş ên Sîno çîrokeke balkêş ava kir </i>duvre di ayeta <i>‘Mirov’ </i>de<i> …çi ins be, çi cin
</i>dinivîse.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style";"> Di bi vî şeklî nivîskar serê xwineran
de nakokî çêdike û li vî welatî çi ins be, çi cin be qedera wan yek e dide
xuyakirin.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style";"> Şerê ku di vî welatî de berdewam dike,
jiyana mirovan dihêle xirabiyêde. Sîno, digihije biryarekî. Sîno, ne qehreman
e. Miroveke ji rêzêye. Ew ne li bere ku gelê xwe ji bindestiye rizgar bike. Ew
dikeve nav dualizmeke bêçare. Hebûna xwe li vî welatî de nabîne. Ew xweşiyê
digere, li xeyalan. <i> <o:p></o:p></i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i><span style="font-family: "Bookman Old Style";">“Hebûna wî li navçeyê û
li Tirkiyê di navbera leşkeran û şervanên kurdan de ne mûmkin bû! Ew ne bihacet
bû ku wek bavê xwe falçî bûya an di rûpelên dahatûyê de bixwenda da ku
bizanibûya çi li pêşiya wî bû eger ew li wan deran bima. Ew ê rojekê ji rojan
biketa zindanan û hestiyê wî di nem û tariya wan de ê biriziyana. Eger ew
bigihişta şervanên kurdan jî, ew ê bi guleya tivingek amerîkî an perçeyê bombeyekê
di geliyekî an di şikeftekê de bib3uya çêreya kurm û maran.”<o:p></o:p></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style";"> Tirs, di giyanê her mirovî de cihê xwe
digire. Ev tiştekî normal e. Herkes naxwaze bibe leheng. Tiştê herî zor, ji
cihê ku zarokatiya xwe derbasbûyî terkkirine. Sîno koçber dibe. Diçe Parîsê.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style";"> Parçebûna welat, kesayeta mîrovên Kurd
jî xirav kiriye. Dara, li başûr dije.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i><span style="font-family: "Bookman Old Style";">“Li gundê Sêmitik, li
Başurê kurdistanê, payîz ketibû û serma tûj a destê sibehan wek dûpişkan bi
dest û rûyên mirovan vedida.”<o:p></o:p></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i><span style="font-family: "Bookman Old Style";"> <o:p></o:p></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i><span style="font-family: "Bookman Old Style";"> </span></i><span style="font-family: "Bookman Old Style";">Dara,
bi xwe ve vedide, bi gundê xwe ve vedide. Dara, biryara çûyînê dide.<i>“Di nîvê şevan de, baran ji nişka ve diket û
dibû xumexuma çemê ku di newalê de diherikî û pêlên ava wî li ser hev wek
leşker û leqên hovîtiyê siwar dibûn.” </i>Dara, ji Başûrê Kurdistanê ye.
Nivîskar li ser rewşa başûr hin agahiyên derheqê siyasetê dide. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i><span style="font-family: "Bookman Old Style";">“Ji çend salan, nemaze ji
piştî şikestina mezin a Mustefa Barzanî di 1975’an de, xortan ji navçeyê bi
refan didan ser riya koçberiyê.”<o:p></o:p></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style";"> Dara, xeyala Parîsê dike, lewre kesên
ku diçû Ewropa ‘<i>otomobîlên sor û spî de
vedigeriyan Sêmitik û gundên derdorê.’ </i>Dîsa Dara ‘<i>Tenê derpiyek, fanêleyek, destek gore, qemîsekî paqij û helbet alavên
rîkurkirin û diranfirçekirinê û perçeyek neynik, xistibûn tûrekî piçûk.’ </i>ve
dikeve rê.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style";"> Nivîskar, di kesayeta lehengên xwe de,
hin caran hevokên bi efsûnî dirêsêne.<i> ‘Wî
destên xwe xistibûn bin serê xwe û di asimanê fireh de li şerê rojê û tariyê
temaşe dikir.’</i> <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style";"> Lehengên romanê bi kesayeta xwe ve
derdikevin pêş. Di bin ciavata xwe ve nafetisin. Çiqas behsa bindestiyê bikin
jî, em wan dîsa bi şexsiyeta xwe ve nasdikin.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style";"> Heger romanêde keseyat û ruhiyeta mirov bi pêşde
be, em ji wê romanê re nikarin bêjin netewa alegorik.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<b><span style="font-family: "Bookman Old Style";"> </span></b><span style="font-family: "Bookman Old Style";">Hin
hevok hene li gorî min bi çavê leheng hatiye nivîsandin. Çiqas vebijêr gotube
jî, dîsa ew hevokên li jêr min nîşan dayî, bi nêrîna leheng hatiye nivîsandin.
Ev tişt di romanên wek Madem Bowary, çîrokên James Joyce de û yê wek wan de
hene.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style";"> <i>“Piştî
nêzîkî çariyekê, şifêr ji otobusê daket. Dayika pepûk wek gêjan li dû, hîna pêçaka
xwe di hembêza xwe de dilorand.”<o:p></o:p></i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i><span style="font-family: "Bookman Old Style";"> “Dayika pepûk…” </span></i><span style="font-family: "Bookman Old Style";">bi
nêrîna Dara’yê hatiye nivîsandin.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style";">Şêrko, ji bajarê Mahabadê bi cara ewil
derdikeve ji derve. Bi me’nayeke dî ber bi rêya kesayetê ve diçe. Em dizanin ku
qebîleyî û eşîretî di nav gelê kurd de pir heye. Ji bo vê çendê takesesî kême.
Civat muhîme. Li her tişt li gora civatê diherike.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style";"> <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style";"> Çiqas Dara û Şêrko ji yek û dû dur bûn
jî; dîsa edetên netewa wan yekin. Gava
her dû, ji malê derdikevin, bi kincên wek hev bi xwe re dibin. Li vêderê
mabesta nivîskar, qeder, malbat, edet wekheve.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i><span style="font-family: "Bookman Old Style";">“Tenê derpiyek,
fanêleyek, destek gore, qemîsekî paqîj û helbet alavên rîkurkirin û
diranfirçekirinê û perçeyek neynik, xistibûn tûrekî piçûk.”(rûpel 27-39)<o:p></o:p></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i><span style="font-family: "Bookman Old Style";"> </span></i><span style="font-family: "Bookman Old Style";">Nivîskar,
gava şûna lehengê xwe dipeyve, wê çaxê xwîner piçeke dikeve ruhiyeta nivîskar,
ne ya leheng.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i><span style="font-family: "Bookman Old Style";">“Wî bawer kir ku ew ê bi
saya wan bi hezarên qonaxan ji Îranê û ji hemû Rojhilatê dûr biketa û ew ê li
Parîsê, li kêleka çemê Seinê, wek birca Eiffelê, bihata çandin.”<o:p></o:p></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i><span style="font-family: "Bookman Old Style";"> </span></i><span style="font-family: "Bookman Old Style";">Ev
jî derûniya leheng, derd û kulên leheng baş dernaêxwe holê. Nivîskar otorîteya
xwe nîşanî me dide.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style";"> Tahir Taninha<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style";">Kulûba
Xwendinê Ya Diyarbekir<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style";">Navdanka
Pirtûkê:<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style";">Fawaz
Husên<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style";">Barê
Şevê<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style";">Weşanxane:
Avesta<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
</div>
taninhahttp://www.blogger.com/profile/14601941350514325826noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2128136916192662001.post-80628229301509583172012-10-22T13:24:00.000-07:002012-10-22T13:24:00.661-07:00Kuçeya Hunerî ya Abdullah Esen-Abdullah Çelik<br />
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 14pt; line-height: 115%;"> </span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 14pt; line-height: 115%;"> Kuçeya Hunerî-Abdullah Esen</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 14pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<a href="http://www.avestakitap.com/download/11938.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em; text-align: center;"><img border="0" height="320" src="http://www.avestakitap.com/download/11938.jpg" width="211" /></a><span style="font-size: 14pt; line-height: 115%;"> </span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 14pt; line-height: 115%;"> </span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 14pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 14pt; line-height: 115%;"> Kuçeyê yew ziwanî- Abdullah
Çelik</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 14pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-size: 14pt; line-height: 115%;">Di
demêki nizdî de UNESCO, kerdişê tay aşanayişanî ( cîgêrayiş ) ra dima yew
ravekarî beyan kerd. Ena ravekariya nêweş de hameybî vatiş ke Tirkîye’de, di miyanê çend serranê hoveran ra
dim çarês ziwani di miyanê xetereyê (talûkeyê ) vinbeyişî de yê. Enê ziwananî
ra yew zî zaravaya ziwanê kurdî kirmançkî yo.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-size: 14pt; line-height: 115%;">Rayna
di demanê peyenan de kerdişê tay xebatan ra dim yeno vatiş ke zaravaya
kirmanckî zaravayêke keyen a. Kurmancî, soranî, goranî, hewramanî binkeyê xo
ena zarava ra girewto. Eke kê nêxirapeyişê kirmanckî di miyanê şar û sukan de
bifikirî se, kê ay wext risenê tay dewsan ke, enê dews zî kê risnenê binke û
kokê ziwanê kurdî. Bi xemgînê reyde kê eşkenî vacê ke ena ravekerdişê UNESCO
heta bîn ma rê yew raştî eşaret keno, bi ma dano zanayîş. Eno zî yeno
fehmkerdiş ke zaravaya kirmanckî hetê berhemanê wesfîn de kemanê ancena. Rayna
kê bide eqliyenê nuşte û berhemêy ke
heta enka weşiyay, nêşinayî verniya kirmanckî abikê, a newe bikê, ay semedî ra
bala wandoxan nêyantê. Bi yewna vatişî ra kê eşkenê vacê ke, hêz û hewldayişê
înan semeda vernîgirotişê xeterê qîm nêkerdo.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-size: 14pt; line-height: 115%;">Eke kê
enê tehl û nêweşan yew hetî de bironê, kê hetê bînî ra weş û hewlan
biewnê, kê veynê ke xebatiy baş û
erjiyay zî yenê kerdiş. Eno xebatanî ra yew zî Kuçaya Hûnerî ya. Kuçaya Hûnerî
pirtûka Abdullah Esen a yewin a, pirtûkêke serkewteye ya. Hetê bîn ra zî ena
pirtûke, raya ewilêna (sifteyên ) ke weşanxaneya Avesta, pirtûkêke ya meseleyan
ê kirmanckî yena weşênayîş.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-size: 14pt; line-height: 115%;">Gama ke
kê meseleyanê Abdullah Esen î yew bi yew wanenê û cagêrenê ke, kê veynenê pêro
di miyanê yewbînan ra veciyayê û bi yewbînan ra mirde biyê. Enê meseley nuştoxî
ke di miyanê yewbînan ra veciyayê, xo bi biyeyişê kuçe reyde rêsenê û xo bi ey
reyde çaqirnî keniy. Nuştox bi enêhawa reyde meseleyêy xo ciya bi ciya, labelê
bareyê (mijar ) înan nizdiyê yewbînan kerdo û eno çî reyde waşto vateyêki (mehna, wate ) biveco meydan. Vaceriya metoforê şaristanî
girewto kerdo babet û mevzûyê xo. Meseleyê xo bi ziwanê rojane reyde risto û
honaniyişê xo bi eno binke reyde dar fînayo. Min gore kedayiş û
xeyretkerdişê ena xebate seba nûjenê
(modernê ) ya. Di meseleyanê Esenî de bedxuyê ( xirabê ) ke xo daya rêza
vernî, duşte nasnameyê şaristanî de sey rexnekerdiş yeno verniya wandoxan
verî ra.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-size: 14pt; line-height: 115%;">Gama ke
meseley herikênê, mekan o ke nuştoxî zî xo tehe de hewêneno, gam bi gam kê
veynenê ke nizdiyê şewazêki rexneyî benê. Di meseleyanê ey de rexneyê civatî,
xo bi dilqê şaristanî reyde verpersneno.
Çiyêki tewr bala kê anceno nuştox di eno
rexneyê de bara xo girewtişî ra xo limneno. Eno çî di meseleya Kuçaya hûnerî de
est o. Nuştox di meseleya xo de rexne şaredarî suke keno, tira pey konseya suke
keno hedefê xo. Ena mesela hem heta raybaz ra hem zî heta vacerî (vegotin ) de
kê eşkenî vacê aybinan ra ciya bena.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-size: 14pt; line-height: 115%;">Meseley
bîn ê nuştoxî, di peyniya meseleya kuçaya hûnerî de pêrisenê, têkiliya înan
virazêna. Yewbînan hesiyenê. Gama meseleyan yew bi yew bihewnê; Adiro taneye û
Anatolya behsa tesirê lecî (şerrî) ye
ser kesayetiyan û hetê bin ra înan bi hêviyanê înan ra girêdano. Maseyêy Sofî
de zî ciwiyeyişê gedan bi hêstanê merdimane reyde ameyo ristiş. Nuştox ciwê
‘aybîn’ reyde mişraqê (odaqe ) virazeno,
xerabiyeyişî bedxûyê zî wandoxanê xo ra nawneno. La gama ke eno çî keno hem xo
hem zî wandoxanê xo teber de nêverdeno, keno semedê enê çiyan.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-size: 14pt; line-height: 115%;">Nêweşêya
eyroyên ê civatî, serdestiy senî hema kankila xo yê zilmkarî ra fek veranêdanê
, senî hema peresend ( evrim ) nêbiyê,
senî hema bi xurafeyanê xo reyde civatî teslîm gênê. Viyarteyî ra heya rojê
enkayîn persgireyê ma yê ciwî ( jiyanî ) çareser nêbiyê, enka zî ma rê biyê sey
gengiloka ciwî. Ena xale ( niqta ) de
nuştox hem xo hem wandoxanî rexne keno.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-size: 14pt; line-height: 115%;">Meseley
ke pirtûke de yê seba ziwanê înan helbestî yo gama ke wandoxiy wanenê di hêşê
înan de dimenê renginî nexş beniy. Gama ke kê derfetê kirmanckî ra hewnenê,
berhemê enasarên kê hay benê ke bi ked û xeyretî reyde yenê pêhardiş. Min gore ena pirtûke, pirtûkêki
nûjênî ya vajeyiya ( wêjeyî ) kirmanckî ya. Gama kê miyanê pirtûke ra hewnenê kê veynenê,
pirtûke bi şêwazêki nûjên reyde hameya niştiş
û nuştox zî xo bi karerdişê ziwanî reyde xo newe ra welidnayo. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-size: 14pt; line-height: 115%;">Ez
bawer kena ena xebate seba vajeyiya kirmanckî û seba zaravaya kirmanckî weynêki (rolêki ) baş biyero ca.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 14pt; line-height: 115%;">Abdullah Esen, Kuçaya Hûnerî,
Weşanêy Avesta, 88 rûpel, 10 TL<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 19px; line-height: 21px;">Kulûba Xwendinê Ya Diyarbekir</span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
taninhahttp://www.blogger.com/profile/14601941350514325826noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2128136916192662001.post-22462187113681810882012-10-17T13:49:00.001-07:002012-10-17T13:49:32.907-07:00KOÇKERDİŞ DE MERDİŞÊ HÊVÎ Û WAŞTEKAN(Barê Şevê-Fawaz Husên)-Abdullah Esen<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://www.avestakitap.com/download/11930.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em; text-align: center;"><img border="0" height="400" src="http://www.avestakitap.com/download/11930.jpg" width="265" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 14pt; line-height: 115%;"> </span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 14pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 14pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 14pt; line-height: 115%;"> Abdullah Esen </span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 14pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 14pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 14pt; line-height: 115%;">KOÇKERDİŞ DE MERDİŞÊ HÊVÎ Û
WAŞTEKAN(Barê Şevê-Fawaz Husên)<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-size: 14pt; line-height: 115%;">Çekûya
‘koçkerdiş’ eke kê seba mêrdiman kar biyerê; gama mêrdim newe maya xo ra beno,
sifteyin malzaroka daya xo ra koçê dinyayî keno, yeno dinya. Dima ca û welatê
xo şikl û awa beno. Welatê ey beno maya ey. Bonderê heme çiyê ciwe beno. Ma
çand û kultûr bigirê heta têgêrayişê ey fikrê ey hêstê ey, snb. Pêro şibiyênê
welatê ey. Peyniya peynî de derfetê ciwiyeyişî wexteke welatê xo de nêveyneno,
mecbûr beno koçê cayêki bînî keno, beno nefî. Senî mêrdim wexte raya sifteyin
maya xo ra beno, berê yewna rihî ey ra abeniy, gama mêrdim welatê xo ra zî koç
keno dekewno miyanê yewne rihî. Çendêki cayê ey ê vêrî çiman bedilêno, hende zî
vîr û hêşê têser – têman beno. Leşa ey bi rihê reyde miyanê yew lecê xidar.
Mêrdim miyanê deryaya hêvî waştekan de
asnaw keno. Ayêki bi hişmendê reyde gureyê xo serarast biko di ney asnawe bi
kemziyanî qedêneno, ayêki bi hêşi alozê têbigêro û nêzano se keno, aywext
xeniqêno, beno werê masan û maran, her candar leşa ey de xo ra sûde gêno, xo
mirde keno.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-size: 14pt; line-height: 115%;">Di
miyanê çend rojan de min romana Fawaz Husênî
a peyen “Barê şevê” hem meraq hem zî bi kelecanê reyde wande. Wexte min
pirtûke wand, ez her rista û çekûya ey miyanî de vateya nameyê pirtûke gêraya.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-size: 14pt; line-height: 115%;">Nuştox
bi neteweperwerê têgêrayo. Ay semedî ra yo ke, kes û lehengê pirtûka xo heme
leteyanê welatî ra vecênay. Çar hebiy lehengêy ê sereke estiy, pêro têreyde
dest bi koçkerdişê ewrupa keniy, goreyê nuştox xo zî binê kesayetiya Rêberî de
ca kerdo, înan ana taxêki şarê Parise de sey mîçikanê kê înan qefesanê înan ra
verabide, enewa o zî înan firneno.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-size: 14pt; line-height: 115%;">Hema
şayesekerdişê kesayetan de nuştox wazena înan bi çandê kurdan ê folklorikî ra
girêbido, wazeno înan ra her yew wa nûnertiya vajêya xo ya fekî zî bikê. Sîno
keno gedeyê şeytan û cinan ê Amede, çimkî piyê ey Gundoro kênaya cinan hêsîr
girota, xiznaya zêran veyneya û semeda kênaya înan hameya remnayiş koma cinan
biryar giroto, kesêki kewtişê bi dilqê Gundorî reyde ceniya ey reyde dekewto
têkiliya cinsî, homa Sîno dayo. Heta peyniya pirtûke ena têkiliya mêrdim û cina
Nefîsa dewam kena, na dinya de benê şirikê yonan. Keso diyine Mehabade re rayêr
kewno, Bame de rastê dişmananê xo yê seserran yeno, verê enî xo sey Mirza
Mihemedî hîs keno, çiyêki hameyo verê Mirza Mihemedî hema hema heman çî yeno ey
serî ra, xelata ke şehinşah dano bi destanê xo reyde tepa yaçerneno, dişmên ey
zaf şikêniy seba ke zerzele beno zilma înan a xidarî ra filitêno, kewno xeyelanê
xo yê ewrupayî dima ra. Dara zî hema nêrisayo Hewlere di rayêr serî de raştê
hewft goran yeno, gorvanî ra dekewno diyaloge, ena diyaloge rayêrê ey ê ra
şêrin keno, têkiliya xo û kênaya efrika şibineno astanika kêzike û mişk. Rustemê
Zale zî Amûde ra têgereno, datkênaya xo û gedanê xo dim ra veredano yeno
embazanê xo riseno. Xora bareyê ey yê efsûnî di miyanê nameyê ey de limneye yo.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-size: 14pt; line-height: 115%;">Her
çend lehengiy wazeniy heqê mendişê Ewrûpa bigiy dest çende xoverdanî nişînê
bigê, peynî de Rustemê Zale xovistişê binê ereba ra dim ey tepa açerneniy ey aniy
teslimê datkênaya ey keniy, Şêrko wazeno bibo kutikê ceniyanê Parîse, la serdê
Parise ye cemidneno, Parisij leteyanê leşa ey sey xelate veynenê. Dara xo
xeniqneno, gedeyêki têkiliye ey û Zîbaya Efrikî dima ra veradana, xo nêmerdeye
kerdo. Sîno semeda ke verî hameyişê xo yê Ewrûpa rewna hedreyeyê xo kerdibî,
heme persgireyê ke yenê ey verî ra yew bi yew çareser keno, bonderî ziwanan
beno, karê asan keno, zaneno çî wazeno. Ay semedî ra yo sey maseyêki bêawe
nêmaneno, o awa xo, gola xo deryaya xo bi hêş û fikiriyayişê xo awan keno.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-size: 14pt; line-height: 115%;">Teorisyenê
vajeyî yê kurd Haşim Ehmedzade vano ke;
“Romana kurdî şêwaz û rêbaza xo vajeya desthilatdaran xo ra girewta, la bare û
mijarê xo persgiraya kurdî ra girewta.” Gama kê ena romane wanenê kê vêşêr heqî
daniy Heşimzadeyî. Şêwaz û rêbaza ena pirtûke xora verî zî hamey ceribnayiş, la
mijar û bare zî sey hema romananê kurdî persgiraya kurdî yê. Heme leteyanê
kurdistanî de kurd, semeda zilma serdastanê nişinê cîf bigirê, mecbûr maneniy
koçkerdiş xo ra sey dermanê birinanê xo veyneniy. La gama ke kê tedeyêya ena
romane ra hewnenê kê eqliyeniy ke, çiray koç û nefiyê kurdan nêbiyo derman,
înan vêşêr kişto. Ha hesret anteyişê welatî, ha merdiş, ha bêçand biyeyiş ha
merdiş, ha bê ciwiyeyişê welatê xo mendiş ha merdiş, ha merdiş. Eke gore
nasname mijare bihewnê, xora bê çand û
ciwiyeyişê xo ciwekerdiş, sey mergî yo. Bê Sîno û Zîbaya Efrika, Dara û Şêrko û
Rustemê Zale xora nûnertiya nasnameyê kurdî keniy. Ayêki înan bêrehet keno
dûrkewtişê weltê înan o. <st1:personname productid="La S○no" w:st="on">La Sîno</st1:personname>
û Zîba xora bi zaneyiş reyde têgêreniy zaniy çi wazeniy, aye hewa ciwiyişê
domnenê. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-size: 14pt; line-height: 115%;">Pirtûke
de goreyê min tewr kemanê yan çewtê karerdişê bivacan û vatişê verniyanî,
nuştox tay bivac û vatişê verniyan berheme de ca kerdiy, goreyê min eniy kemanî
yê. Helbikî herûnda înan kê şinîyê, ê kurdan bişixulnê. Fînak; Yew kerra reyde
di mîçikiy kiştiş, kerade barî bo wa werade biqerfo, snb.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-size: 14pt; line-height: 115%;">Ginan
seba xeniqnayişê Qazî di tarixî hameyê nişandayiş. ( 1947 û 1946 ) Eno zî sey
şaşê û kemanê aseno. Sewbinan pirtûke zaf baş a, kê wandişê aye zaf tehm û ekl
gêne. Hem karerdişê ziwanî de hem zî honekerdişê aye goreyê min nuştox serkewto.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-size: 14pt; line-height: 115%;">Tewr
peynî de zî ez eşkena ney çî vaca ke; ez hêvî kena kurd wa rayna dermanê
birînanê xo di welatanê xeriban nêgiyerê, çimkî koçkerdiş hem înan hetê rûhî û
hem zî hetê fizikî de kişino. Dermanê ma di gelî û koyanê welatê ma de limnaye
yo, ma ganî hewl bidiy dews biçarnê û ey biveynê, xo derman bikê . Bila welatê
xeribiy teyna bibê cayê gêrayiş û cigêrayişê ma. Ma zî sey bawkalanê xo kêf û
şadê di miyanê xo de hêş û mezgê xo de
biveynê, çimkî koçkerdiş merdiş o.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 14pt; line-height: 115%;"> Abdullah ESEN<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 14pt; line-height: 115%;">Kulûba Xwendinê Ya Diyarbekir
<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 14pt; line-height: 115%;">Çime: Barê şevê – Fawaz Husên- <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 14pt; line-height: 115%;">Weşana Avesta -2012 – Stenbol<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 14pt; line-height: 115%;">Ev nivîs di Kovara W. de hatiye
weşandin.<o:p></o:p></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
taninhahttp://www.blogger.com/profile/14601941350514325826noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2128136916192662001.post-46812571100351395652012-08-27T11:22:00.001-07:002012-08-27T11:31:48.676-07:00Êvara Perwaneyê-Elî Bextiyar<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://www.avestakitap.com/download/11908.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="640" src="http://www.avestakitap.com/download/11908.jpg" width="424" /></a></div>
<br />
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 14pt; line-height: 115%;"> Abdullah Esen<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 14pt; line-height: 115%;"> DI “ ÊVARA PERWANEYÎ “ DE EVÎNDARÊ<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 14pt; line-height: 115%;"> Şewe gama ke roşnake ( lemba ) yena tavistiş, pelpelikiy
yenê çaqirneyê aye peyase kenê. Sey dinyaya ke dormareyê rojî ra bigêro eno
hawa, çerxa xo domnenê. Çiray merdişê înan nêyeno înan vîrî ra. Semeda ke
evindarê roşnê yê, mergê xo dekenê xo çiman verî ra, peyaseyê xo domnenê. Xora
yeno vatişî ke emrê înan zaf kilm o, tira pey mirenê. Pelpelikanê şandî ra zî
perwane yeno vatiş .<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 14pt; line-height: 115%;"> Nûştox Bextiyar Elî hêmaya pirtûka xo ya “ Evara
Perwaneyî” bi hêmaya perwaneyan reyde
risnayo. Heta nûştox semeda wandoxanê xo bare ra girêdo, nameyê lehenga xo
kerdo “ Perwane” yewna lehengê xo ( Rezayê Dilxweş ) dayo bawerkerdişî “ Nemeyê
ma perperik o, nemeyê bin zî mêrdim o”. O zî sey ke angaşta xo biselimino, xo rê perriy viraştiy, firayo.
Dima, xo birdayo, birîndar biyo .<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 14pt; line-height: 115%;"> Gama ke romane wanenê, helbet çiyêki yeno kê vîrî ra. Eceba
mabeynê perperikan û mêrdiman çi têkilî est a. Rayna kê veynenê heme rûpelanê
pirtûke de şewe perwanêy, roje zî pelpelikiy firrenê . <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 14pt; line-height: 115%;"> Ferîdunê Melek verî bi pêserkerdişê yan seydkerdişê pelpelîkanî
ra mijûl o, eno çî xo rê kerdo sey tibhe. Gama ke raştê Perwane yeno, aye ra
hes keno, fek eno tibheyî ra veradano. Wexte ke şonê koyê aseyî, evîndarêya ey
û Perwane qedêna, rayna dest bi tibheyê xo keno. Gama ke Perwane yena bi destê
biranêy xo yena kiştiş, a şandî de zî perperîk warenê .<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 14pt; line-height: 115%;"> Kê di miyanê labirentanê pirtûke de veynenê ke, perwanêy bi şandî reyde hameyê
girêdayîş. Evîndarêya înan di tariyê miyanî de roşne veynayiş a. Nûştox vateya evîn û yewbînanî ra
heskerdiş, senî ke perwanêy bi eşqê xo risiyaşê roşne reyde mirinê, enewa
lehengêy romane zî zafêr an yenê kiştiş an zî bêtarî ra vin benê. Eyta de, di
tariyê de rewşa şarê welatî hameyo nîşan
kerdiş. Xora di civata rojxilata miyanên de evîndarê çiyêki limiteye ya. Ma di
ena erdnigarê de evîna xo bi limneyê ciwiyenê. Cayêki asayî çin o ke xortiy
evindara xo reyde têpole de, yewbînan reyde hestanê xo sey riwalan biheriknê,
wateya ciwi yewbînan ra bidê şinasnayîş. Wesarê hestanê kesan an bi civatî ra
an zî pergala sazbiyeyê reyde hameyo girêdayîş. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 14pt; line-height: 115%;"> Mêrdim di lete yo ena behreme de. Leteyo yewin mêrdime yo,
ayo bîn zî pelpelîk o. Leteyo yewin bi keyenşopêya civatî ra hameyo fetişnayîş,
leteyo diyin zî bi hêst û waştişanê mêrdiman ê azadîwazî yo. Nesredinê Behnxweş
semeda hêviyanê xo enewa vano : “ Ti cayêki
çin o ke pergala malbatî , barex û şeytanî evîndaran yewbînan ra ciya
nêkerdo, ganî bexçeyêke înan ê azadî bibo, ganî hêgayêki semeda eşq zî bibo . “<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 14pt; line-height: 115%;"> Peynîya peynî de leteyo pelpelîk hinî bi zordariya civatî ra
deyax nêkeno, rayir keweno şiweno cayêki asê de toximê waştiş û evîndarê xo
vila keno. La toxime çendêki ra dim bê zordestê û nêweşiyanê civatê debar
nêkeno, beyarê azadî de pûç beno. Gama kê ney çî hesênê, yeno kê vîrî ra gelo
seba çi evîna înan ney hêgayê azad, şen nêbi vilik û guliy aye bêyarî, nexş nêkerd, çendêki wext viyert
çilmisiyay. Helbet, semedê ney çî est o. Seba ke evîn û heskerdişê înan,
heniyanê civatî ra zeyeyo. Bi pergala civatî ra girêdaye yê .<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-size: 14pt; line-height: 115%;">Gama kê
civata ena romane ra bihevnê kê pêhesênê ke; civate heta kê vacê di bin zextê
olî de ya, dormareyê civatî bi lecê henzar serran reyde hameyo çeqirnayîş.
Mêrdimiy bi heqanê takesî ra bêbare yê. Sey perwaneyanê şewe roşne zî înan
nêyaseno. Kamêki pey roşnê ke tira aseno ra şiyêro, cade an yeno ricmkerdiş yan
zî mecbûr maneno ney beyarê ke pirtûka olî tira wanê bihûşte terk keno. Xora di
peyniya behreme de lehengiy an mirenê yan zî bêdews û bêveng werte ra vin binê
.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 14pt; line-height: 115%;"> Berheme de evîn û eşq enewa yeno şîrove kerdiş; “ Raybero
çimzeng enewa vano ‘ Axir eşq heme çî ra taloketir o, eşq enewa kena mêrdimî ke
kê herûnda homayî de, veynayişê aşm, estare û rindeyê gêrenê. Persgiraya evin
aye ya ke, kê çendêki hewnan veynenê, kê xo vîr kenê, kê dinya vîr kenê. Hertim
xemginêya xişn peynî de yena, çimkî ez zana ke evîna bi bextiyar çin a, evîna
bi bextiyarê evînêki merdeye ya. ‘ Nesredinê Bêhnxweş enawa ey verpersneno
: Senîwa evîna bi bextewar çin a, evîn
bi xo bextewarê ya. ‘ Ciwano wirdîroş enewa vano : ‘ Nê, Nesredînê Bêhnxweş,
eşq xeyal o, eşq xeyalêkêk ecêb o derbareyê maşuq …..’<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 14pt; line-height: 115%;"> Xora xeyal çinêbo, hêvîkerdiş çinêbo aye wexte eşq zî nêviraziyeno. Enê termiy pêro di
ferhengê evîndarê de wayirê vate yê. Evîn û heskerdiş bi se serran reyde hameyo
ciwiyeyiş, şirovekerdiş. La gama kê ripelanê ena behreme ra hewnenê, kê
pêhesênê ke heme lehengiy goreyê xo evîne şirove kenê. Heta Ferûdînê Melek de
evîn; fekveradayîşê heme çiyî yo, heta Perwane de; evîn demkî ya, heta Govend
de; xo newe ra afirnayişo, heta Midyaye de rindêya aşm hesiyayiş o, heta
Nesredînê Behnxweşî de ceribnayiş o, …..ûey.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 14pt; line-height: 115%;">Êvara Perwaneyê<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 14pt; line-height: 115%;">Elî Bextiyar<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 14pt; line-height: 115%;">Abdullah Esen<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 14pt; line-height: 115%;">Kulûba Xwendinê Ya Diyarbekir<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 14pt; line-height: 115%;">(Ev nivîs di Kovara w.de hatiye
weşandin)<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 14pt; line-height: 115%;">
<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: 14pt; line-height: 115%;"> <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: 14pt; line-height: 115%;"> <o:p></o:p></span></div>
taninhahttp://www.blogger.com/profile/14601941350514325826noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2128136916192662001.post-72918115024509782402012-01-31T06:59:00.000-08:002012-01-31T06:59:44.880-08:00DERHEQA WANDIŞA ANTOLOJÎYÊ HÎKAYANÊ KIRMANCKÎ DE (Amedekerdox:Munzur Çem)-Evdila Qasan<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
Munzur Çem</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://www.zazaki.net/images/html_page/anteloji.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="http://www.zazaki.net/images/html_page/anteloji.jpg" width="213" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<br />
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> DERHEQA WANDIŞA ANTOLOJÎYÊ HÎKAYANÊ
KIRMANCKÎ DE<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> Parr Eğitim-Sen de semedê “Rojê çîroka
dinyaye” kombiyayişêke hamebi hedirnaya. Raya ewile ez wera de ena pirtûke
hesiyaya. Pey ra niştoxêke kirmanc ena pirtûke min rê diyarî kerde, semeda ena
pirtûke ey ra zaf sipas kena.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Dima
ra min pirtûke wande. Miyanê antolojî de
yewendes meseley ca gêne. Wayirê enê meseleyan Huseyîn Karakaş (xewf, wayirê
hêniyê mamedî), J.Îhsan Espar (Derdê Dewrêşî), Malmîsanij (engişta Kejê; sey
meselaya ewil yena pejirnayiş), Mehmet Uzun (Yelge), Munzur Çem (Vengê birrî, Tersê
Memî ), Roşan Lezgîn (Xozî biyê zafî, Rem) û Serdar Roşan (Gozêre, Bircanê
Diyarbekirî ra mektubêke) yê.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Ena
Antolojî hetê Munzur Çem ra hameya hedirnayiş û 1996 de weşanxaneya Sida çap
biya.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Gama
min pirtûke wande, çiyo ke tewr bala min ante, veciyayîşe wêjeya kirmanckî
senîwa biyo û senîwa vila biyo. Eke ma mewludê gorbihişt Mela Ehmedê Xasî
nêhesibnê se, raya ewil meseleya Malmîsanij “Engişta Kejê “ reyde ewil maya xo
ra biyo, pey ra şiyo Ewrupa geşebeyişê xo domnayo. Meseleya ewilên goreyê min
zaf giring a. Çimkî cayê biyere mesela Pîrane yo. Pîrane zî semeda kurdan
cayêke zaf giring o. Sey ke tarîx Şeyh Seîd ra naşt rayna di wera de biziviro, kokê
xo biveyno. Ez sey Şikledayoxê Oris Osip Brîk nêvana ke “Pûşkîn nêbînî zî Yevgîn Onyegîn hameyinî nûştiş. Labelê gama
kê bala xo danê, karo ke Malmîsanij kerdo, karêke zaf fîraz yo. Eke rojêke
kirmanckî sey zaravayêke xo talûke ra bifilitno, ez vana ke, bi bedeldayişê
engişta Kejê reyde
xo bixelisno. Kê vanê qey aye êş, zilm û tehdaya serdestan reyde şarê ma
xo hesiyayo, xoverdeyê û veynayîşê ey zîl dayo. Gama ke kesayêya Kejê fikiryênê
hêvîyê xelasbiyeyîşî çirûskênê.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Rayêreke
ey dayo şarê xo verî ra embazanê ey bînan zî domnayo. Sey way û birayan
yewendes hebiy meseley kom biyê xoverdayîşê zaravaya kirmanckî danê. Huseyîn
Karakaş şerro bêtar xoza û şare xo nîşan dayo, xewf miyanê hêşê Fîdane reyde
waşto ke wandoxanê xo bido hiweyeyiş. Îhsan Espar nêweş kewtişê Zînê reyde binvîrê carmêdî û
kesayeyê karmendêke kerdo belayê serê ey. Mehmet Uzunî ra ciwiyayîş çiyêke
taybetî yo, vano kefweşê tewr hewlên di gedeyêy de limênaye ya. Munzur Çem xoza
sey leteyêke fikirîya yo semeda ke teyr û tilûran zilmî ra bifilitno rayfistin
kerdo înan duştê dişmin ra kerdo yew hêz, waşto wa xo eno şerr ra bifilitnê,
rayna fikiriyayo ke vato mêrdim rayîrê xo ganî o bi xo biveyno, aye wexte tersê
kesayeyanê xo zî remneno. Roşan Lezgîn encamê şerr û zilmî yew bi yew rêze
kerdo, şiyişî dima ra hêst û vîrameyayîşê xo hamîn kerdo. Serdar Roşan maneyê
xo dayo dara Gozere miyanberê çend nifşan şiyo hameyo ma verî de tecribeyê
ciwiyayîşî rokerdê ma ra waşto ke hêviyanê xo meterkinê rojêke ma bi
helikopterêke reyde asmênî Diyarbekirî
de bigêrê û ma ke cejn û roşanan temaşe bikerê.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> Eke bindestêya şarêke bireso çend seserran aye
wexte wêjeyê ey zî her tim zilm û tehdayê cayêke muhîm gêno. Xora xo dûrfistişê wêje zî çiyêke asayî niyo. Xoverdayişê xozayî aye yo
ke kê bi wel û herra zilm reyde xo newe ra awan bikê. Ena pirtûke de çiyêke
ensarên esto. Hêvîya min ayê ya ke heme wandoxê kurdî rojêke ena pirtûke
biherênê û biwanê .<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
Evdila Qasan</div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<o:p></o:p></div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 12px; font: normal normal 100 9pt/140% Verdana; line-height: 16px; text-align: center;">
<strong>Munzur Çem,</strong></div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 12px; font: normal normal 100 9pt/140% Verdana; line-height: 16px; text-align: center;">
<strong> Antolojîyê Hîkayanê Kirmanckî (Zazakî),</strong></div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 12px; font: normal normal 100 9pt/140% Verdana; line-height: 16px; text-align: center;">
<strong> Weqfa Kurdî ya Kulturî Li Stockholmê, </strong></div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 12px; font: normal normal 100 9pt/140% Verdana; line-height: 16px; text-align: center;">
<strong>Stockholm 2005, </strong></div>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana; font-size: 12px; font: normal normal 100 9pt/140% Verdana; line-height: 16px; text-align: center;">
<strong>158 rîpelî</strong></div>
<br class="Apple-interchange-newline" /><br />
<div class="MsoNormal">
<o:p><br /></o:p></div>taninhahttp://www.blogger.com/profile/14601941350514325826noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2128136916192662001.post-62163027726338315472012-01-21T11:13:00.000-08:002012-01-21T11:13:34.456-08:00BALÊ WANDIŞA ROMANA “SORO “ YA DENÎZ GUNDUZ-Evdila Qasan<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12pt; line-height: 18px;"> </span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12pt; line-height: 18px;"> <o:p></o:p></span></div>
<br class="Apple-interchange-newline" /><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://www.zazaki.net/images/html_page/deniz-gunduz,-soro,-wesanxaney%C3%AA-vatey%C3%AE,-%C3%8Estanbul,-2010,-525-r%C3%AEpel%C3%AE.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://www.zazaki.net/images/html_page/deniz-gunduz,-soro,-wesanxaney%C3%AA-vatey%C3%AE,-%C3%8Estanbul,-2010,-525-r%C3%AEpel%C3%AE.jpg" /></a></div>
<br />
<div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12pt; line-height: 115%;"> </span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12pt; line-height: 115%;"> BALÊ WANDIŞA ROMANA “SORO “
YA DENÎZ GUNDUZ<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12pt; line-height: 115%;"> Gama kê pirtûkî gênê xo destan, çiyeko
bala kê tewr anceno bergê pirtûk o. Sûreteke cenî bi saya xizan ameyo viraştiş,
dormarê a de tap û tumîy asenê, tewr pey
zî baxçeyek bi vilikan reyde ameyo xemilnayîş. Kê cade tehe de vecenî ke no
verca, cayeko xozayî yo. Pey ra gama kê
wandişê domnenê, kê eqliyenê ke berg û mîyanok(naverok) sey yew o. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12pt; line-height: 115%;"> Destpêka pirtûke bi şayesandina(tasvîr)
ca û vercayan destbide beno. Raya ewila ke ez wandişê pirtûkeke kurdî çiyeke
ensarên rast yena. Xoza no hewa hameyo şayesekerdiş, gama kê wanenê, kê vanîy
qey, kê miyan a deştî de yan zî serê tumî de vateyoxî reyde gêrenî, kê heman
bîyeran (bûyer) miyanî de ciwîyeyênê.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12pt; line-height: 115%;"> Ca û wareyê romanî, Gimgime û dormarê
dewanê Gimgime de hameya ristiş. Her ca û ware bi daranê xo, bi teyr û tilûranê
xo, bi tap û tumanê xo hameyo şayese kerdiş. Sey wandoxek gama min roman heta
peynî qedêna zaf çîyan bonder biya, zaf çîyan hesîyaya, çiyo ke heta enka haya
min bide çineybî, hayamin înan ra
virazyay. Ez rehet şîna vaca ke semeda wandoxê neweyên roman, pirtûkeke
erjîyaye ya. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12pt; line-height: 115%;"> Bare û mijarên ena pirtûke, di sere de
meseleya kurdî ya. Xoverdayîş û tekoşîna şarê kurd senî hawa şikl û dirûv
giroto, nizdîbeyîşê pergale derheqa ena mesela de senî hawa yo, sosyolojîya
şarêy dormarî û dek û dolavên dewlete yew bi yew sey dîmenan hameyo
şayesekerdiş. Ra-ray bi bareyê kesane reyde
haya kê persgirayê şehs û kesa zî bena. Meseleya peşmergeyan reyde zî
niştox waşto haya ma persgiraya kurd a neteweyî bihesno. Ginana nakokîyanê
bêtar eşîran ameyo destnîşan kerdiş.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12pt; line-height: 115%;"> Dem û wextê romanî pey darbeya leşkerî destbide beno,
dades serran miyanî de biyer qewimiyenê
û roman miyanî de tevne giyênê.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12pt; line-height: 115%;"> Ziwanê pirtûke, bi fekê mintiqaya Gimgime
reyde hameyo nûştiş. Kesêke vaco ez wazena heme virdîgileyanê romanî fehm bika,
lazim o ke kê zah hewl û zor bido xo, bi sebr reyde biwano. Çimkî ra-ray
sayeseyo vêşen kê eciz keno, labelê wexte ke kê binê nê şayesekerdişî de xizanê
biyere hesenîy aye wext kêfweş benê. Gama kê hewl da xo, çekû û ristay şinasnay
,aye wext kê şîrînîya ziwanê kirmackî hesîyenê, tehm û çejo ciyayên di miyan
hêşe kê de vila beno. Kê werek xo anê kê wanê, werekna min heme fekîy na zarawa
bizanaynî, min a dever bişinasnaynî.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12pt; line-height: 115%;"> Wexte ke kê destbi wandişê pirtûke kerd,
çend rûpelan ra pey kê rastî lehengê roman Soro yenê. Soro destpêke sey keseke
alvêrê heywanan keno, yeno şinasnayîş pey ra wexteke bare geşe beno çend beşan
pey kê veynenî ke semeda xoverdayîş û tekoşîna şarêy xo bi hawa limnayo, eslê
xo de Soro gerîlya yo. Semeda ke têkildarîya şare û tekoşeran bivirazo hameyo
peywîr kerdiş. Eyta çiyeke bala kê anceno ke niştox waşto hema cade wa wandoxîy
bare nêhesîy, wa heta rûpela peyenî bare merak bikê. Ra-ray hema rûpelanê
verênan de, gama kê diyaloxan wanenî di
miyan hêşê kê de perseke cîq keno vano ke Soro keseke rêzeyîn nîyo, ginana kê
dekewnî miyanê rûpelan de a persa xo vîr
kenê. Gama barey geş benîy, kê heq danê cîqkerdişê pers.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12pt; line-height: 115%;"> Ristiş û hunanî kerdişê romanê Soro her
çend hîmeke sereke bo zî (bi ey ra meseleya roman destpê kena, bi erdiş reyde
qedêna), gama kê bala xo danê heme vîst û şeş beşanê pirtûke zafîn meseley
rûpelanê pirtûke hameyî nexş kerdiş. Ney meseley her yew bi xoserîya xo bi
kesanê xo temsîl kenê, erdvînîya roman de sey vilik û gulan reng danê û wazenîy
peyaman bidê ma. Çend kê ver bi miyanê romanî ra şinê kes û kesayet weşî benê.
Nasnayîş nê kesan, nasnayîş bareyan ra hameyo girêdayîş. Her yew sûretê eş û
dejî şare xo ra nûnertêy kenê, wazenîy ma ciwiyayîşê înan û dinyaya înan
bihesê. (finak, Mesudî Kesk, Mistê Çulagî, Neslîxan, Harûn, Sultan, Ap
Evdilrehman……….ûêb). Ginana roman de biyer di bêtar demo tedeyê û demo viyarte
de qewimênê. Kesayetê roman bi semedeke ra şexs xo reyde ameyê girêdayîş. Heme
zî bi ciwîyayîş xo yo verên reyde, têman romanî bîyê. Bi vatişo bîn ra kê şînîy
vacîy ke, meselaya her kesayetî est a, bi rengê xo reyde ena tabloya romanî
neqişneno. (Mesela Paşa şiyo, Stenbol û îzmîr de mendo, zext û tehda dîya pey
ra xo heseyo, hameyo agêrayo welatê xo.)<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12pt; line-height: 115%;"> Semeda ke zaravaya kirmanckî sey
kurmancî û soranî di edebîyat de zaf
nêameya xebetnayîş, gama ke panc
sey û vîst û panc rûpelanê ena pirtûke verî çiman xo de veynenî, kê zaf kêfweş
benê û hêvî kê vêşêr benê. Min gore ena pirtûk, semedê wêjeya kurdî pirtûkêke
fîraz a, sey wandoxêke spasanê xo nûştox ra erşawena.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12pt; line-height: 115%;">Pirtûk 2010 de, di Weşanxaneyê
Vateyî de çap biya.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12pt; line-height: 115%;"> Evdila QASAN<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12pt; line-height: 115%;">Kulûba Xwendinê Ya Diyarberkir<o:p></o:p></span></div>
</div>taninhahttp://www.blogger.com/profile/14601941350514325826noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2128136916192662001.post-50274331948209566682012-01-08T08:02:00.000-08:002014-09-02T10:01:04.358-07:00'Xewnên Zîvîn' ya Fatma Savci-Tahir Taninha<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://www.avestakitap.com/download/202b.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://www.avestakitap.com/download/202b.jpg" height="320" width="193" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: 'Bookman Old Style';"> Xewnên
Zîvîn<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: 'Bookman Old Style';"> Di helbestên Fatma Savci de hestên ji
xwe çûyî hene. Rêz bi rêz, peyv bi peyv li pey hev diherikin. Heger welatek
bindest be; ziman, çand û hemû tiştên netewî qedexe be, helbestvanê wê welatî jî,
hawara xwe digihîne sembolan, hêmayan. Hestên xwe bi zimanekî veşartî,
teknikeke tejî gazind û wek barana payîzê peyvên bi hestên awis dibarêne ser
rêzikan. Xwe digihine her xiyalan, xwe digihine tercûmaniya ku êşa dilê xwe,
êşa welatê xwe.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: 'Bookman Old Style';"> Li vî welatî helbest çi zimanî kurdî be
çi zimanî tirkî be, yexlev bi vî şiklî hatiye nivîsandin. Çiqas ew rêzikên
helbestvanên kurd (çi kurdî çi tirkî) dilê min de bi hemû aliyan cihê xwe bigirte
jî; dîsa gazindên min hene. Êş tenê bi peyvên hestbariyê nayên parvekirin.
Mirov li helbestên dinyayê yên bi nav û deng binêre ku peyvsaziya wan çiqas ji
hestbariyê durê lê çiqas jî nêzikî hestbariyê ye.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: 'Bookman Old Style';"> Helbestvanê esîlkurd Cemal Süreyya tenê
du rêzikên wisa dinivîse.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: 'Bookman Old Style';">“Ernevut
mecburin rastiyê bêjin,<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: 'Bookman Old Style';"> Kurd derew…”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: 'Bookman Old Style';"> Heger em bên li ser pirtûka xanima
Fatma Savci ya bi navê ‘Xewnên Zîvîn’ jî
di deryaya hestbariyê de winda bûye.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: 'Bookman Old Style';">“Kengî
çavên te bikevin bîra min, rişokên xemeke har, xwe bera ser sînga min a çepê
dide.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: 'Bookman Old Style';"> Hestirên Beytikan, xwe bi sêdara
mijangên min ve dar de dikin..Newroz xwe di nav demsalên min de, dişewitênin.”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: 'Bookman Old Style';"> Fatma Savci, kul û derdên xwe hema bêje
bi hemû rêyên alavan aniye ziman. Carnan deşta Mêrdinê kiriye hevkarê xwe,
carnan Cudî, carnan her ‘Çardil’ ên welat. Şexsiyetên di şoreşê de bûyîn
lehengê gelê xwe jî di rêzikên wê de cih girtiye. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-family: 'Bookman Old Style';">Helbest xwineran re axaftineke. Ev
axaftin bi xwe re, jiyana helbestkar dide der. Jiyana nivîskara pirtûkê, di her
helbestekê de xwe aşkere dike. Belkî ew hestbariya min dişîbandî barana payizê
jî ji heyata nivîskar tê.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: 'Bookman Old Style';"> “Ku
bihar, di nivî deşta Mêrdinê de hat dadan û bejna genim qamekê bilind bû…<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: 'Bookman Old Style';"> Ku guliyên geliyên Colemêrgê hişîn
kirin, di neqşên keçikan de…<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: 'Bookman Old Style';"> Ku di hinarikên rûyê Diyarbekir de,
kûlilkên Nîsanê sor kirin…”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: 'Bookman Old Style';"> Carnan nivîskar diweste û bêhal dikeve
ji hestên xwe. Ev bêhal ketin kaniya helbestêye. Ji xwe nivîskar peyvên xweş wê
demê de diafirîne.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: 'Bookman Old Style';">“Bêjim
çi êdî? Bi xêr biçe rihê min?”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: 'Bookman Old Style';"> Heger netewek bi serhildanan ve ji halê
xwe ketî be, helbestkar tê çawa vê rewşê bêne zimên. Elbet ew jî tê ji halê xwe
ketî be. Lê dîsa ‘pişta sobê’ yên rûyê xwe bi berfa çiyan ve reş kirin, di dilê
xwe de hêvî hewandîbûn.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: 'Bookman Old Style';"> “Herçiqas, em koleyê her çaxan û dara
şikestî ya dehlên her demê jî bûn, Leyla Qasim hevirtirşê serhildanên veşartî
bû, di paşilên me yên nixûmandî de… Wêneyê serkoşeya civata jinên gihiştî
bû…lorîka devî her dayikê bû, li ber dergûşan… efsaneya ku bi dizika dihat
gotin li pişta sobê…sirê devê tenûrê bû”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: 'Bookman Old Style';"> Helbest, dilê me yê bi şewat êmin dike.
Ji dilên ku bixwazin peyv sazbikin û derdê xwe birêjinan re û hêjî rêyeke
nedîtînan re… “Xebinetê… Gava tu cemidî..gul li dilê min çilmisîn…”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: 'Bookman Old Style';">Tahir Taninha<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: 'Bookman Old Style';">Kulûba
Xwendinê Ya Diyarbekir<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: 'Bookman Old Style';">Navdanka
Pirtûkê:<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: 'Bookman Old Style';">Fatma
Savci<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: 'Bookman Old Style';">Xewnên
Zîvîn<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: 'Bookman Old Style';">Weşanxane:
Avesta<o:p></o:p></span></div>
</div>
taninhahttp://www.blogger.com/profile/14601941350514325826noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2128136916192662001.post-48304592935043175182011-12-27T00:55:00.000-08:002011-12-27T00:55:45.666-08:00‘DI XEW DE’ YA CEMÎL SAîB-EVDİLA QASAN<br />
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> </span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> Evdila Qasan</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://static.ideefixe.com/images/320/320561_2.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="http://static.ideefixe.com/images/320/320561_2.jpg" width="220" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> ‘DI XEW DE’ YA CEMÎL
SAîB<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="tab-stops: 60.75pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> Pirtûk, di sala 1925’an de wek
çîrokek dirêj hatiye nivîsandin û zaravaya soranî hatiya weşandin. Wergerandina
wî ya bo Kurmancî ji hêla Ziya Avci hatiye kirin, di weşanxaneya Avesta de sala 2009’an binavê roman hatiye çapkirin.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="tab-stops: 60.75pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> Berhem, wek destpirtûk hatiye
amadekirin . 88 rûpelên pirtûkê gor
naverokê di neh beşan de parve bûye.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="tab-stops: 60.75pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="tab-stops: 60.75pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> 1-Xulaseya berhemê<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="tab-stops: 60.75pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="tab-stops: 60.75pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> Leheng, şevekê di xewa xwe de
rastî bûyereke ecêb tê. Ji bo ku aborîya malbat xwe sererast bike tevlî
karwanekê dibe. Karwan rê da rastî çete û eşqiyan tê. Şev û roj reya xwe
didomînin, her wiha heman demê de baran jî dibare. Dikewin navbera sarbûna hewa
û tirsa eşqîyayan. Piştre xwe digihînin bajêr, îcar leşgerên bajêr gelek
zordestî wan dikin. Bac li xwedîyê karwanê distînin, ji ber ku pereyê leheng
nînin, xwedîyê karwanê ji wan lawa dike, dibêje
werin xana bajêr, emê li wir çareyeke bibînin. Herês gava tên xanê pere
destnaxînin vêcarê leheng bicasûstîyê sucdar dikin, wi xwe ra dibin digirin bin
çavan.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="tab-stops: 60.75pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> Di odeyeke mezin girtî dimîne, ji
ber pencereyên piçûk de şahîdîya şelandina gel dike, guhdarkirina fetwan û
bicîh anîna peywîran, meclîsa kesê mezin giftûgekirin meseleya siyasî; li wir
behsa siyaseta kesê mezin dike. Sê vebijêrkên kesê mezin hene, an tirkan ra, an
îngîlizan ra, an jî gelê xwe peymana tifaqê çêke. Lê ew ji hemû peşniyaran guhdar dike. Di dawîyê de kesê
mezin tu peşniyaran napejîrîne, pey
berjewendiyên xwe yên şehsî diçe gor perjewendiyên xwe biryareke şehsî
digre. Li bivê biryarê hanê leheng nikane xwe zeft bike, bi keneke bilind
dikene. Kesê mezin û hevalên wî ferq dikin. Dibêjin ku hemû axaftinên me guhdar
kirine, wî bicasûsîye sucdar dikin, zorê lê dikin, leheng sucdarkirina wan
qebûl nake. Çirok li vir diqede.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="tab-stops: 60.75pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="tab-stops: 83.25pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> 2-Rê û Rêbaza berhemê<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="tab-stops: 83.25pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="tab-stops: 83.25pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> Bûyer bi devê kesê yekemîn
tê vegotin. Mirov têdigihêje ku nivîskar behsa serborîyan dike. Di xewna wî de
her tişt diqewime, lê dawîye de şîyarbûna
xwe nadihêse. Ew tişt ristina çirokê qels dike. Xewna xwe pêbihese jî
vegotina ewqas hûrgiliyên xewnan mirovan nade bawer kirin. Li gotineke din
nivîskar gere hişê xwendewan de helîna pêbawerî an tevzandinên matmayînê çêbike. Ji aliyê din
dibe ku nivîskar bi zanayî ew şêwe kar anibe, lê dîsa jî bûyerên nava çîrokê
gava mirov dixwîne bêhna xewn dîtinê tê da nabîne, mirov ji wan wek rastîye
difikire. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="tab-stops: 83.25pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> 3-Lehengên berhemê<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="tab-stops: 83.25pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="tab-stops: 83.25pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> Kesê vebêj, karwançî, çete
û eşqiya, kesê mezin, herêsên leheng, jinên derûdora kesê mezin, meclîsa kesê
mezin<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="tab-stops: 83.25pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> Nivîskar di berhema xwe da
nav lehengan nekiriye, dibe ku hêla hasasîyeta ev tişt nekiriye, lê mirov bi
navê xwe temsiliya kesayetiyan dikin. Disa di wêjeya kesayetî gelek giringin. Hinek
raman û fikr di bin sîwana kesan jîndar dibin. Lê mirov gava şêveya çirokê
dinêre, mebesta nivîskar tenê rexnekirina kesê mezine, nexwestiye nav nîşan
bide xwestiye dîtinên derbarê desthilatdarîyê bi reya xewn dîtinê vebêje.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="tab-stops: 83.25pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="tab-stops: 83.25pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> 4-Cîh û war<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="tab-stops: 83.25pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="tab-stops: 83.25pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> Li gund an bajarok de rê destpêdike
li bajêr de encam dide.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="tab-stops: 83.25pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="tab-stops: 83.25pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> 5-Dem û wext<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="tab-stops: 83.25pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Çîrok,
dawîya payîzê destpêkiriye. Bûyer deme kî kin de rûdane. Dema mirov demsala
payîzê difikire, dilmayîna nivîskar li ber desthilatdarî yê dibîne.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="tab-stops: 84.0pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> 6-Mijar<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="tab-stops: 84.0pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="tab-stops: 59.25pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> Belengazî û bêçare mayîna kesan
li hember desthilatdaran, berjewendîyên kesayetîyên bijarte, gor derfetê xwe
kar anîna dîn.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="tab-stops: 59.25pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="tab-stops: 86.25pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> 7-Fikr û Raman<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="tab-stops: 86.25pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="tab-stops: 57.75pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> 1-Wê demê de mirov li çolê de
hêla diz û eşqiyayan dihat şelandin, bajêran de zî hêla desthilatdaran an dihat
şelandin an zî dihat sucdar kirin.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="tab-stops: 57.75pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> 2-Kesê ku gel ji wan wek mezin
hesibandin ji wan ra rêzdigirt, ew kes herdem xwe pey berjewendiyên xwe çûne, pêşeroja
gel nefikirîne.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="tab-stops: 57.75pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> 3-Desthilatdarîya ku bawerîya xwe
gelê xwe neyine wan ditirse, wan sucdar dike.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="tab-stops: 57.75pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<b><span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";"> Evdila Qasan<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<b><span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";">Kulûba Xwendinê
Ya Diyarbekir<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<b><span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";"><br /></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<b><span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";">Navdanka Pirtûkê:<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span class="messagebody2"><span style="font-family: "Tahoma","sans-serif";">Di Xew De </span></span><span class="messagebody2"><span style="font-family: "Tahoma","sans-serif"; mso-no-proof: no;"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span class="messagebody2"><span style="font-family: "Tahoma","sans-serif";">Cemîl Saîb </span></span><span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";">Weşanxane:
Avesta<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Bookman Old Style","serif";">Rûpel:
88
<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>taninhahttp://www.blogger.com/profile/14601941350514325826noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2128136916192662001.post-3252684294890470842011-12-25T13:08:00.000-08:002014-09-02T10:10:45.508-07:00Bihuşta Lal ya Selahattin Bulut- Tahir Taninha<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
Tahir Taninha</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://static.ideefixe.com/images/237/237995_2.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://static.ideefixe.com/images/237/237995_2.jpg" height="320" width="221" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<br />
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<b><span style="font-family: 'Bookman Old Style', serif;"> Bihuşta Lal<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: 'Bookman Old Style', serif;"> Selahaddîn Bulut,
lehengên xwe pêşî dike otobûsekê de, du re yek bi yek serpêhatiyên wan dinivîse û behsa jiyana wan dike.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: 'Bookman Old Style', serif;"> Rê, bi xwe re êş
û azar diêne. Lewma Pîra Fatê ji trêna reş re gazin dike û her hefte diçe li
ser tivra keçika xwe. Tekerên otobûsê her hefte li ser can û cesedê Pîra Fatê
re diçe û tê. Pîra Fatê keçika xwe bi tenê nahêle. “Bayekî hênîk rabû û pelên
daran dan çepikan. Ji zikê erdê dengê erbaneyan pêl veda. Çirçirikan lîrandin, zerqendîlan
fîkandin, dartikokan qalikên daran tiktikandin û bû wîlewîla teyr û tilûrên li
wê çolê. Di ber serê mezel de taqikek vebû û teyrikek jê firiya.” *<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: 'Bookman Old Style', serif;"> Tivra keçika Pîra
Fatê pêşwaziyeke wusa dike. Êdî Şikranê dibe Teyrika bihuştê. Lê bîra gava
Şikranê nû xwêdê dida û zaroktiya wê, xweşik bûna wê tê bîra wê.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: 'Bookman Old Style', serif;"> Ajokarê otobûsê
gava pêl gazê dike; jinika xweşik Gewrê hundirê otobûsê de ye. Gava trên ûrinî dike;
Gewrê wisa gazin dike: <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: 'Bookman Old Style', serif;"> “Marê reş, marê reş, te çer xortê mîna beranekî
ji xwe re daqurtand û tu çûy!” *<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: 'Bookman Old Style', serif;"> Gelo marê reş çi
kiriye ku ew qas bûye tirs û ketiye dilê gel de. Dibêjin marê reş li nav mal de
be lazime neyêt kuştin. Ji xwe marê reş xwemalî bûye û êdî ji malê tê hesibandin. Ji bo wê çendê dibêjin kuştina
marê reş gunehe. Sedem çi ye gelo? Gora min sebeba wê; koçberiye.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: 'Bookman Old Style', serif;"> Trên, hêviyên
mirov, hêzkiriyên mirov, xewnên mirov, xeyalên mirov ji xwe re dibe û winda
dike. Trên dirêje, çend malikên wê hene. Her malikek windabûna çend mirovan
temsil dike. Dûr ketin, winda bû ne. Windabûn mirina li paş xwe de mayina ne.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: 'Bookman Old Style', serif;"> Beranê Gewrê jî, li
malikên trênê peya bû ye û dûr çû ye û winda bû ye. Şevên bi serma û dirêj de
Gewrê tenê bi xeyalên xwe ve dimêne. Tu kes nîne ku daxwaza Gewrê bi helalî cih
bê ne. Gewrê, wan şevên tarî û tenê de aqilê xwe diavêt. Gava Gewrê kolanên
gund de dimeşe; zilamên gund bi paş wê ve niyetên xwe diveşêrin, lê di devên
wan de peyvên ne baş derdikeve. Êdî taqeta Gewrê namine û li navenda gund de
xwe tazî dike. Hemû gundiyan heta kuçik û çûk jî ji ber Gewrê direvin.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: 'Bookman Old Style', serif;"> Apê Seydî bi
aliyekê gund de tifeka xwe hildigire û bayê re şer dike. Fişêkên xwe yek bi yek
li ser ba de rêdike.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: 'Bookman Old Style', serif;"> Kevirê kerr, guhdariya
xortên wê bajarî dike. Sirên wan li nav zikê xwe de dihewî ne. Tenê sirên
qeymeqam nahewîne. Ew jî pêşî navên gundan, taxan û zarokan diguherine. Du re
delamûtek didênin zikê kevirê kerr de û ew heqqar sir diteqine û hemû sir belav
dibe. Dibêjin ew sir li nav hemû bajaran de belav bûye û pêla wan gihiştiye welatê
tejî bi çiya tê de. Wan çiyan hemû gul
bişkivandiye û wan gulan jî behna xwe li ser evindarên şevên spî de barandiye.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: 'Bookman Old Style', serif;"> Dibêjin şûna kevirê
kerr hê jî xuya ye.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<b><span style="font-family: 'Bookman Old Style', serif;"> Tahir Taninha<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<b><span style="font-family: 'Bookman Old Style', serif;">Kulûba
Xwendinê Ya Diyarbekir<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: 'Bookman Old Style', serif;"><b><br /></b></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: 'Bookman Old Style', serif;"> <b>Jêgirtin:</b>
Bihuşta Lal<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: 'Bookman Old Style', serif;">Navdanka Pirtûkê:<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: 'Bookman Old Style', serif;">Bihuşta Lal<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: 'Bookman Old Style', serif;">Selahaddîn Bulut<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: 'Bookman Old Style', serif;">Weşanxane: Avesta<o:p></o:p></span></div>
<span style="font-family: 'Bookman Old Style', serif; font-size: 12pt;">Rûpel: 71 </span></div>
taninhahttp://www.blogger.com/profile/14601941350514325826noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2128136916192662001.post-42353922999519138722011-12-22T08:59:00.000-08:002012-10-13T06:51:00.757-07:00NİRXANDİNEK Lİ SER HİKAYETÊN MELA MAHMÛDÊ BAZİDÎ-SADEDÎN ÇIRA<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
Sadedîn Çira</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://www.wesanenlis.com/UserFiles/b_978410Adat%20%C3%BB%20Ras%C3%BBmatnamey%C3%AA.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="http://www.wesanenlis.com/UserFiles/b_978410Adat%20%C3%BB%20Ras%C3%BBmatnamey%C3%AA.JPG" width="227" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
NİRXANDİNEK Lİ SER HİKAYETÊN
MELA MAHMÛDÊ BAZİDÎ</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Di hîkayetên Mela Mahmûdê Bazîdî de vegotin
xurt e, hûnandin û tevn hema bi qasî ku tune be, kêm e, qels e. Di neqilkirina
bûyeran de, di vegotina hikayetan de realîzmek serdest e. Ne çîrokên fîktîf
(xeyalî) ne, rasterast ji bûyerên ku di jiyana kurdan de qewimîne hatine
neqilkirin. Ev neqilkirin (vegotina hikayetan) bêyî ku were estetîzekirin
hatiye nivîsîn. Di jiyana gundan de çawa tên qalkirin, wisa.</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Vegotin sade û herikbar be jî, ji ber ku
nehatiye eztetîzekirin û bi awayekî realîst bûyer tên qalkirin, (bi nezanî an
bi zanebûn) kirînên kurdan ên xerab jî radixîne ber çavan. Kurd cahil, hov, çavnebar,
kujer, talanker, diz, xayin derdikevin holê. Mînak hikayeta bîst û pêncan. Şivan
Sîso yê ku pez dibe Stenbolê “Ser û çav bi pirç” tiştekî ecêb e. Ji wî re qehwe
tînin, cahil e” dibêje: “Qardaşo şîrê we çi reş û tale û eve kodikên we ji boyi
çi wisan biçûk in?” Yanî nizane fincan û kodik, qehwe û şîr ji hev derxe! Ev bi
me rast nayê. Kurdên ku pez dibin Şam û Erebîstanê (di çanda wan de tune be jî)
ne mimkune ku nizanibin cîranên wan î ereb qehwe çêdikin û pê nehesiyabin. Di
hikayeta bîst û çaren de jî wisa ye. Wek ku ji devê “bajariyên” ku henekê xwe
bi gundiyên kurd dikirin, tê qalkirin.</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Kesên ku kurdan nasnakin van
hikayetan bixwîn in, wê bêjin qey kurd ji barbaran barbartir in.</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Li cem eşîrên kurdan hinek nirx
hene, ku ew in eşîrtiyê bi me didin hezkirin.Wek ku dijminê wan jî were ser
cilika wan, kurd di mala xwe de neheqî, bexîlî, qelaştî li wî nakin.</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Dema meriv hikayeta nehemîn, hikayeta
çardemîn, ya bazdemîn, ya şazdemîn, ya bîst û yekemîn dixwîne, dihêlin ku meriv
ji kurdbûna xwe şerm bike; ji ber ku îxanet, dijmînahiya dostên bi qelaşî, dizî,
şîrheramî, talankerî û telaqreşiyên ku di hikayetan de derbas dibe. Di van
hikayetan de, meriv xwe di nav fen û futên Osmaniyan de dibîne.</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Ji çavberdana birayê biçûk ya ku wê
keçika ji birayê xwe yî mezin re bixwesta bigirin, heta di mala mazûvanê xwe de
kuştina mazûvanê xwe. Ji talankirina karwanan û malên kesên ku bi wan dikarin, heta
bi dizî ya dêran. Ji jinên ku wek mêr yan jî birayê xwe qelaştî dikin bigirin, heta
nefreta ku di navbera kurdên misilman û kurdên êzdiyan de ye, rasteqiniyek têr
acizker xwe diajo ser mirov.</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Di hikayetan de jina kurd:</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Dayika Xan Abdal î Guher Xanim û
hevsera paşayê ku di hikayeta yazdehan de (navê wê nayê gotin) derbas dibe ne
têde, profila jinan ne rewnaq e. Karektera jina herî rewnaq, jina ku wek mêran
şer dike ye. Guzel xatûnê jina Cergo “nêreşîrîne.” Milê Kirêt (xulamê ku
xwestiye destbavêje wê) ku wî kuştiya jêdike û davêje ser siwarê ku hatiye xan
ê. Ji bo wî bitirsîne. Siwar natirse, milê din jî jêdike davêje ser
wî.(hikayeta 19)</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Bûka Elî Nasiran Werdê,jahrê dixe
nav xwarinê û dide hamû malbatê. (hikayeta 17)</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Adîle Xanim a ku Şêxî Begê bi we’da
zewacê dixapîne, tîne cem xwe û dide kuştin.(hikayeta 9)</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Xuşka Selîm Paşa Sultan Xanimê jî
wisa.(hikayeta 16)</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Leylê,jina Çinar Axa ku bi yekî
ciwan re dikeve munasebetê. (hikayeta 26)</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Jina Mîre Beg ku navê wê nehatiye
gotin,ji ber pêwendiya bi mêrekî ciwan re datîne,ji aliyê kurê mêrê xwe(dijwar)
ve tê kuştin.(hikayeta 35)</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Mela Mehmûdê Bazîdî digel aliyê xwe yî
misilmaniyê jî, di hikayetan de, kî çawa be-wanî vegotiye. Melayekî misilman
xerab be, xerab; fileyekî baş be, baş nîşan daye. Mînak, hikayeta sîh û heşt. Ji
bo Jubirê Frensî weha dibêje: “Kesek belko ji ehlê îslaman heta niha ev terze
insaf û merwet nekirine.” Hikayeta bîst û duyem jî, bi hevoka: “Berê niha mela
û feqehên Kurdîstanê gelek dizî ji dêrên filan dikirin.”</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Hikayeta yazdemîn,ji hemû hikayetan cûda
ye. Beravajî hikayetên ku bi neyartî, îxtîlaf û dexesî diqedin e. Dijberî Paşa
û Begên ku ji bo rehetiya xwe kedxwarî û mêtingeriya gel dikin, prototîbeke
Paşa yê qelender xêz dike. Ev Paşa, mezinahî ji xwe û malbata xwe re, rehetî û
xemla jiyanê ji gel re dixwaze. Ji xanima xwe re, ku di serdana cejnê de jinên
axa û e’yanan hatine destramûsana wê û wê jî ji kincên xwe yê kevin fedî kirîye
re weha dibêje: “Meznayî ji boyî te bes e, xeml ji boyî wan, meznayî ji boyî
te. Hiqas jinên axa û etba’i û xulamên te hene, ev qedr ji boyî te fexr e, bes
e û ev xulam û etba’ me ji dijmin diparêzin. Meznayî bi re’yet û xulam û
etba’an dibe, meznayî bi dirav û çek û zêran nabe.”</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Ev gotinên bi ruh in ên Paşayekî kurd
û îdeal.</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Her çiqasî Bazîdî di serê hikayetê de
gotibe jî. “Di zemanê mazî da paşayêd Bazîdêd…” Li gor texmîn û nerîna me ev ne
bûyerek e hatiye jiyîn e. Belkî ev xeyalekî Bazîdî bûye. Ji xwestina wî ya
Paşayek weha qelender û zana, bi wijdan û hay ji gel hebe ye. Bi vê daxwazê
profîleke wanî xêz kirî ye. Ku di rastiyê de Paşayên wanî ji me kurdan
derketibana, mînakên dexes, xayin, nezan ên ku di hikayetên din de hatine jiyîn
ne diqewimîn.</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Di dawiya hikayetê de, siwar diçin
Qeredaxê talanekê tînin ji bo xanima Paşa yê xwe ku ji xwe re bi cil û zêran
bide. Lê Xanim qebûl nake. Dibêje: “Bila ji boyî leşkerê bitin, ez bê cil û zêr
dibim, lakin meznayî bê leşker nabitin.”</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Bazîdî dîgel ku pirr gotina
ekrad/kurd û Kurdîstanê dike jî, koka hinek mîrênkurdan bi Ebasiyan ve girê
dide û dike ereb.</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Di serdema ku hemû cîranên kurdan
bi netewebûnê hesiyane, kurd yan hevûdû kuştine û êrîş birine ser bajar, navçe,
gund û kelehên hevûdû. Ketine pey tazikirina karwanan û talankirina hevûdû û
wek mêrxasiya herî mezin xwe pê pesinandine. Li hêla din jî, ji mafê netewebûnê
mehrûm mane û li ser sînor ji bo îran î û Osmaniyan şerkirine.</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Ku em ji aliyê derûnî, sosyolojî û
dîrokî ve van hikayetan binîrxîn in, wê sedema bindestmayîna kurdan eşkeretir
bibe.</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Sadedîn Çira</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Kulûba Xwendinê Ya Diyarberkir</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Navdanka Pirtûkê:</div>
<span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: TR; mso-bidi-language: AR-SA; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: TR;">Mela Mehmûdî Bazidî</span><br />
<span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: TR; mso-bidi-language: AR-SA; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: TR;">Weşanxaneya Lîs</span>taninhahttp://www.blogger.com/profile/14601941350514325826noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2128136916192662001.post-84695618750624106652011-12-19T13:25:00.000-08:002012-09-14T08:31:32.998-07:00Jinên Qatên Bilind ya Helîm Yûsiv- Evdile Qasan<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
Evdile Qasan</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://www.avestakitap.com/download/133b.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="http://www.avestakitap.com/download/133b.jpg" width="219" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"> JINÊN QATÊN BILIND - HELÎM YÛSIV<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"> Di
nava pirtûkê de heşt çîrok cîh digrin. Her çiqas warê mijar û hûnandina çîrokan
de tu cudahîyek tunebe jî, mirov dikane wan du beşan binirxîne. Di beşa
yekemîn de buyer, di derûdora kesekî de diqewîmin. Şerê leheng bi wî re ye. An dimire an jî di ser reya
mirinê de ye. Beşa duyemîn de jî, leheng
kozika xwe derdikeve, hurgilîyên jiyana derveyî bandora rewşe wî dikin. Mebesta wî xwe gihandina jinê ye, dîsa
nagîhije û têk diçe.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"> Çirok, li ser tegehên rasteqîn û derveyî
rasteqînî hatine ristin. Di navbera wan de pirrek hatiye danîn. Tiştên
rastî, malbata, gotinên kesen navdar, nakokîyên navbera gelan, mirin, hezkirin, evîndarî
û hwd. Tiştên derveyî rastî, kêzikbûyîn, kurmbuyîn, kullîbuyîn, bibaskbuyîn û hwd.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"> Buyer,
di navbera xewn û hişyarîyê tê vegotin. Reşikên şevê an jî listikên mêjî tu
caran lehengan rehet nahêlin. Wan navbera jîyana rojane û jiyana xeyalî dibin û
tînin. Rastî û xeyalî tevlîhev dibe. Carna leheng xwe mikur tê,rêyeke çîrokê ra
vedike, çîrokê digîhîne dawîyê. Encam tu caran li dawîya çîrokan nehatîye diyar
kirin, jixwe kesayet bi xwe encam in. Di cîhanê de pirgirêka wan a herrî mezin,
bi çêbuna wan re, bi têkiliyên wan re û bi hişê wan re hatiye girêdayîn.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"> Lehengên çîrokan hemû zana ne. Li mala xwe
tenê dijîn, dîtbarîya cîranan û derûdorê dikin. Ewqas kesayetîya wan perçe buye
ku li jîyan û civakê qut bune. Rastîya xwe ya kesane pêvetir, tu nîrx nadin
derveyê mala xwe. Gelek pirtûk xwendine, lêkolîn kirine labelê; tu tişt wek
gotinên pîra wan bandor li wan nekiriye. Perwerdehîya pergalê nikarîye, wan li binhêşîya wan a zarokane re qut bike. Ji bo çareser kirina
derdê xwe nikarin çareyek di pergala ku têde dijîn de peyda bikin. Di dawîyê de
disa vedigerin gotin û qewlê dê û pîra xwe ku di binhêşîya wan de cihekî
giring digrin û bîra wan dagir kirine. Di wir de nivîskar
xwestîye çanda mezin buyîna mirovek de, bandora
malbat û civakê destnişan bike. Ristin û hunandina çîrokan li ser teorîya surrealizm
re hatiye ava kirin. Nivîskar xwestîye têgeha surrealîzm di şêweya vegotina
wêjeya kurdî de cih bike. Gava mirov jîyana kurdan dinêre, di jîyana kurdan de,
rastî gelek buyerên bi vî awayî tê. Ev jiyan bixwe jiyaneke surrealîst e. Kurd
sedemên hiş alozî û nexweşîyên xwe
derveyî jiyana rojane de dibînin. Minak reşikên şevê, cin, melkemot, ber bi
ezmana bilind bun û hwd.motifên wisa di nav jiyane me de cîhekî giring digrin. Nivîskar
vî warî mebesta xwe di çîroka
“Bidarvekirina pozekî” de baş anîye li ser zimên.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"> Evdile Qasan</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Kulûba Xwendinê Ya Diyarbekir</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Navdanka Pirtûkê:</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Helîm Yûsiv</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Jinên Qatên Bilind</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Weşanxaneya Avesta</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">94 rûpel</span></div>
taninhahttp://www.blogger.com/profile/14601941350514325826noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2128136916192662001.post-38369205268266212012011-12-14T11:45:00.000-08:002014-09-02T09:59:30.046-07:00Di Xew de ya Cemîl Saîb-Tahir Taninha<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
Tahir Taninha</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://static.ideefixe.com/images/320/320561_2.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://static.ideefixe.com/images/320/320561_2.jpg" height="320" width="220" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; margin-left: -70.85pt; margin-right: -50.4pt; margin-top: 0cm; text-align: justify;">
<b> </b><b><span style="font-family: 'Bookman Old Style', serif;"> </span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; margin-left: -70.85pt; margin-right: -50.4pt; margin-top: 0cm; text-align: justify;">
<b><span style="font-family: 'Bookman Old Style', serif;"> Di Xew de- Cemîl Saîb<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; margin-left: -70.85pt; margin-right: -50.4pt; margin-top: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-right: -5.4pt; text-align: justify; text-indent: -7.85pt;">
<span style="font-family: 'Bookman Old Style', serif;"> Cemîl Saîb çîroka dirêj ya bi
navê Di Xew de (Le Xewma) 1925’an de dinivîse. Karakterê çîrokê nivîskar bi xwe
ye û bi vegotina kesê yekemîn dinivîse. Xewna xwe de buyerek dibîne û wê buyerê ji xwendevanan re parve dike.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-right: -5.4pt; text-align: justify; text-indent: -7.85pt;">
<span style="font-family: 'Bookman Old Style', serif;"> Hêma ya xewn, di wêjeya kurdî de pir cihê xwe girtiye.</span><br />
<span style="font-family: 'Bookman Old Style', serif;"> Di çîroka “Di Xew
de” destpêka wê bi xewn destpê dike. Mebesta nivîskar hin mijarên bi rasteqîn
bi zimanê wêjeyî bête veşartin û meqseda dilê xwe jî, ji xwendevanan re birêje.
Ciheke desthilatdariya zordest hebe; li wir wêje, huner ji xwe binpêkirin e.
Êdî wêje, huner berwejendiyên serdestan dide xuyakirin û dide parvekirin. Yên
dijî xwe tu carî qebûl nakin û napejirênin. Her dem wan qedexe dikin.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-right: -5.4pt; text-align: justify; text-indent: -7.85pt;">
<span style="font-family: 'Bookman Old Style', serif;"> Rewşeke wusa de gelo nivîskar û hunermend tê çibike? Wekî minakên
dinyayê de hatîn dîtin, nivîskarên rûmeta wan heyîn; tu caran ji rastiyê dûrneketin
e. Ramanên di dilê xwe de bi zanistî bi zimanê wêjeyî bi perên spî de rêjandin
e.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-right: -5.4pt; text-align: justify; text-indent: -7.85pt;">
<span style="font-family: 'Bookman Old Style', serif;"> Cemîl Saîb jî, ji zordestiya desthilatdariya wê demê re serê xwe xar
nekiriye û dev ji wêjeyê bernedaye. Gelên di bindestiyêde, dert û kulên xwe her
dem bi zimanekî girtî, ne zelal û bi veşartî bikaraniyîn e. Rastî, derdê wêjeya
baş jî lazime ev be. Ya rast tu caran serê xwe li ber serdestan re ne dêne û
her dem bi serfirazî tev bigere. Heger nivîskar hecranên xwe rast bi rast
binivîse; ew nivîs di wêjeyekî bi qels bi xwe re dê bêne. Lê nivîskar hecranên
xwe bi zimanekî estetîk, hevokên bi ahengî û me’aneyekî dibin peyvande
neximkirî; dê wêjeyekî serkeftî dê derbikeve holê. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-right: -5.4pt; text-align: justify; text-indent: -7.85pt;">
<span style="font-family: 'Bookman Old Style', serif;"> Çîroka ‘Di Xewn de’ bi
teknikeke em bêjîn modern destpêdike.
Bi serê xwe hêmaya xewn derfeteke pir baş dide destê nivîskar. Heta cihekî jî
nivîskar vê derfetê bi zimanê wêjeyî şixûlandiye. Lê fikra nivîskar di
vegotînêde pir eşkere dibe.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-right: -5.4pt; text-align: justify; text-indent: -7.85pt;">
<span style="font-family: 'Bookman Old Style', serif;">
Karakterê sereke gava dikeve destê leşkeran de her gav buyerên neyînî
dibine. Heresên wî yek bi tenê jî nivîskar baş nade xuyakirin. Hemû li der û
dora wî xerabin, çavbirçîne û zalimin. Serokê wan jî ‘zirtepoze’ û bêwijdane.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-right: -5.4pt; text-align: justify; text-indent: -7.85pt;">
<span style="font-family: 'Bookman Old Style', serif;"> Vebêjer guhê xwe dide odeya jinan da ku ji xwe re rêyek bibîne û bireve.
Guhê xwe dide gotinên jinan: “Dengek dihat û digot: Qurban jina filankesî cotek
guharên wê yên gelek antîka hene, wê salê mêrê wê ji Stembolê jê re aniye. Sê
rêz elmas tê de hatine bicihkirin, dibêjin li wir bi sedûpêncî lîreyan kiriye,
lê qîmeta wê nayê gotin, bi Xwedê ew tenê li
te tê, tu wê ji xwe re jê bistîne.” (37)<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-right: -5.4pt; text-align: justify; text-indent: -7.85pt;">
<span style="font-family: 'Bookman Old Style', serif;"> Gotinên jinan wusa dewam dike. Heger em malbatên
desthilatdariyan binêrîn; hemû kesên malbatên wan dewlemendin. Di vê çîrokê de
jî wusa xuya dike.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-right: -5.4pt; text-align: justify; text-indent: -7.85pt;">
<span style="font-family: 'Bookman Old Style', serif;"> Cemîl Saîb, di çîrokêde carnan bi
xwîneran re diaxive û wan dike şahîdê xwe. “Li vî milî û wî milî dixistin û
êrîşî ser baran kirin û li ser û çavên sê-çar kesan xistin. Di wê navê re-<b>di navbera me de be</b>-çend tep jî li serê
min ketin.”* (13) Hevokên bi vî şeklî berdawam dike û di navbera xwe û
xwînerande pirek ava dike. Di wêjeya dinyayê de bi karakterên xwe re axaftin, bi xwînêran xwe re diyalog û lehengên xwe re gazîkirin pirin. Heger ez ne
xeletbim di çîroka kurdî de şêwazekî wisa yekemîn e. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-right: -5.4pt; text-align: justify; text-indent: -7.85pt;">
<span style="font-family: 'Bookman Old Style', serif;"> Cemîl Saîb, wisa dewam dike: “Wê got, ka
mehfûrê û hevrêşimê bînin ez bibînim. Ew anîn û danîn ber (<b>ez wisan</b> <b>dizanim ew bi dilê
wê bû</b>), wê got, rakin.”(39) Di eynî rûpelê de jî cih dide hevokên wisa.
“Pişt re guhê xwe dayê, yekî din hat (<b>ev
dengê mêrekî bû</b>), jê re got, qurban, em serkar filan hemî dizanin…” (39)<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-right: -5.4pt; text-align: justify; text-indent: -7.85pt;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-right: -5.4pt; text-align: justify; text-indent: -7.85pt;">
<b><span style="font-family: 'Bookman Old Style', serif;">Tahir Taninha<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-right: -5.4pt; text-align: justify; text-indent: -7.85pt;">
<span style="font-family: 'Bookman Old Style', serif;"> <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; margin-left: -70.85pt; margin-right: -50.4pt; margin-top: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: 'Bookman Old Style', serif;"> Kulûba
Xwendinê Ya Diyarbekir<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; margin-left: -70.85pt; margin-right: -50.4pt; margin-top: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: 'Bookman Old Style', serif;"> <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; margin-left: -70.85pt; margin-right: -50.4pt; margin-top: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: 'Bookman Old Style', serif;"> Jêgirtin:<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; margin-left: -70.85pt; margin-right: -50.4pt; margin-top: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: 'Bookman Old Style', serif;"> Di Xew De<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; margin-left: -70.85pt; margin-right: -50.4pt; margin-top: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; margin-left: -70.85pt; margin-right: -50.4pt; margin-top: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: 'Bookman Old Style', serif;"> Navdanka Pirtûkê:<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; margin-left: -70.85pt; margin-right: -50.4pt; margin-top: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: 'Bookman Old Style', serif;"> Di Xew de <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; margin-left: -70.85pt; margin-right: -50.4pt; margin-top: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: 'Bookman Old Style', serif;"> Cemîl Saîb <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; margin-left: -70.85pt; margin-right: -50.4pt; margin-top: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: 'Bookman Old Style', serif;"> Weşanxane: Avesta<o:p></o:p></span></div>
<span style="font-family: 'Bookman Old Style', serif; font-size: 12pt;"> Rûpel:
88 </span></div>
taninhahttp://www.blogger.com/profile/14601941350514325826noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2128136916192662001.post-70626694285904038092011-12-10T05:52:00.001-08:002011-12-12T11:23:17.478-08:00Nûredîn Zaza û Çîroknûsiya Modern - Sadedîn Çira<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div style="text-align: -webkit-auto;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://static.ideefixe.com/images/350/350691_2.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="http://static.ideefixe.com/images/350/350691_2.jpg" width="207" /></a></div>
<div style="text-align: -webkit-auto;">
<br /></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
NÛREDÎN ZAZA Û ÇÎROKNÛSİYA MODERN</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Çîroknûsiya kurdî, bi çîroknûsiya cîran
û rojhilata navîn re hev çax e. Çîroka kurdî jî bi wan re, heta (ne giring be
jî) demeke kurt berî wan welidî ye. Lê mixabin ne perisiye, mezin nebûye, tim
zarok maye. Çîroka cîranan û cîhanê, merhale bi merhale pêşketî ye. Ji
pitiktiyê bûye zarok, ji zaroktiyê bûye ciwan, ji ciwantiyê mezin bûye. Li pey
mezinbûnê jî kemilî ye. Çîroka kurdî jî wek zarokek zeîf maye li nava
nexweşiyan. Sedema vêya gelek in, lê du sedemên sereke hene, yek: Nebûna
dewleta kurdan, du: Negihîştina nivîskarên li du nifşê hewarê û nebûna
xwendevanên kurdî ye.</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Di bindestiya kurdan de herî pirr kurd
sucdar in. Di talanbûna çanda me de, di ne pêşketina wêjeya me de, herî pirr em
gunehkar in. Ma çi ferqa yên ku di dema şer de bêdeng mane, ji xayinên ku li
cem dijmin cîh girtine heye? Çi ferqa kesên ku ji bo zimanê xwe fêr bibin tu
zehmetî nedane xwe, ji neyarê qedexekar heye? Di encamê de, beşeke serhildêr û
berxwedêr bi tenê hatiye hiştin; bi tenê şer kiriye û bi tenê şikestî ye. Lê
hemû kurd û kurdîsdan pê re têkçûye. Sûçdarên vê têkçûnê ne yên berxwedan e û
şikestine ne, yên ku wan bi tenê hiştine ne suçdar. Ji bo hemû kurd xwe ji vê
sucdariyê xelas bikin û genehê xwe
bişon, divê wek Qoço yê Pola yê di çîroka Gulê de bêjin:</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
“Gulê! Te deynê xwe da, te gunehên xwe
rakir! Niha dora min e…” û zend û bendên xwe badin û xwe bidin pêş.</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Gulê, lehenga çîroka “Gulê”
karaktereke balkêş e. Mêrê xwe yê bi zorê pêre hatiye zewicandin dikuje û
direve cem qralê çiyan Qoço yê Pola, ku panzdeh sal e her cûre xerabî, zilm û
kuştinê kirî ye. Yanî ji neheqiya ku li wê hatiye kirin, bi çûyîna cem
neheqekî/zalimekî mezintir, xwe ji gundiyên ku navê qehpikê li wê kirine
diparêze. (Ango ji ber bê dîn/olan xwe davêje bextê bê îmanekî)</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Digel “tajanagên” ku li wê tên kirin
jî, Gulê ji Qoço hezkiriye û bextewar e. Qehpikek e di çavê gundiyan de. Qoço
ji vêya ne aciz e. Wê wek qehpikekê bi xwe re digerîne! Dema fahm dike ku wê
dijmin bikeve welêt û wê ji wî re cî û ewlehî nemîne dibe welatparêz!</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Gulê di vegera jêkirina serê zapitê
dijmin de, ji hêla Qoço ve, bi gumana
qehpetî û xayintî yê tê kuştin. Gulê karakterek e ku dikare dijminê xwe (ku
mêrê ne bi dilê xwe pêre zewicî be jî-zabitêserleşkerê dijmin be jî) bikuje û
ji bo hezkirî û nirxên xwe jî dikare xwe bide kuştin.</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Nûredîn zaza forma çîroka modern bi
nivîskariyeke xurt nîşan dide. Mînak:</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
“Sorahiya rivîna agirê êzingan di
tifikê de li dîwaran dihejiya.”(çîroka gulê)</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Ev şayesendina şêwaza çîroka modern
e. Zaza îspat kirî ye ku nivîskarên kurd dikarin çîroka gund û gundiyan bi
qalibên modern binivîsîn in û bi motîf û hêmanên kurdî bixemilî nin. Di çîroka
stêrk de, jimartina nevê stêrkan û koma stêrkan nîşana vê yekê ye.</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Di çîroka “Hevîna Perîxanê” de, şikbariya
perîxanê ya ku tiştek ne baş qewimî ye û daxwaza wê ya zu bigihê malê,wanî
şayesendiye:</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
“Bayekî payizê yî pîs pelên daran ên
çilmisî û zer dibarandin ser serê Perîxanê û apê wê. Ev pel wekî laşên miriyan
diketin erdê û ew dinûxûmandin. Perîxanê bêhn teng dikir…Mal jê re dûr…Pirr dûr
xûya dikir; dimeşiyan…Dimeşiyan lê nedihigiştin.”</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Rewşa wê yê hestiyarî û tengezariya
giyanê ya wê kêliyê bi rewşa xweza yê re û neqadandina rê re, baş li hevhatiye.</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Dema qala şivanekî gundî jî dike, evîna wî ya paqij bi
estetîkeke wêjeyî pêşkeş dike. Mînakek ji çîroka stêrk:</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
“Di her tiştî de ez bi livînekê
dihesiyam; giya mezin dibûn, kulîlk vedibûn, mêwe digihan...Dilê wan jî wekî
dilê min hildavêt û xûna wan jî wekî ya min dibeziya…Stêrk bi xwe radibûn û
rûdiniştin.”</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Heftê sal berê Nûredîn Zaza çîroka
kurdî ji şêwaza klasîk rizgar kirî ye. Ji aliyê naverok/tematîk heman tişt be
jî, ji aliyê teknîkî, hûnandin, vegotin û karakterîstîkî ve, ewilîn çîroka kurd
ya modern e çîroknûsiya Nûredîn Zaza.</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Di çîroka keskesor de, Zaza qala
serkeftin û têkçûna serhildana Şêx seîd dike. Çîrok di şêwaza bîranîn-vegotin
de ye. Di 1941 de N. Zaza weha gotiye:</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
“…Em kurd li benda bihara xwe ne; li
benda baraneke bi keskesor in.”</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Heftê sal di ser re derbasbûye, dema
em bala xwe didin rewşa kurdan a sîyasî
û wêjeya kurd, kurd jî û wêjeya kurd jî, niha ji her demê bêtir nêzîkî ‘bihara
xwe ne’</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Çîroka Zaza li pey kêfxweşiya jiyanê,
surprîzên nebaş ên jiyanê rû bidin jî, bi hêvî diqedin.Mînak çîroka
“Derketî”(adaptasyone) û çîroka “xûrşîd” Çîroka “Derketî” bi dubarekirina
gitina “Derketî li her derê bi tenê ye” ji gelek hêlan ve nivîskar analojiya
xeribîyê û welatê xwe dike, digel dilê xwe bi xwe şewitînê. Lê di dawiya çîrokê
de weha diqîre:</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
“Derketîyê reben! Ev girîn û zarîn bes
i!...Hêviya xwe vejîne û xwe ragire; tu jî rejekê bigihêjî miraz û armanca
xwe,heke îro nebe jî…Sibehê!”</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Çîroka Xûrşîd ku lawê xwe yê li ber
zewacê û tekane, li ber çavê wî di avê de difetise jî mînaka duyemîn e. Xûrşîdê
bê derd û dewlemendê gund, piştî mirina lawê xwe, di salekê de, ji qehran kal
dibe. Lê ew û mele yê gund dest didin hev, ji bo zarokên gun perqerde bikin û
“Piştî şandeh salan di gund de daweta çil xortên hêja, xwenda û miletperwer
çêdibû û Xûrşîd têde bi serê govendê girti bû.”(çîroka Xûrşîd)</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Nûredîn Zaza di koma nivîskarên
hawarê de, digel temenê xwe yî ciwan (22 salî ye) bi qasî ku xwedî mîsyon e, ewqasî
jî xwedî wîzyon e di wêjeyê de. Lê mixabin ev di wêjeyê de nadome.</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Gelo siyaset behremendiya wêjeyî ko
dike?</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Ne wisa be,çima Nûredîn
Zaza ku hîmê çîroknûsiya kurdî ya modern (di temenekî ciwan de)avêtiye, piştî
ku dikeve siyasetê ji berhemdariyê dikeve? Di navbera dû salan de 9) çîrok, di
navbera (46) salan de jî (heta wefata wî) tenê çîrokek “şerê mêşan” nivîsî ye.</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Çîroknûsiya kurdî li pey Nûredîn Zaza
û nifşên Hawarê, di cîhê xwe de ma (bû). Lê ev pazdeh-bîst salên dawî, bi gelek
pênûsêb ciwan ku ne di bin asta çîroka cîhanê de ne, çîroka kurdî (bi giştî
wêjeya kurdî) ber bi ‘bihara xwe’ ve bi gevên xurt dimeşîn in.</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Nivîskar: Sadedîn Çira</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Kulûba Xwendinê Ya Diyarbekir</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Navdanka Pirtûkê:</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Gulê</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Nureddîn Zaza</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Weşanxane: Lîs</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
</div>taninhahttp://www.blogger.com/profile/14601941350514325826noreply@blogger.com0