Munzur Çem
DERHEQA WANDIŞA ANTOLOJÎYÊ HÎKAYANÊ
KIRMANCKÎ DE
Parr Eğitim-Sen de semedê “Rojê çîroka
dinyaye” kombiyayişêke hamebi hedirnaya. Raya ewile ez wera de ena pirtûke
hesiyaya. Pey ra niştoxêke kirmanc ena pirtûke min rê diyarî kerde, semeda ena
pirtûke ey ra zaf sipas kena.
Dima
ra min pirtûke wande. Miyanê antolojî de
yewendes meseley ca gêne. Wayirê enê meseleyan Huseyîn Karakaş (xewf, wayirê
hêniyê mamedî), J.Îhsan Espar (Derdê Dewrêşî), Malmîsanij (engişta Kejê; sey
meselaya ewil yena pejirnayiş), Mehmet Uzun (Yelge), Munzur Çem (Vengê birrî, Tersê
Memî ), Roşan Lezgîn (Xozî biyê zafî, Rem) û Serdar Roşan (Gozêre, Bircanê
Diyarbekirî ra mektubêke) yê.
Ena
Antolojî hetê Munzur Çem ra hameya hedirnayiş û 1996 de weşanxaneya Sida çap
biya.
Gama
min pirtûke wande, çiyo ke tewr bala min ante, veciyayîşe wêjeya kirmanckî
senîwa biyo û senîwa vila biyo. Eke ma mewludê gorbihişt Mela Ehmedê Xasî
nêhesibnê se, raya ewil meseleya Malmîsanij “Engişta Kejê “ reyde ewil maya xo
ra biyo, pey ra şiyo Ewrupa geşebeyişê xo domnayo. Meseleya ewilên goreyê min
zaf giring a. Çimkî cayê biyere mesela Pîrane yo. Pîrane zî semeda kurdan
cayêke zaf giring o. Sey ke tarîx Şeyh Seîd ra naşt rayna di wera de biziviro, kokê
xo biveyno. Ez sey Şikledayoxê Oris Osip Brîk nêvana ke “Pûşkîn nêbînî zî Yevgîn Onyegîn hameyinî nûştiş. Labelê gama
kê bala xo danê, karo ke Malmîsanij kerdo, karêke zaf fîraz yo. Eke rojêke
kirmanckî sey zaravayêke xo talûke ra bifilitno, ez vana ke, bi bedeldayişê
engişta Kejê reyde
xo bixelisno. Kê vanê qey aye êş, zilm û tehdaya serdestan reyde şarê ma
xo hesiyayo, xoverdeyê û veynayîşê ey zîl dayo. Gama ke kesayêya Kejê fikiryênê
hêvîyê xelasbiyeyîşî çirûskênê.
Rayêreke
ey dayo şarê xo verî ra embazanê ey bînan zî domnayo. Sey way û birayan
yewendes hebiy meseley kom biyê xoverdayîşê zaravaya kirmanckî danê. Huseyîn
Karakaş şerro bêtar xoza û şare xo nîşan dayo, xewf miyanê hêşê Fîdane reyde
waşto ke wandoxanê xo bido hiweyeyiş. Îhsan Espar nêweş kewtişê Zînê reyde binvîrê carmêdî û
kesayeyê karmendêke kerdo belayê serê ey. Mehmet Uzunî ra ciwiyayîş çiyêke
taybetî yo, vano kefweşê tewr hewlên di gedeyêy de limênaye ya. Munzur Çem xoza
sey leteyêke fikirîya yo semeda ke teyr û tilûran zilmî ra bifilitno rayfistin
kerdo înan duştê dişmin ra kerdo yew hêz, waşto wa xo eno şerr ra bifilitnê,
rayna fikiriyayo ke vato mêrdim rayîrê xo ganî o bi xo biveyno, aye wexte tersê
kesayeyanê xo zî remneno. Roşan Lezgîn encamê şerr û zilmî yew bi yew rêze
kerdo, şiyişî dima ra hêst û vîrameyayîşê xo hamîn kerdo. Serdar Roşan maneyê
xo dayo dara Gozere miyanberê çend nifşan şiyo hameyo ma verî de tecribeyê
ciwiyayîşî rokerdê ma ra waşto ke hêviyanê xo meterkinê rojêke ma bi
helikopterêke reyde asmênî Diyarbekirî
de bigêrê û ma ke cejn û roşanan temaşe bikerê.
Eke bindestêya şarêke bireso çend seserran aye
wexte wêjeyê ey zî her tim zilm û tehdayê cayêke muhîm gêno. Xora xo dûrfistişê wêje zî çiyêke asayî niyo. Xoverdayişê xozayî aye yo
ke kê bi wel û herra zilm reyde xo newe ra awan bikê. Ena pirtûke de çiyêke
ensarên esto. Hêvîya min ayê ya ke heme wandoxê kurdî rojêke ena pirtûke
biherênê û biwanê .
Evdila Qasan
Munzur Çem,
Antolojîyê Hîkayanê Kirmanckî (Zazakî),
Weqfa Kurdî ya Kulturî Li Stockholmê,
Stockholm 2005,
158 rîpelî