27 Kasım 2011 Pazar

Miriyê Heram- Evdila Qasan


                                                  Evdila Qasan                               
  

MIRIYÊ HERAM

         Niviskar bi dimenên dawiya romanê dest bi vegotinê kiriye. Pirtûk li ser bingeha hişmendiya kurdewariyê ava bûye, hatiye hunandin. Di hemû naveroka pirtûkê de niviskar tu caran ev yekê ji bîr nake, hem buyerên ku diqewimin hem ji tevgerên kesayetê wî nikarin ji  rêça xwe derkevin. Gava mirov dixwîne jî kesayetek an lehengek mirov matmayî bihêle an jî tiştek ku xwendewan ne bendê bin, tiştek beyî peyvîra ku ji hêla niviskar sendine  bikin, têde tune ne. Roman ji hêla kesayet û lehengan pir pasîf e.
         Heke mebest di hunandina berhemê de encam an sûd vergirtin be, nivîskar hem şêweya vegotinê hem jî ristina mijarê naveroka pirtûkê serketiye. Encam dest xistin bi mebesta nivîskar re girêdayî ye. Lê belê gava mebest afirandina romaneke nemir, tegihandina xwînêran, leyîstokên vacê, lehengek balkêş, fikr û ramanên balkêş, mijarên balkêş, tiştek nû kişf kirin, ronakbîriya hişmendî be ev dem; mirov dikane bêje ku ev berhem di waran de qels e.
       Lehengên romanê Celadet(Tûjo) û Mecît(feylesof) tekoşîna ku li hemberî pergala heyî didin têk diçin, civatê nefret dikin. Dijberiya xwe bi rêya vexwarina alkol û xwendina pirtûkan didomînin. Dawiya dawî gava ku Tûjo dimire motacê ji mele û seydayên pergalê dibin. Ji ber ku buyer neqewimin pergal peyvîra xwe cîh tîne, Tûjo vedişêre. Ev rastî Mele Evdirahman jî, rê derdixîne.
     Nivîskar xwestîye hinek rexne li rêxistin û partîyan bike, ji ber ku di warê çand û nîrxên kurdewarî de qels in, civatê xurt bike. Dawiyê de leheng hemberî civatê  têk diçin, xwe  teslimî  rehma pergalê dikin.
      Gava, mirov ev tişt di encama romanê dibîne, dibe ku mebesta nivîskar şayese kirina civate heyî be, nakokîyên civata bindest be, lê belê nivîskar rastîparêziya xwe li nav kesayetiya Tûjo de cîh kiriye, xwestiye tekoşîna li hember pergalê bi rêya  tekoşerên kesane bidomîne, dawiyê li ber rehma pergalê têk çûye. Hişmendiyek tekûz di nava pirtûkê tune.
        Rastiyek wisa di naveroka romanê de derdikeve holê, xwestek tiştek dine, avakirin û afirandin tiştek dine. Her xwestek, her daxwaz ava nabin. Civata kurd nû ve avakirin karekî zehmet e, ji ber ku ji warê sosyolojî de têk çûye. Gava niviskarek encamek wisa nîşanê xwendewanên xwe bike, helbet wê xwendevan jî têk biçin.
          Heta ku lehengên wêjeya xwendewanên xwe re hêvî çênekin, wan nedin li pey şopa xwe, wê civatê dirûvek nû negre û ava nebe.

Nivîsakar: Evdila Qasan

Kulûba Xwendinê Ya Diyarbekir

Navdanka Pirtûkê:
Miriyê Heram
Bavê Nazê
weşanxaneya Lîs

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder