19 Ekim 2013 Cumartesi

Barê Şevê ya Fawaz Husên- Tahir Taninha

                                  
             

                                                                                                      
                                                       Beşa 2

Cih dayîna çîrokên gelêrî di romanê de; terzeke cuda bi xwe re diêne. Zimanê romanê dewlemend dike, efsûniyeke derdikeve  pêş.

Heger çîrokên gelêrî bi raste rast di romanê de bê te nivîsandin, ji zimanê romanê re tiştekî ne maqûle. Wek agahî dayîn tê xuyakirin. Heger vebêjêr ji devê karakter çîrokên gelêrî parve bike, wê çaxê  jî bi çêkiriya nivîskar (sêwirî, kurmaca) ve em ê girê bidîn.

“Hebû nebû, rehme li dê û bavê min û we b û. Kêzek hebû û wê dixwest ji xwe re mêrek bikira. Ew bir ê de pêrgî şivanekî li ber pezê xwe hat û wê jê re got: “Şivano, ma tu min nakî?” Şivan got: “Belê.” Kêzê got: “Ma tê bi çi li min xî?” Şivan got: “Bi darê xwe” Kêzê got: “Hû, ez, kêzê, kêz xatûnê, xwdiya şimika reqreqanî, çavên kilê sibhanî, ez ten akim şivanî?”(111)

Şêrko, ji herema Rojhilatê Kurdistanê ye. Vebêjêr bi saya nameya Qazî Mihemed ku di berîka Şêrko de hatiye dîtin; buyerên siyasî yên di vê herêmêde çêbûyîn, ji xwendevanan re parve dike, agahî dide. Agahî dayîn, zanîna ez dizanim di hin romanên klasîk de hene. Carnan behsa kesayetên dîrokî tê kirin carnan jî wekî Victor Hugo ( Romana bi navê ‘Notre Dame de Parîs’ ) behsa avasaziya xaniyên Parîsê dike. Agahiyeke berfireh di derheqê xaniyên kevin dide.

Kesayetî di beşa ku behsa karakterê Rustemê Zal dike de, dibin meseleyên civatî de piçekî winda dibe. Belkî nivîskar ji herema Rojavayê Kurdistanê ye, ji bo wê çendî maye dibin bandora rewşa vê heremêde.

Karakterê Rustemê Zal, ne wekî di destana Rustemê Zal de pehlewane. Nivîskar dest pê kê de behsa karakterê Rustemê Zal dike.

“Rustemê Zal ne qehremanê Şehnameyê bû û ji zîna hespî xwe yê rewan peya nebû.”(51)

Fawaz Husênî, pêşî xwînerên xwe hişyar dike. Ziddiyeke li ser navê karakterê Rustemê Zal nîşanî me dide.

Parîs,  bihûşta di nav hişê Sîno, Dara, Şêrko û Rûstemê Zal de, nebû war,  nebû bihûşt…

Li Parîsê  xeyalên xwe bi cih neanîn, xweşiyek nedîtîn û tu carî jî nabînîn. Ew penaberin û ji bindestiyê reviyîne, lewma dil parçebûye, avakirin zehmete.

Civata ku lê şer û pevçûn herdem heyîn, ew civat ji xwe re qehremanan peyda dike. Wêjeya wan yexlev li ser propagandayê hişîn bûye. Dema Komara Turkiye’yê ava dibe, wêjeya wê demê minakeke baş e. Karakterên romanên wê demê pehlewanin, zanane, xweşikin û hev dû.

Di wêjeya kurdan de jî ev mesele hê jî heye. Lê cudahiya wêjeya kurdan jî heye. Lewra heger tu bindest bî, heger her tiştî te qedexe be mafê te heye ku kesên li hemberî zilmê derketî, tu wêjeya xwe de wan bikî pehlewan. Lê bi vî şeklî edebiyateke baş jê dernakeve. Elbet kesên ku li hemberî zilmê derketîn, şoreşgeran wek karakter di romanê de dê cihê xwe bigrin. Bi kesayeta xwe ve, bi teknîk û zimanê xwe ve bê te nivîsîn dê baştir be.

Fawaz Husênî, li Parîsê dije. Wêjeya Fransî jî baş dizane. Bandora wêjeya Fransî li ser romanên wî heye. Nemaze romana Stendal ya bi navê ‘Reş û Sor’

“Dema wî kar nedikir, ew diçû ser girê Montmartrê û li dêm û lêvên bi ken û bi kêf ên gerokên dinihêrî.”(102)

Ji vê jêgirtinê karakterê Stendal Julien Sorel tê bîra meriv.

      Tahir Taninha
Kulûba Xwendinê Ya Diyarbekir
Navdanka Pirtûkê:

Fawaz Husên
Barê Şevê
Weşanxane: Avesta


Hiç yorum yok:

Yorum Gönder